Dù Nga công khai tên lửa 9M729, vẫn không thể 'cứu' được INF

Theo các nguồn tin công khai, đại diện ngoại giao của Mỹ và nhiều quốc gia phương Tây như Anh, Pháp, Đức, NATO và EU tại Nga đã không tới dự buổi họp báo công khai về tên lửa 9M729 do Bộ Quốc phòng Nga tổ chức. Phát ngôn viên Đại sứ quán Mỹ tại Nga, Andrea Calan cho biết, sự kiện trên không đủ tin cậy vì chỉ do phía Nga tổ chức và một sự kiện báo chí ngắn ngủi không đủ để chứng minh tên lửa 9M729 không vi phạm INF.

Theo bà Andrea Calan, những thông tin về 9M729 do Nga công bố không khớp với thực tế và thông tin do phía Mỹ nắm được. Đạn tên lửa 9M729 tại buổi họp báo đã được sửa đổi để tạo “bằng chứng ngoại phạm” cho Nga.

“Với nền tảng công nghệ sẵn có, người Nga có thể làm mọi thứ. Thực tế, họ đã thử tên lửa 9M729 ở tầm bắn hơn 500km và vi phạm INF”, bà Andrea Calan tuyên bố.

Theo quan điểm của Washington, vấn đề vi phạm hiệp ước INF chỉ được giải quyết trong trường hợp Nga đồng ý phá hủy các tên lửa 9M729 và bệ phóng mang chúng.

Đồng quan điểm với Mỹ, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas tuyên bố, Nga cần có những bước đi minh bạch hơn và một buổi họp báo ngắn không đủ để chứng minh tên lửa 9M729 không vi phạm INF.

“Cho tới thời điểm hiện tại, phía Nga vẫn chưa sẵn lòng cung cấp mọi thông tin minh bạch cần thiết… Chúng tôi vẫn hy vọng sẽ có những động thái mạnh mẽ hơn nữa từ phía Nga”, ông Heiko Maas nói.

Phản ứng lại với những tuyên bố cứng rắn từ phía Mỹ và đồng minh, Phó chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng và an ninh Duma quốc gia Nga, Alexander Sherin nhấn mạnh, Nga đã đưa chủ động đưa ra phương án giải quyết bất đồng giữa hai bên liên quan tới INF, nhưng phía Mỹ đã khước từ.

“Liên bang Nga luôn hoàn thành những nghĩa vụ và quy định của INF. Chúng tôi đã xử lý tình huống theo cách minh bạch và chứng minh tên lửa mới không vi phạm quy định, nhưng họ đã từ chối công nhận”, ông Alexander Sherin nói. Cùng với đó, lãnh đạo Ủy ban Quốc phòng và an ninh Duma quốc gia Nga cũng tuyên bố, Mỹ đã nhiều lần vi phạm và lách luật INF. Chính vì thế, việc Washington quyết định rút khỏi INF sẽ không khiến Moscow bất ngờ hay thất vọng.

Theo thông tin được công bố tại buổi họp báo ngày 23-1 về tên lửa 9M729, đây là một biến thể nâng cấp từ nguyên bản tên lửa hành trình 9M728 nằm trong tổ hợp tên lửa chiến thuật Iskander-M. Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh, tên lửa 9M729 được nâng cấp chủ yếu ở hệ thống dẫn đường với một số thay đổi nhỏ về trọng lượng và kích thước tên lửa. Tuy nhiên, tầm bắn của 9M729 chỉ là 480km, ngắn hơn 10km so với tên lửa 9M728 và hoàn toàn tuân thủ INF.

“Tầm bắn của 9M728 đã được xác nhận trong cuộc tập trận pháo binh năm 2017”, Tư lệnh Pháo binh Nga, Mikhail Matveevsky công bố tại buổi họp báo.

Theo lời ông Mikhail Matveevsky, về cơ bản, tên lửa hành trình 9M729 giống với 9M728, nhưng có nhiều thay đổi lớn ở hệ thống dẫn đường và đầu đạn. Những thay đổi trên làm tăng trọng lượng tên lửa và giảm bắn 10km so với 9M728.

Tại buổi họp báo, Bộ Quốc phòng Nga cũng công khai việc tên lửa hành trình 9M729 được tích hợp lên xe phóng của tổ hợp Iskander-M. Tuy nhiên, xe phóng cũng phải sửa đổi dài thêm 53cm để phù hợp với đạn tên lửa mới. Theo đó, xe phóng Iskander-M (tên mã NATO SS-26 Stone) có thể mang được 4 đạn 9M729 thay vì 2 đạn tên lửa đạn đạo hỗn hợp 9ARK728.

Liên quan tới vấn đề tên lửa 9M729 vi phạm INF, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov tuyên bố, Mỹ đang tìm cách đổ trách nhiệm làm INF đổ vỡ về phía Moscow, trong khi không có bất kỳ động thái đàm phán nào: “Trong tháng 1-2019, Washington đã tuyên bố sẽ rút hoàn toàn khỏi INF vào ngày 2-2 này với lý do phía Nga vi phạm hiệp ước. Về phần mình, chúng tôi nhận thấy không hề vi phạm INF. Việc Mỹ cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước là phi lý”.

Theo lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga, phía Mỹ đã từ chối mọi yêu cầu giải quyết vấn đề theo đường ngoại giao từ phía Nga. Trong cuộc gặp gỡ tại Geneva, phía Mỹ luôn giữ quan điểm buộc Nga phải nhượng bộ đơn phương. Đây là cách giải quyết không khả thi và không có kết quả.

“Quan điểm cứng nhắc của Mỹ không giúp giải quyết vấn đề. Washington chưa sẵn sàng cho các động thái thỏa hiệp, trong khi đó Nga đã có bước đi tương tự”, ông Sergey Ryabkov nhấn mạnh.

Việc tên lửa 9M729 bị cáo buộc vi phạm INF mới ở dạng nguyên mẫu vẫn không nghiêm trọng như hàng loạt dự án vũ khí Mỹ đang triển khai tại châu Âu như: Máy bay không người lái tầm xa hay các tổ hợp Aegis Ashore với bệ phóng MK-41 có thể lắp đặt tên lửa hành trình Tomahawk. Tất cả những loại vũ khí trên đều vi phạm INF.