“Thượng đỉnh Trump - Kim đưa Việt Nam trở thành tâm điểm địa chính trị”

Trong thông điệp liên bang công bố hôm 5/2, Tổng thống Donald Trump cho biết Việt Nam sẽ là nơi diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai. Một tuần sau đó, ông chủ Nhà Trắng tiếp tục thông báo trên Twitter rằng cuộc gặp giữa ông và nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 27-28/2.

Trong bài viết với tiêu đề “Hội nghị thượng đỉnh Trump - Kim lần hai đưa Việt Nam trở thành tâm điểm địa chính trị”, nhà báo Ben Gittleson của hãng tin ABC News nhận định mọi sự chú ý đã tập trung vào Việt Nam - quốc gia Đông Nam Á có quan hệ hữu nghị với tất cả các bên liên quan tới cuộc gặp cấp cao Mỹ - Triều.

Quan hệ nồng ấm giữa Việt Nam với các nước

Mỹ và Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ từ năm 1995, nhiều thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc. Hơn 1/4 thế kỷ tiếp theo, quan hệ kinh tế và thương mại Mỹ - Việt đã tăng trưởng ngày càng mạnh mẽ hơn. Theo số liệu từ Bộ Ngoại giao Mỹ, từ năm 1995-2016, thương mại song phương tăng từ 451 triệu USD lên gần 52 tỷ USD.

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã thăm Việt Nam vào năm 2016. Sau đó, Tổng thống Donald Trump cũng tới Việt Nam dự hội nghị Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vào năm 2017. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng tới thăm Nhà Trắng trong năm 2017.

Hàn Quốc và Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ từ năm 1992. Tương tự với Mỹ, Hàn Quốc và Việt Nam cũng xây dựng mối quan hệ chặt chẽ dựa trên kim ngạch thương mại lớn. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Hàn Quốc năm 2017.

Trong khi đó, Triều Tiên và Việt Nam duy trì quan hệ song phương lâu đời hơn, từ năm 1950. Hai nước cũng có những điểm tương đồng về hệ thống chính trị và từng vận hành nền kinh tế tập trung. Tuy nhiên, Việt Nam đã nhanh chóng mở cửa thị trường và phát triển kinh tế trong nhiều năm qua.

Lợi thế của Việt Nam

Theo nhà báo Ben Gittleson, việc được chọn làm địa điểm tổ chức một sự kiện ngoại giao tầm cỡ như hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều đã trao cho Việt Nam cơ hội thể hiện các thành tựu kinh tế cũng như tầm quan trọng về địa chính trị của mình.

Ngoài mối quan hệ với Hàn Quốc, Triều Tiên và Mỹ, Việt Nam cũng tự hào về quan hệ đối tác với Nga, Trung Quốc và nhiều nước khác. Việt Nam cũng từng đăng cai nhiều sự kiện cấp cao quốc tế trước đây, bao gồm Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Hà Nội hồi tháng 9/2018 và hội nghị cấp cao APEC tại Đà Nẵng vào năm 2017 - sự kiện có sự tham gia của nhiều lãnh đạo thế giới, trong đó có Tổng thống Donald Trump.

“Ưu tiên hàng đầu của Việt Nam là đảm bảo rằng công tác hậu cần và an ninh của hội nghị thượng đỉnh (Mỹ - Triều) lần hai diễn ra suôn sẻ”, Carlyle Thayer, chuyên gia về chính trị Đông Nam Á, nói với ABC News.

Theo chuyên gia Thayer, với tư cách là nước chủ nhà, Việt Nam “sẽ nỗ lực rất lớn” để đảm bảo cho sự thành công của cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Triều. Hồi tháng trước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng trả lời phỏng vấn hãng tin Bloomberg rằng nếu được chọn là nơi tổ chức hội nghị thượng đỉnh Trump - Kim, Việt Nam sẽ “làm tốt nhất có thể” cho sự kiện này.

Theo nhà báo Ben Gittleson, Việt Nam thường được ca ngợi là hình mẫu phát triển kinh tế thành công mà Triều Tiên có thể học hỏi. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng từng đề cập tới câu chuyện này trong chuyến thăm tới Hà Nội hồi tháng 6 năm ngoái. Ông Pompeo cũng nhấn mạnh tới mối quan hệ ngày càng tiến triển tốt đẹp giữa Việt Nam và Mỹ khi hai nước từ cựu thù trở thành đối tác.

Lý do chọn Hà Nội

Theo ông Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales, Canberra, khả năng tiếp cận dễ dàng, các khách sạn 5 sao và kinh nghiệm tổ chức nhiều hội nghị thượng đỉnh là những yếu tố giúp Hà Nội trở thành “ứng cử viên” sáng giá cho địa điểm tổ chức cuộc gặp Trump - Kim. Ngoài ra, Hà Nội cũng có vị trí địa lý đủ gần với Triều Tiên để máy bay chở nhà lãnh đạo Kim Jong-un có thể bay thẳng tới đây.

Giáo sư Thayer cho rằng cuộc gặp tại thủ đô của Việt Nam cũng đặt ra mối quan tâm về nghi thức ngoại giao và ít nhất về mặt hình ảnh cũng giúp nâng tầm chuyến thăm của ông Kim Jong-un khi nhà lãnh đạo Triều Tiên được cho là sẽ có có cuộc gặp với các lãnh đạo cấp cao của Việt Nam.

Hơn nữa, tương tự Singapore, nơi diễn ra hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều đầu tiên vào tháng 6/2018, Hà Nội là nơi Triều Tiên đặt đại sứ quán. Theo ông Thayer, đại sứ quán Triều Tiên tại Hà Nội có thể hỗ trợ về mặt hậu cần và hành chính cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un.