Mỹ cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ gánh hậu quả “nghiêm trọng” nếu mua S-400 của Nga

“Việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không S-400 của Nga sẽ dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng cho quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ”, người phát ngôn Lầu Năm Góc Eric Pahon nói với hãng tin Ahval hôm qua 4/3.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ, nước được xem là đồng minh của Mỹ, lên kế hoạch mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga đã làm dấy lên lo ngại đối với toàn bộ liên minh NATO. Washington cho rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ triển khai hệ thống S-400 bên cạnh các vũ khí do Mỹ sản xuất, chẳng hạn máy bay tàng hình F-35, sẽ làm suy giảm khả năng phối hợp tác chiến của liên minh NATO, đồng thời làm lộ “các bí mật” cho phía Nga.

Mỹ liên tục tìm cách gây sức ép và đe dọa trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ về việc mua vũ khí Nga. Chính quyền Tổng thống Donald Trump hồi tháng trước quyết định tạm dừng kế hoạch chuyển giao 100 máy bay F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ tỏ ra không chịu lùi bước trước sức ép của Mỹ. Ankara khẳng định việc đa dạng hóa các khoản chi quân sự đóng vai trò quan trọng đối với an ninh quốc gia của nước này.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuần trước bày tỏ hy vọng rằng Washington sẽ “thay đổi quan điểm”. Trong khi đó, người phát ngôn Lầu Năm Góc cho biết Mỹ vẫn sẽ tiếp tục tham vấn với Thổ Nhĩ Kỳ để giúp nước này “tìm ra giải pháp tốt hơn”.

Thổ Nhĩ Kỳ đã từ chối đề xuất của Mỹ về việc Washington sẽ chuyển một hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot trước thời điểm cuối năm nay cho Ankara. Đổi lại, Thổ Nhĩ Kỳ phải từ bỏ kế hoạch mua hệ thống S-400 của Nga.

Lo ngại của Mỹ

Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg gần đây, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pat Shanahan cảnh báo việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 của Nga sẽ ảnh hưởng xấu tới triển vọng của Ankara trong việc mua các máy bay F-35 thế hệ mới của Washington trong tương lai.

“Lập trường của tôi là S-400 và F-35 không thể cùng song hành, đồng nghĩa với việc chúng không thể được triển khai cùng nhau”, ông Shanahan nói.

Tháng 12/2017, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký hợp đồng trị giá 2,5 tỷ USD để mua hệ thống S-400, bất chấp sự phản đối của các đồng minh NATO. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tuần trước cho biết nước này mua hệ thống phòng không của Nga vì không thể tìm thấy một hệ thống tương tự từ các đồng minh phương Tây.

Ông Shanahan không nêu cụ thể các biện pháp mà Mỹ dự tính áp dụng nếu Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết mua hệ thống S-400 của Nga. Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết ông đã trao đổi với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar 5 lần kể từ khi lên nắm quyền lãnh đạo Lầu Năm Góc hồi tháng 1.

F-35 cho đến nay vẫn là hệ thống vũ khí đắt đỏ nhất của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ là một phần quan trọng trong chương trình này. Các công ty Thổ Nhĩ Kỳ được cho là sản xuất khoảng 12 tỷ USD linh kiện cho dự án F-35, bao gồm nhiều bộ phận quan trọng.

Theo thông tin mật từ báo cáo của Lầu Năm Góc trình Quốc hội Mỹ vào tháng 11 năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi chương trình F-35 nếu Ankara vẫn tiếp nhận vũ khí của Nga.

Giới chức Mỹ lo ngại rằng công nghệ nhạy cảm của F-35, vốn được thiết kế để tránh một hệ thống phòng không, có thể bị vô hiệu hóa và được sử dụng để nâng cấp hệ thống phòng của Nga nếu Thổ Nhĩ Kỳ triển khai đồng thời cả 2 hệ thống vũ khí này.

Các nghị sĩ Mỹ cho rằng Washington không nên để Thổ Nhĩ Kỳ đe dọa tới sự an toàn của các phi công Mỹ cũng như an ninh của NATO bằng việc triển khai cả F-35 và S-400 cùng lúc.