Những hiểm nguy giờ mới kể

Ngược lại thời gian, 9 giờ sáng ngày 5/1, đúng 1 giờ sau khi người nhà ông Đoàn Văn Vươn nổ súng, các phóng viên thường trú tại Hải Phòng đã vượt qua 40 km từ trung tâm thành phố, có mặt tại khu đầm ở Vinh Quang, Tiên Lãng.

Trên bờ đê, hàng ngàn bà con cùng các phóng viên nghẹt thở bởi tiếng súng AK bắn như vãi đạn, tiếng lựu đạn cay nổ đùng đoàng, khói mù mịt... Hơn 12 giờ trưa, lực lượng công an rút khỏi hiện trường khi ngôi nhà không có tội phạm như nhận định. Nhiều người thở phào vì đã có lúc, họ liên tưởng sẽ có vài chiếc cáng khiêng tử thi ra khỏi khu nhà.

Lần theo dấu vết

Vụ việc tưởng chừng như kết thúc giống như bao vụ án hình sự khác, khi anh em ông Đoàn Văn Vươn, những người bắn vào lực lượng cưỡng chế, bị bắt giam, bị khởi tố, có người đang bỏ trốn. Nhưng các phóng viên thường trú của một số tờ báo tại Hải Phòng đã cùng có chung một nhận định: Có điều không bình thường trong vụ việc này. Phải có sự oan ức nào lớn lắm mới khiến những người nông dân vốn hiền lành, cam chịu có phản ứng tiêu cực đến mức như vậy

Cũng từ đây bắt đầu những ngày dài tác nghiệp hiểm nguy nhưng đầy cảm xúc.

Chúng tôi bắt đầu từ những quyết định có nhiều mâu thuẫn của chính quyền huyện Tiên Lãng, xã Vinh Quang. Nhiều chuyên gia về đất đai đã được hỏi ý kiến, kết hợp với thông tin từ người dân xung quanh khu vực đầm của gia đình ông Vươn, dần dần nhiều chuyện bắt đầu sáng tỏ.

Nhưng điều khó khăn nhất là nhà báo luôn vấp phải sự cản trở, bất hợp tác của chính quyền xã, huyện. Họ từ chối, lẩn trốn, đưa bảo vệ ra gây sự với báo chí.

Một buổi chiều tháng 1, chúng tôi đứng dưới trời rét như cắt da, cắt thịt trong sân của UBND H.Tiên Lãng để đợi ông Chủ tịch UBND huyện Lê Văn Hiền trả lời một vài câu hỏi có liên quan. Tuy nhiên sau 3 giờ chờ đợi, khi ông Hiền họp xong, dù đối mặt với phóng viên, nhưng đã nhanh chóng lách người leo lên ô tô vội vã rời khỏi huyện mà không trả lời bất cứ một câu hỏi nào.

Ở nhà việc chuẩn bị tết vẫn chưa có gì, trong khi mấy anh chị em ngày nào cũng túc trực ở cổng UBND huyện để chờ câu trả lời của lãnh đạo địa phương. Nhưng ban biên tập chỉ đạo, phải lấy ý kiến hai chiều, phải cố gắng phỏng vấn chính quyền, thu thập thêm nhiều chứng cứ, nên ai cũng bảo nhau cố gắng bám trụ.

Điểm mấu chốt: Ngôi nhà bị phá

Sau khi chứng minh được chính quyền xã Vinh Quang, H.Tiên Lãng vi phạm luật đất đai, chúng tôi lại tìm ra một nghi vấn mới, đó là ngôi nhà của ông Đoàn Văn Quý dù không nằm trên diện tích cưỡng chế nhưng vẫn bị san phẳng. Tìm ra nghi vấn nhưng xác định được điều này lại là một việc vô cùng khó khăn. Bản thân bà Phạm Thị Hiền (vợ ông Quý) và bà Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) cũng không dám khẳng định ngôi nhà nằm trong hay ngoài khu vực cưỡng chế.

Lại một hành trình tìm tòi vất vả, phóng viên lại lặn lội trong dân, tìm hỏi những người biết về khu đầm đó, vạch từng bụi cỏ tìm cọc mốc, và cuối cùng điều nghi vấn của phóng viên đã đúng. Tại cuộc họp báo chiều 12/1 của UBND TP.Hải Phòng, chính ông Lê Văn Hiền, Chủ tịch UBND H.Tiên Lãng đã phải thừa nhận ngôi nhà trên không nằm trong diện tích cưỡng chế.

Từ đây, lại thổi bùng lên tranh luận: Ai phá nhà? Ông Lê Văn Hiền bao biện rằng, do ngôi nhà này xảy ra việc phạm tội nên lực lượng cưỡng chế san phẳng. Rồi sau đó, ông Hiền lại báo cáo thành phố là dân quanh đó bức xúc nên phá nhà.

Trong hành trình đi tìm người phá nhà, có hôm đã 21 giờ đêm, khi tìm đến khu dân cư ở phía ven biển, bất ngờ một nguồn tin đáng tin cậy xác nhận chủ đầm tên K. chính là người đã cho đàn em xuống tiếp quản khu đầm. Chúng tôi quên cả đói mệt và rét. Nhìn đồng hồ đã 23 giờ đêm, về đến thành phố đã sang ngày mới. Trên xe, cả nhóm chia nhau phong kẹo lạc cho đỡ đói. Một phóng viên nữ ở Báo Lao Động gần như xỉu.

Phỏng vấn lúc 0 giờ

Có lẽ bản thân tôi sẽ không bao giờ có thể quên được cuộc tìm và gặp được ông Ngô Quốc Trãi, nguyên Trưởng phòng Nông nghiệp H.Tiên Lãng. Hôm đó, sau cả một ngày thu thập thông tin, gần 21 giờ chúng tôi quyết định rời Tiên Lãng, thế nhưng lúc này lại có nguồn tin cho biết, cứ tìm được ông Trãi là hiểu rõ thêm vụ việc.

Tất tả lại quay trở lại, tìm được về đến xã Toàn Thắng, Tiên Lãng, tìm ra nhà ông Trãi thì đã hơn 0 giờ. Gọi cửa lúc này cũng ngại vì cả xóm sẽ thức giấc, nhưng không gọi thì không xác định được thông tin.

Chúng tôi quyết định gọi cửa, rất may ông Trãi mở cửa cho phóng viên vào nhà. Sau 20 phút thuyết phục, ông bắt đầu kể và chỉ ít phút sau câu chuyện đầy ắp thông tin đã cho phóng viên hiểu về bối cảnh giao đất, làm đầm của những hộ như gia đình ông Vươn gần 20 năm trước. Chúng tôi như vỡ ra từng vấn đề sau mỗi câu nói của ông và giật mình nhìn xuống tay, đồng hồ đã chỉ 1 giờ 30 sáng.

Sau cuộc họp báo ở Thành ủy Hải Phòng ngày 7/2, ở Vinh Quang, Tiên Lãng như ngày hội. Từ những ngày đầu còn rụt rè, e ngại, càng về sau, người dân càng mạnh dạn cung cấp thông tin, nhiệt tình chỉ đường, nhiệt tình thông báo nhà ông Hiền, ông Liêm ở đâu, ông Hiền đang gặp công an như thế nào…

Tối 10/2, sau khi nghe Thủ tướng kết luận, bà Hiền, bà Thương là vợ ông Quý, ông Vươn đã nghẹn ngào nói với anh em phóng viên: "Nếu không có các anh các chị nhà báo, có lẽ việc này sẽ không thể có kết quả như ngày hôm nay, gia đình chúng em cảm ơn các anh chị”.

Nhưng kết quả đó mới chỉ bước đầu, chúng tôi bảo nhau sẽ còn phải tiếp tục theo dõi xem chính quyền Hải Phòng sẽ thực hiện kết luận của Thủ tướng như thế nào? Và vụ ông Đoàn Văn Vươn vẫn chưa thể kết thúc.

Theo Thanh Niên