Mục tiêu mới trong cuộc chiến chống ma túy tại Philippines: Những đứa trẻ 9 tuổi

Theo Reuters, ủy ban tư pháp hạ viện Philippines ngày 21/1 đã phê chuẩn kế hoạch cho phép giảm tuổi chịu trách nhiệm hình sự tại nước này từ 15 tuổi xuống 9 tuổi. Theo đó, những đối tượng nằm trong độ tuổi từ 9-14 mà phạm các tội nghiêm trọng như giết người hay buôn bán ma túy cũng sẽ bị xét xử trước pháp luật.

Đề xuất trên đã nhận được sự ủng hộ từ Tổng thống Rodrigo Duterte và đang được các đồng minh của ông Duterte tại quốc hội xem xét. Trước đó, nhà lãnh đạo Philippines đã đưa ra đề xuất này trong ngày nhậm chức hồi năm 2016 bên cạnh việc áp dụng trở lại án tử hình.

Kế hoạch giảm tuổi chịu trách nhiệm hình sự cần trải qua vài lần xem xét trước khi được bỏ phiếu tại hạ viện. Sau đó, ủy ban tư pháp thượng viện và thượng viện Philippines sẽ vào cuộc để quyết định có thông qua kế hoạch này hay không.

Tổng thống Duterte đã chỉ trích quy định của pháp luật hiện hành, trong đó đặt mức tuổi thấp nhất chịu trách nhiệm hình sự là 15. Theo ông Duterte, quy định này sẽ cản trở cơ quan hành pháp Philippines trong việc xét xử các đối tượng vị thành niên bị phát hiện tham gia vào các băng nhóm buôn bán ma túy hoặc các tổ chức tội phạm khác.

Theo nhà lãnh đạo Philippines, các đối tượng buôn bán ma túy có thể lợi dụng kẽ hở của luật pháp để lợi dụng trẻ vị thành niên tham gia vào đường dây phạm pháp. Là người phát động cuộc chiến chống ma túy đẫm máu khiến hàng nghìn người thiệt mạng tại Philippines, ông Duterte từng nhiều lần phàn nàn về việc trẻ em được miễn hình phạt khi phạm tội như người lớn.

Chủ tịch ủy ban tư pháp hạ viện Salvador Leachon đã ca ngợi dự luật mới, gọi đây là biện pháp giúp “bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ bị lợi dụng bởi những băng nhóm tội phạm tàn độc và vô đạo đức”.

Ý kiến phản đối

Tuy nhiên, các nhà hoạt động xã hội, các nhóm bảo vệ trẻ em và một số nghị sĩ Philippines đã lên án hành động phê chuẩn kế hoạch của ủy ban tư pháp hạ viện. Họ gọi đây là kế hoạch cực đoan và không công bằng.

Một số nhà hoạt động Philippines cũng cho rằng trẻ em nên được bảo vệ khỏi tội phạm thay vì phải chịu trách nhiệm về điều các em bị ép làm.

“Đây là hành vi chống lại giá trị gia đình, chống lại người nghèo và đơn giản là bất công. Hơn nữa, động thái này sẽ khuyến khích việc hình thành một xã hội vô tâm, tàn nhẫn, không màng đến chính người dân của mình", Thượng nghị sĩ Antonio Trillanes, một trong những tiếng nói chỉ trích ông Duterte mạnh mẽ nhất, bình luận.

Hạ nghị sĩ Risa Hontiveros cho biết ý tưởng trên đi ngược lại các cam kết quốc tế của Philippines và xu hướng toàn cầu là tăng độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, chứ không phải giảm xuống. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Panfilo Lacson cho rằng 9 tuổi là độ tuổi quá trẻ, tuy nhiên ông ủng hộ việc hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự “xuống mức nhất định”.

Các tổ chức quốc tế, bao gồm UNICEF và Save the Children, cũng lên tiếng phản đối. Agnes Callamard, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc và là người thường xuyên chỉ trích ông Duterte, gọi kế hoạch sửa độ tuổi là "nguy hiểm và có thể gây chết người".

Nhiều người bày tỏ lo ngại về việc giam giữ trẻ em chung với người lớn trong các nhà tù, đặc biệt trong bối cảnh các nhà tù đều bị quá tải tại Philippines như hiện nay. Ralph Ivan, chủ tịch mạng lưới giáo dục trẻ, cho rằng trẻ em có thể đối mặt với nguy cơ bị lạm dụng thể chất hoặc tình dục, thậm chí lôi kéo vào con đường phạm tội nguy hiểm hơn nếu bị giam chung với người trưởng thành.

Theo Ivan, trẻ em thường bị tuyển mộ bởi các băng nhóm và các em không còn lựa chọn nào khác ngoài việc nghe theo chúng. Do vậy, trẻ em không nên bị đối xử như những kẻ phạm tội.