Làm việc tắc trách, Văn phòng công chứng Vương Đình Hợp phải liên đới bồi thường gần 8 tỷ đồng

Lừa đảo nhiều người với số tiền hàng chục tỷ đồng

Ngày 27/4, Toà án nhân dân tỉnh Lâm Đồng tuyên án vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản và làm giả con dấu tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Theo cáo trạng số 08/CT-VKS, khoảng cuối năm 2016, Trần Thị Thu Trang (45 tuổi, trú tại thị trấn Di Linh, huyện Di Linh, Lâm Đồng) vay tiền của nhiều người, sau đó Trang cho người khác vay lại để hưởng chênh lệch lãi. Do nhiều người vay tiền của Trang không trả nên Trang lâm cảnh nợ nần.

Cùng thời gian này, Trang đã thuê 18 xe ô tô của 4 người ở TP Đà Lạt và các huyện Đức Trọng, Di Linh với giá thuê từ 16 triệu đến 24 triệu đồng/tháng, sau đó cho người khác thuê lại với giá tiền cao hơn. Đến tháng 9/2017, do tiền lãi thu được không bao nhiêu, trong khi hàng tháng phải trả tiền thuê xe cho các chủ xe với số tiền hàng trăm triệu đồng nên Trang đưa các xe đã thuê đến cầm cố cho bà Võ Thị Kim Nga (48 tuổi, trú tổ dân phố 7, thị trấn Di Linh) để vay tiền. Do những xe Trang mang đi cầm không có giấy chứng nhận đăng ký bản gốc nên bà Nga không đồng ý. Bà Nga chỉ đồng ý cầm xe khi có giấy chứng nhận đăng ký bản gốc và hợp đồng ủy quyền.

Bị cáo Trang (bên phải) và Thanh tại phiên toà.

Nhằm thực hiện ý đồ lừa đảo,Trang đã trả 101 triệu đồng thuê Võ Cảnh (40 tuổi, trú tại phường Vĩnh Hòa, TP Nha Trang) và Phạm Thị Tùng Thanh (49 tuổi, trú tại TP Hồ Chí Minh) làm giả 23 giấy chứng nhận đăng ký xe và 1 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên Trang. Sau đó Trang mang tất cả giấy tờ giả này đến Văn phòng công chứng Vương Đình Hợp (thị trấn Di Linh, Lâm Đồng) để công chứng hợp đồng ủy quyền cho bà Nga toàn quyền định đoạt 18 xe ô tô và mảnh đất tại 28 Lê Lai, phường 5, TP Đà Lạt để vay của bà Nga 10,3 tỷ đồng.

Những hồ sơ vay tiền này đều được Văn phòng công chứng Vương Đình Hợp công chứng ủy quyền theo yêu cầu của bà Trang để giao toàn quyền định đoạt số tài sản cầm cố cho bà Nga, trong khi biết trên Cổng thông tin dữ liệu công chứng của Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng thể hiện những ôtô này đang là tài sản thế chấp cho ngân hàng và có chủ sở hữu khác, không phải bà Trang.

Trách nhiệm của Văn phòng công chứng Vương Đình Hợp

Tại Tòa, các bị cáo thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Ông Vương Đình Hợp, Trưởng Văn phòng công chứng cho rằng việc làm của Văn phòng công chứng là hợp pháp, việc bị cáo Trang dùng hồ sơ giả đến công chứng, văn phòng không thể phát hiện được bằng mắt thường. Hội đồng xét xử đã bác bỏ lập luận này, bởi theo Luật Công chứng, công chứng viên phải có trách nhiệm xác minh, nếu nghi ngờ thì yêu cầu giám định giấy tờ trước khi công chứng.

Cụ thể trong trường hợp này, theo Điều 40 Luật Công chứng năm 2014, văn phòng công chứng phải kiểm tra tính xác thực của tài sản và căn cứ dữ liệu trên cổng thông tin của Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng nếu phát hiện có dấu hiệu bất thường thì từ chối công chứng, nhưng văn phòng công chứng Vương Đình Hợp đã không thực hiện.

Trong quá trình điều tra, Cơ quan Công an cũng làm rõ Trang còn thuê hàng chục xe ô tô khác, sau đó làm giả giấy tờ thế chấp cho 7 người để vay nhiều tỷ đồng. Tuy nhiên, những bị hại đã giao nộp lại xe, không làm đơn tố cáo Trang nên Cơ quan Công an không đề cập đến.

Xét hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Trang 20 năm tù giam về tội lừa đảo, 5 năm tù về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức, tổng hình phạt 25 năm tù. 2 bị cáo Cảnh và Thanh mỗi người nhận mức án 3 năm tù về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức.

Về bồi thường thiệt hại, Tòa tuyên Văn phòng công chứng Vương Đình Hợp và bị cáo Trang liên đới bồi thường cho bà Nga 7,6 tỷ đồng đồng. Riêng bị cáo Trang còn phải bồi thường thêm cho bà Nga trên 1,6 tỷ đồng.

Văn phòng công chứng phải có trách nhiệm bồi thường hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự

Trao đổi với Doanh Nghiệp Việt Nam, Luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh) khẳng định Điều 38 Luật Công chứng 2014 đã quy định tổ chức hành nghề công chứng phải bồi thường thiệt hại cho người yêu cầu công chứng và cá nhân, tổ chức khác do lỗi mà công chứng viên, nhân viên hoặc người phiên dịch là cộng tác viên của tổ chức mình gây ra trong quá trình công chứng. Vì vậy, khi có thiệt hại xảy ra, tổ chức hành nghề công chứng có công chứng viên vi phạm phải chịu trách nhiệm.

Luật sư Hùng cũng cho biết thêm Điều 2 Luật Công chứng nêu “công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng”. Đồng thời, Điều 7 về các hành vi bị nghiêm cấm quy định công chứng viên không được thực hiện công chứng trong trường hợp mục đích và nội dung của hợp đồng, giao dịch, nội dung bản dịch vi phạm pháp luật. Hơn nữa, điểm C khoản 2 Điều 17 Luật Công chứng quy định công chứng viên có nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người yêu cầu công chứng. Vì vậy, việc công chứng viên xem xét tính hợp pháp của các loại giấy tờ là biện pháp để thực hiện nghĩa vụ trên.

Do đó, công chứng viên có một phần trách nhiệm trong việc xác định giấy tờ giả mạo. Nếu công chứng viên vi phạm với lỗi cố ý thì hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, còn với lỗi vô ý gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường cho người bị hại.