Cuộc tiến công của Nga đe dọa đảo ngược thành quả Ukraine vất vả giành được

Theo New York Times, trong một cuộc tấn công bất ngờ, Nga đã giành được thành quả về lãnh thổ lớn nhất kể từ cuối năm 2022.

Đây là một tình huống đáng lo ngại với Ukraine bởi nó có thể tác động đến tinh thần chiến đấu của binh lính nước này cũng như tâm trạng của công chúng. Các nhà phân tích cho rằng Nga có thể sẽ giành thêm thành quả trong những tháng tới khi Ukraine chờ viện trợ quân sự của Mỹ đến chiến trường.

Bộ Quốc phòng Nga tuần trước tuyên bố quân đội nước này đã kiểm soát được Robotyne - một ngôi làng nhỏ ở khu vực Zaporizhzhia thuộc phía Nam Ukraine. Các lực lượng của Kiev từng giành lại ngôi làng này vào tháng 8 năm ngoái - một thành công hiếm hoi trong cuộc phản công mùa hè đáng thất vọng.

Ukraine đã bác bỏ tuyên bố trên nhưng bản đồ chiến trường do các nhà phân tích độc lập tập hợp từ các hình ảnh về vệ tinh cũng như các đoạn video về các cuộc giao tranh cho thấy, quân đội Nga đang tiến lên từ phía Nam đã đến phần phía Bắc của ngôi làng.

Binh lính Ukraine thuộc đơn vị phòng không của Lữ đoàn Cơ giới 93 lái một phương tiện chở quân nhân bọc thép ở tiền tuyến gần Bakhmut. Ảnh: Reuters

Emil Kastehelmi, một nhà phân tích của nhóm Black Bird Group cho biết: "Robotyne nên được coi là vùng xám do Nga kiểm soát hầu hết". Theo ông, "các lực lượng chính của Ukraine đã rút khỏi đó" nhưng họ vẫn tiếp tục nhắm vào quân đội Nga từ phía Bắc của ngôi làng, chủ yếu bằng UAV tấn công và đang ngăn cản Moscow đảm bảo sự hiện diện lâu dài ở đây.

New York Times cho rằng ngôi làng, bao gồm một vài con phố và có dân số trước xung đột chỉ vài trăm người, không có nhiều giá trị chiến lược với Nga và hiện chỉ còn là đống đổ nát. Tuy nhiên, việc mất ngôi làng này sẽ là một đòn giáng mang tính biểu tượng với Ukraine sau khi chiến đấu vất vả để giành lại nó vào năm ngoái.

Quân đội Ukraine ở miền Nam đã công bố một đoạn phim quay từ trên cao hình ảnh của Robotyne vào giữa tháng 4. Những đống đổ nát nằm dọc con đường đất giữa những hàng cây khẳng khiu. Xung quanh, những cánh đồng xanh mướt rải rác những miệng núi lửa rộng vào mét.

"Đó là hình ảnh của Robotyne bây giờ", quân đội Ukraine cho hay.

Xa hơn ở phía Đông, quân đội Nga đã tiến vào Klishchiivka, khu vực mà Ukraine giành lại vào tháng 9 năm ngoái, đánh dấu một trong những bước tiến lớn nhất ở thời điểm đó.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 21/5 thông báo quân đội nước này đã kiểm soát được ngôi làng trên. Tuy nhiên, các blogger quân sự Nga đã bác bỏ tuyên bố này trong khi các nhóm độc lập theo dõi bản đồ chiến trường cho biết Nga hiện chỉ kiểm soát một nửa ngôi làng. Ukraine chưa bình luận về thông báo của phía Moscow.

Klishchiivka nằm ở ngay phía Nam Bakhmut, một thành phố mà quân đội Nga đã giành được sau nhiều tháng giao tranh cách đây 1 năm.

Việc Nga kiểm soát Klishchiivka sẽ làm giảm sức ép lên quân đội nước này ở Bakhmut và tạo điều kiện cho các chiến dịch giành được thành trì Chasov Yar của Ukraine - thị trấn nằm trên đỉnh đồi đang là một trong những mục tiêu chính của Moscow, nằm ở ngay phía Tây Bakhmut.

Giành được Chasov Yar sẽ giúp quân đội Nga kiểm soát các cao điểm chỉ huy trong khu vực và khiến các thành phố mà Ukraine sử dụng làm trung tâm hậu cần quân sự ở khu vực phía Đông Donetsk đối mặt với hỏa lực pháo binh gia tăng. Quân đội Nga đã tiến vào rìa phía Đông của Chasov Yar nhưng vẫn chưa vượt qua một kênh đào chia cắt khu vực ngoại ô này với phần còn lại của thị trấn.

Moscow tuyên bố sáp nhập Donetsk vào năm 2022 nhưng vẫn chưa hoàn toàn kiểm soát khu vực này. Các nhà phân tích nhận định việc kiểm soát các khu vực đang nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine là một trong những mục tiêu hàng đầu của Nga.

Các cuộc tiến công lớn nhất của Nga trong năm nay đã diễn ra ở phía Đông Bắc Ukraine, gần thành phố Kharkov - nơi Moscow mở một mặt trận mới cách đây 2 tuần và kiểm soát các khu vực Ukraine từng giành được vào mùa thu năm 2022.

Các nhà phân tích nhận định, mục tiêu của cuộc tấn công mới gồm 2 phần: kéo căng lực lượng của Ukraine hiện đang bị áp đảo về quân số và hỏa lực để tạo điều kiện cho Nga xuyên thủng phòng tuyến của Kiev dễ dàng hơn ở những nơi khác, đồng thời đẩy lực lượng Ukraine khỏi biên giới để ngăn họ tấn công vào các thị trấn và thành phố của Nga.

Nga đã tiếp tục tấn công vào các ngôi làng bên ngoài Kharkov và tăng cường các cuộc không kích vào thành phố này. Quân đội Ukraine đã điều động các lữ đoàn tinh nhuệ đến để cản trở bước tiến của Nga ở Kharkov. Dù vậy, các lực lượng của Moscow đã kiểm soát hơn 180km vuông lãnh thổ trong khu vực, trong đó có 10 khu định cư.

Xét về mặt quân sự, động thái của quân Nga tiến về Kharkov có hai mục đích: Một là, làm căng mỏng hơn nữa lực lượng Ukraine vốn đã bị căng mỏng và thiếu thốn trang thiết bị, buộc họ phải điều binh từ vùng Donbass (ở miền Đông) lên phía Bắc, trong khi vùng Donbass lại được xem là mục tiêu chính của Nga. Hai là, gây tác động tâm lý tiêu cực cho phía Ukraine, khiến cư dân Ukraine phải sơ tán ồ ạt khỏi vùng biên để tiến sâu vào bên trong lãnh thổ Ukraine.

Đại úy Petro Levkovskiy - tham mưu trưởng của tiểu đoàn tác chiến thuộc Lữ đoàn 13 của Ukraine, nhận định: “Chiến thuật của phía Nga đã thay đổi căn bản so với năm 2022. Hồi đó, họ diễu hành theo đoàn lớn tới Kharkov”.

Nhưng trong đợt tiến công năm nay (2024), cụ thể trong tháng 5 này, quân Nga mở màn bằng những đòn pháo kích hạng nặng xuyên biên giới. Đại úy Levkovskiy nói: “Họ bắn pháo từ cự ly xa, hủy diệt các mục tiêu, sau đó một lượng lớn các nhóm nhỏ binh lính mới xông lên tấn công, từ nhiều hướng khác nhau”.

Cho đến nay, quân chính phủ Ukraine vẫn kiên trì theo đuổi chiến thuật rút lui về các phòng tuyến phía sau. Chiến thuật phòng ngự trong rút lui từng bước cho phép bên yếu hơn gây tổn thất không nhỏ cho bên tấn công. Bên tiến công hiện buộc phải vượt qua hết lớp phòng ngự này đến lớp phòng ngự khác - trong quá trình đó, họ sẽ hứng chịu những đòn đánh của pháo binh đối phương.