Hệ thống phòng thủ chủ động Trophy “lợi hại” như thế nào?

Đức tín nhiệm công nghệ và thiết bị của Israel

Thỏa thuận chính phủ-chính phủ (Government-to-Government - G2G) cung cấp Hệ thống Phòng thủ Chủ động (Active Protection System - APS) Trophy của Israel cho Đức được công bố ngày 23/2, theo đó, trong giai đoạn 1, Rafael sẽ cung cấp các hệ thống Trophy hoàn chỉnh để trang bị cho 17 (18) xe tăng Leopard 2, phụ tùng thay thế và kỹ thuật bảo trì và vận hành. 23 bộ Trophy và 586 phần tử đánh chặn có giá 48 triệu USD. Sau quá trình đánh giá và nếu Trophy đáp ứng được yêu cầu của phía Đức, hợp đồng sẽ chính thức khởi động giai đoạn 2 - tích hợp Trophy trên tất cả số xe tăng Leopard 2 hiện có trong quân đội Đức.

Quân đội Đức đang vận hành 328 xe tăng Leopard 2 với các phiên bản 2A6, 2A6M và 2A7. Sau khi hiện đại hóa, các xe tăng sẽ được định danh là Leopard 2A7A1; việc giao các phương tiện chiến đấu được cập nhật này cho các sư đoàn xe tăng của Đức được lên kế hoạch vào năm 2024-2025. Leopard 2 đại diện cho những gì hiện đang là đỉnh cao của thiết kế xe tăng Đức và được coi là một trong những xe tăng châu Âu có năng lực nhất đang được sản xuất.

Leopard không chỉ có trong trang bị quân đội Đức mà cả trong các lực lượng vũ trang của 12 quốc gia châu Âu khác và thậm chí cả một số nước không thuộc NATO như Chile, Indonesia và Singapore. Loại xe này từng tham chiến tại các chiến trường như Afghanistan và Syria.

Việc tích hợp APS Trophy - công nghệ đột phá của ngành công nghiệp quốc phòng Israel - sẽ giúp xe tăng Đức có khả năng đối phó hiệu quả hơn các loại vũ khí chống tăng vác vai và nâng cao khả năng chiến đấu. “Khi chính thức được trang bị Trophy, tăng Leopard được coi là cỗ máy chiến đấu bất khả chiến bại, tình trạng bị tấn công và phá hủy như Leopard của Thổ Nhĩ Kỳ tại chiến trường Syria sẽ không xảy ra”, nguồn tin Bộ Quốc phòng Đức cho biết.

Trong tất cả các phương án tăng cường hỏa lực và khả năng bảo vệ cho các phương tiện chiến đấu, các chuyên gia coi việc sử dụng APS là giải pháp tốt nhất. Đáng lưu ý, tất cả những chiếc Leopard 2 đầu tiên được trang bị Trophy đều sẽ hoạt động tại Baltic. Theo các nhà phân tích quân sự, quyết định này của giới lãnh đạo quân sự Đức đã được thúc đẩy bởi sự xuất hiện của xe tăng T-14 trên cơ sở “Armata” của Nga…

Sự “lợi hại” của hệ thống Trophy

Trophy (“Windbreaker”) là một hệ thống bảo vệ tích cực được Rafael Advanced Defense Systems Ltd. của Israel phát triển nhằm bảo vệ xe tăng, thiết giáp khỏi tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM), súng phóng lựu chống tăng (RPG), rocket chống tăng và đạn chống tăng dùng chất nổ mạnh (HEAT). Chống lại nhiều mối đe đối với tăng, Trophy đồng thời tối đa hóa khả năng của xe để xác định vị trí của kẻ thù cho tổ lái và đội hình chiến đấu, mang lại khả năng sống sót và khả năng cơ động cao hơn trong chiến đấu.

Hợp đồng sản xuất Trophy đầu tiên được ký kết vào năm 2007; chứng nhận an toàn được cấp vào năm 2010. Hệ thống Trophy được quân đội Israel đưa vào trang bị từ tháng 8/2009, triển khai lần đầu cho một tiểu đoàn xe tăng với chi phí khoảng 350.000-500.000 USD/tổ hợp.

Hiện hơn 1.000 hệ thống đang được trang bị cho tất cả các nền tảng tác chiến mặt đất chính của Israel (Merkava Mark 3 & 4 và Namer APC), cũng như Abrams M1A1/2 (kể từ năm 2019), và được thử nghiệm trên các xe chở quân bọc thép Stryker và xe chiến đấu bộ binh Bradley của Mỹ. Hệ thống Trophy đã bảo vệ xe tăng của Israel chống lại các mối đe dọa trong suốt 1 thập kỷ qua và đã được quân đội các nước phương tây và nhiều nước thành viên trong tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ghi nhận.

Hệ thống Trophy gồm có các cảm biến, radar cảnh giới với bốn ăng-ten phẳng gắn trên xe có thể rà soát khu vực 360 độ quanh phương tiện để phát hiện tên lửa và đạn chống tăng đang bay tới, một máy tính, và tổ hợp đánh chặn. Được ví như “tấm khiên vô hình” bảo vệ các phương tiện thiết giáp nguyên lý hoạt động của nó là khi radar phát hiện một tên lửa (hay đầu đạn) đang bay tới, máy tính của hệ thống sẽ tính toán quỹ đạo bay để xác định xem nó có tác động đến xe tăng hay không.

Nếu nhận thấy nguy hiểm, hệ thống sẽ tự động quay về hướng tên lửa (đầu đạn) và ra lệnh phóng đạn để vô hiệu hóa mối đe dọa trước khi nó tiếp cận giáp chính của xe. Hệ thống phòng thủ này có thể đưa ra phản ứng trong vòng 1 giây, thậm chí có thể hướng lên trên để đánh chặn các cuộc tấn công từ trên cao. Hệ thống được thiết kế để có một vùng tiêu diệt tên lửa (đầu đạn) bay đến rất nhỏ, không gây nguy hiểm cho những người ở gần phương tiện được bảo vệ.

Kể từ năm 2011, hệ thống đã đạt được thành công 100% trong tất cả các sự kiện chiến đấu cường độ thấp và cao, ở địa hình đa dạng (đô thị, mở và che khuất). Hệ thống này đã đánh chặn nhiều mối đe dọa, bao gồm ATGM Kornet, RPG-29, và không bị báo động giả v.v. Quân đội Mỹ đã có thông báo thành công tương tự trong các cuộc thử nghiệm. Theo Rafael, đến năm 2017, Trophy đã tích lũy được hơn 50.000 giờ hoạt động trong quá trình triển khai, đưa hệ thống lên mức độ tin cậy tối đa.

Năm 2018, Rafael đã thực hiện một loạt các bài kiểm tra đối với Trophy MV/VPS (được thiết kế để tích hợp trên các loại xe bọc thép hạng nhẹ và hạng trung, chẳng hạn như Stryker, Bradley) tại Israel, với sự hiện diện của hơn 130 quan chức và chuyên gia kỹ thuật từ hơn 15 quốc gia. Các cuộc thử nghiệm được thực hiện trong các tình huống khắc nghiệt, sử dụng cả tên lửa và ATGM; tỷ lệ thành công được ghi nhận hơn 95%.

Trophy là một hệ thống mô-đun cho phép kết nối với các hệ thống khác, chẳng hạn như hệ thống Chỉ huy, Điều hành, Liên lạc, Máy tính và Tình báo (Command, Control, Communications, Computers, & Intelligence - C4I), trạm vũ khí điều khiển từ xa… Bố trí trên các nền tảng cố định hoặc di chuyển, hệ thống này có thể đồng thời đối phó với một số mối đe dọa đến từ các hướng khác nhau và có hiệu quả chống lại cả các mối đe dọa tầm ngắn và tầm xa. Các phiên bản mới hơn của Trophy sẽ sở hữu nhiều tính năng mới, bao gồm biện pháp đối phó khả dụng để bảo vệ chống lại đầu đạn xuyên động năng.

Radar của Trophy chịu trách nhiệm tìm kiếm, phát hiện, phân loại, định vị và cảnh báo các mối đe dọa tiềm ẩn đối với mạng máy tính trên xe và xa hơn nữa đối với mạng chiến thuật, tạo ra khả năng Phát hiện Hỏa lực địch (Hostile Fire Detection - HFD), cảnh báo cho kíp xe và đội hình khỏi các mối đe dọa đến, và ngay lập tức hiển thị vị trí chính xác trên màn hình. Nếu Trophy xác định tên lửa bay đến không đe dọa phương tiện, nó sẽ không kích hoạt biện pháp đối phó nhưng sẽ cung cấp vị trí địch, cho phép kíp chiến đấu ngăn chặn các cuộc tấn công tiếp theo. Ưu điểm của khả năng HFD tích hợp trong chiến tranh đối xứng là khả năng cung cấp vị trí của xe tăng đối phương, để phản công lại.