Gần 4.000 tỷ đồng sai phạm trong chuyển đổi 'đất vàng': Vào túi ai?

“Ðất vàng” xây cao ốc: Sai sót gần 4.000 tỷ

TTCP vừa công bố kết luận về một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại Hà Nội trong giai đoạn 2003 - 2016.

Dự án 44 Yên Phụ - một trong những dự án nợ đọng tiền sử dụng đất theo kết luận của Thanh tra Chính phủ

Tính đến hết năm 2016, trên địa bàn thành phố có 69 dự án với tổng diện tích 180 ha đất đã được chuyển đổi sang vị trí khác. Đại đa số các dự án này là chuyển đổi từ đất sản xuất, nhà xưởng, trụ sở sang mục đích đất ở, văn phòng và trung tâm thương mại. Có 58 dự án hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước, với tổng số tiền là 12.968 tỷ đồng; 6 dự án đã được xác định nghĩa vụ phải nộp là 1.869,46 tỷ đồng, chủ đầu tư đã nộp một phần vào ngân sách nhà nước với số tiền là 545 tỷ đồng; 5 dự án chưa xác định nghĩa vụ tài chính hoặc đang trình UBND thành phố Hà Nội phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

TTCP đã thanh tra trực tiếp tại 38 dự án có vị trí đắc địa tại các quận nội thành như Đống Đa, Thanh Xuân, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai… kết quả đã phát hiện nhiều sai phạm. 36 dự án được TTCP xác định là có sai phạm trong đó tập trung ở các lỗi: Sử dụng sai mục đích, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất (32 lượt dự án); vi phạm quy hoạch xây dựng (20 lượt dự án); nợ tiền sử dụng đất tiền chậm nộp (8 dự án). TTCP xác định: Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra tại các dự án chuyển mục đích sử dụng đất có vị trí lợi thế kinh doanh lên tới 3.974 tỷ đồng.

Ðất công bị định giá thấp, gây thất thungân sách

Theo TTCP, trong giai đoạn 2003 - 2016, UBND thành phố Hà Nội và các sở ngành đã tích cực đưa các cơ sở sản xuất kinh doanh khu vực nội thành gây ô nhiễm ra ngoại thành phù hợp quy hoạch, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, góp phần tăng ngân sách thành phố. Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng đối với một số dự án chuyển mục đích sử dụng đất còn một số tồn tại, thiếu sót, vi phạm.

Đơn cử, UBND thành phố Hà Nội đã không có văn bản hướng dẫn, quy định cụ thể nên các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh thành lập pháp nhân mới làm chủ đầu tư để thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất, đầu tư dự án kinh doanh, xác định giá trị lợi thế kinh doanh chưa sát thị trường. Một số doanh nghiệp không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư, dẫn tới thu về cho Nhà nước số tiền thấp.

Việc pháp luật không quy định xác định lợi thế thương mại đối với giá trị quyền sử dụng đất cũng như đấu giá khi lựa chọn nhà đầu tư kinh doanh, liên kết để chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án là một trong những sơ hở chính sách gây thất thoát ngân sách nhà nước, đặc biệt là khi dự án đất ở những vị trí đắc địa. Các dự án được TTCP chỉ rõ như: số 1 Phùng Chí Kiên; Dự án 365A Minh Khai; Dự án 167 Thụy Khuê; Dự án 69 Vũ Trọng Phụng, Dự án 108 Nguyễn Trãi; Dự án 44 Yên Phụ; Dự án 430 Cầu Am…

Đặc biệt, có dự án tại lô đất C3 là một phần của dự án Khu đô thị Trung Hòa- Nhân Chính là khu đất sạch có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách. Nhưng năm 2009 Hà Nội thu hồi lô đất này và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không thông qua đấu giá.

TTCP đề nghị UBND thành phố Hà Nội tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ. Chỉ đạo các sở ngành liên quan kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao để xảy ra thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất như đã nêu.

Ðặc biệt, có dự án tại lô đất C3 là một phần của dự án Khu đô thị Trung Hòa- Nhân Chính là khu đất sạch có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách. Nhưng năm 2009 Hà Nội thu hồi lô đất này và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không thông qua đấu giá.Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ nhiều dự an còn nợ đọng tiền sử dụng đất, thuê đất, chậm nộp như : Dự án khu chung cư để bán và văn phòng làm việc cho thuê tại Ngụy Như Kon Tum (Thanh Xuân, Hà Nội) do Tổng Công ty Thành An (Binh đoàn 11, Bộ Quốc phòng) làm chủ đầu tư nợ số tiền 240 tỷ đồng; Dự án km9 đường Ngọc Hồi do Cty CP Bao bì và hàng xuất khẩu nợ 316 tỷ đồng; Dự án 44 Yên Phụ nợ 47 tỷ đồng…