Bình Thuận: Vì sao chậm trễ giao đất cho gia đình ông Nguyễn Văn Khôi?

Theo tài liệu, năm 1979, UBND tỉnh Bình Thuận đã trưng thu toàn bộ diện tích 7,428ha đất của gia đình ông Nguyễn Văn Khôi giao cho công ty xây dựng Thuận Hải để xây dựng xí nghiệp gạch ngói Thuận Hải. Tuy nhiên, thời điểm đó UBND tỉnh Bình Thuận chưa thực hiện chính sách bồi thường cho gia đình ông Khôi.

Sau đó gia đình ông Khôi đã khiếu nại lên các cơ quan chức năng đề nghị hỗ trợ đất để gia đình có nơi ở và canh tác. Trong quá trình khiếu nại, ngày 6/10/2010, ông Khôi ủy quyền cho bà Nguyễn Thị Kim Cúc đại diện cho gia đình kế thừa việc khiếu nại.

Ngày 25/10/2014, 5 người con gái (Nguyễn Thị Liễu, Nguyễn Thị Thêu, Nguyễn Thị Kim Mai, Nguyễn Thị Hơn, Nguyễn Thị Kim Cúc) làm đơn kiến nghị đề nghị các cấp hỗ trợ đất ở vì lý do chưa có nhà ở, còn 2 người con trai của ông (ông Nguyễn Văn Nhung, ông Nguyễn Quang Chiêu) không làm đơn xin các cấp giải quyết vì đã có nhà ở ổn định. Cùng ngày, các con gái của ông Khôi đã cung cấp giấy ủy quyền cho bà Cúc đại diện gia đình thực hiện việc đòi đền bù đất bị Nhà nước thu hồi.

Tại Báo cáo kết luận số 2237/BC- TTCP ngày 5/8/2015 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) gửi Thủ tướng Chính phủ (TTCP) về việc kiểm tra việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Văn Khôi, trong đó có nội dung: “Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Bình Thuận giải quyết khiếu nại của các con ông Khôi; trên cơ sở quỹ đất của địa phương, hỗ trợ giao đất cho các con của ông Khôi”. Kiến nghị này được Thủ tướng Chính phủ đồng ý và giao UBND tỉnh Bình Thuận giải quyết theo hướng chấp thuận.

Ngày 7/6/2017, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 5914/VPCP-V.I thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, trong đó có nội dung: “… đề nghị giao cho 5 người con của ông Nguyễn Văn Khôi mỗi người một lô đất tại Khu tái định cư Đông Xuân An... theo quy định thay cho việc giải quyết bồi thường 7,428 ha đất là thiện chí và chính đáng. Giao cho Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận giải quyết theo hướng chấp thuận đề nghị nêu trên, không để kéo dài, báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 1/8/2017”.

Ngày 9/11/2017, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định 3184/QĐ-UBND về việc thu hồi 5 lô đất ở đô thị Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh quản lý và giao toàn bộ diện tích đất đã thu hồi cho UBND TP Phan Thiết để quyết định giao đất cho gia đình ông Nguyễn Văn Khôi.

Bà Nguyễn Thị Kim Mai (con gái ông Khôi) đề nghị UBND TP Phan Thiết thực hiện chỉ đạo của Thủ Chính phủ.

Mặc dù chỉ đạo của Phó Thủ tướng chính phủ nêu rõ và nhấn mạnh việc giao cho 5 người con của ông Nguyễn Văn Khôi mỗi người một lô đất nhưng ngày 22/12/2017 UBND thành phố Phan Thiết đã căn cứ vào Văn bản thỏa thuận ngày 25/10/2014 để ban hành 5 Quyết định (số 8805, 8806, 8807, 8808, 8809/QĐ-UBND ) về việc gia và cấp GCNQSDĐ 5 lô đất tái định cư không thu tiền cho bà Nguyễn Thị Kim Cúc.

Đáng nói, trong 5 quyết định này có ghi rõ “Điều 1 của các Quyết định giao đất có nội dung giao đất ở cho bà Cúc theo Quyết định số 3184/QĐ-UBND tỉnh (nhận thừa kế từ hộ ông Nguyễn Văn Khôi”. Việc khẳng định bà Cúc là người thừa kế của ông Khôi hoàn toàn không có cơ sở và việc này cũng làm trái chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình tại Công văn số 5914/VPCP-V.I.

Nhận thấy 5 quyết định giao đất của UBND TP xâm phạm đến quyền lợi của mình, các bà Mai, Hơn, Liễu, Thuê đã làm đơn tố cáo bà Cúc có hành vi giả mạo văn bản thỏa thuận ngày 25/10/2014 để chiếm đoạt tài sản.

Vì vậy, đến ngày 22/5/2018, UBND thành phố Phan Thiết ban hành Quyết định số 3783/QĐ-UBND hủy bỏ 5 Quyết định giao đất ở cho bà Cúc, với lý do “Hồ sơ pháp lý để ban hành 5 quyết định nêu trên chưa bảo đảm theo quy định của pháp luật”.

Không đồng ý với quyết định 3773 của UBND TP Phan Thiết, bà Nguyễn Thị Kim Cúc có đơn khởi kiện hành chính yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận hủy Quyết định số 3783/QĐ-UBND ngày 22/5/2018 của UBND thành phố Phan Thiết; đề nghị UBND thành phố Phan Thiết phải ban hành lại 5 quyết định về việc giao đất cho bà và phải bồi thường thiệt hại cho bà do quyết định hành chính gây nên.

Tuy nhiên, thông báo số 794/TB – VKSTC ngày 6/10/2020 của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã chỉ ra một số sai phạm trong 5 quyết định giao đất cho bà Nguyễn Thị Kim Cúc, đó là: không đúng với đối tượng được giao đất; nội dung các Quyết định giao đất thể hiện bà Cúc nhận được thừa kế là trái thực tế; căn cứ ban hành các Quyết định giao đất cho cá nhân bà Cúc là văn bản thỏa thuận được lập trái pháp luật vì thời điểm công chứng không có mặt các anh, chị, em bà Cúc, văn bản này không có trong hồ sơ lưu trữ, số công chứng trùng với văn bản công chứng khác...

Thông báo rút kinh nghiệm trong công tác kiểm sát việc giải quyết đối với vụ án hành chính.

Sau đó, ngày 15/7/2020, Tòa án Nhân dân tối cao có Quyết định Giám đốc thẩm số 15/2020/HC-GĐT có nhận định: “5 quyết định của UBND TP Phan Thiết giao đất cho bà Cúc là không đúng vì nội dung ủy quyền của ông Khôi cũng như các anh, chị của bà Cúc là ủy quyền đi khiếu nại, không phải ủy quyền cho bà Cúc được hưởng toàn bộ di sản thừa kế của ông Khôi”.

Mặc dù có thông báo, quyết định từ Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao đặc biệt là Công văn số 5914/VPCP-V.I thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình thế nhưng UBND TP Phan Thiết liên tục trì hoãn, chậm trễ giao đất cho người dân.

Bà Nguyễn Thị Kim Mai (một trong 5 người con của ông Khôi) cho biết: Ngày 18/3/2023, Thanh tra thành phố Phan Thiết có gửi Giấy mời số 164/GM-TTPT mời 5 người con của ông Khôi làm việc vào ngày 24/3/2023 để tiến hành làm việc thống nhất cử người đại diện theo quy định của pháp luật liên quan đến giao 5 lô đất theo Quyết định 3184/QĐ-UBND ngày 9/11/2017 của UBND tỉnh Bình Thuận. Điều này đã gián tiếp khẳng định UBND TP cho rằng bà Cúc là người thừa kế và những lô đất được hỗ trợ chỉ giao cho một người, tiếp tục làm trái nội dung chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình “hỗ trợ giao cho 5 người con của ông Nguyễn Văn Khôi mỗi người một lô đất tại Khu tái định cư Đông Xuân An”.

“Đã 8 năm trôi qua, chị em chúng tôi chờ đợi mong mỏi từng ngày được các cấp xem xét giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, nhưng rồi tuổi đời của chúng tôi đã cao, suy nghĩ nhiều vì cuộc sống nơi ăn chốn ở còn chưa ổn định. Người chị đầu của tôi do không thể chịu nổi uất ức oan trái đến mang bệnh chết chưa yên lòng; người chị kế tôi không nhà cửa, bán vé số dạo nhưng bị tai nạn nay không còn sức lao động cũng không có tiền thuê nhà để ở; chồng tôi sau nhiều năm đồng hành cùng tôi kêu cứu cũng mệt mỏi và quá uất ức nên bị tai biến nằm liệt một chỗ”, bà Nguyễn Thị Kim Mai chia sẻ.