Nga bàn giao lô “rồng lửa” S-400 đầu tiên cho Thổ Nhĩ Kỳ

Tổ hợp phòng không S-400 (Ảnh: Sputnik)

Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận lô linh kiện đầu tiên của hệ thống phòng thủ S-400 đầu tiên từ Nga. Các thiết bị này đã được vận chuyển tới căn cứ không quân Murted ở Ankara”, Sputnik dẫn thông báo ngày 12/7 của Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, đưa tin.

Ngày 8/7, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tiết lộ rằng việc vận chuyển S-400 vẫn được tiến hành đúng lịch trình. Hãng thông tấn Tass của Nga đưa tin rằng S-400 đã được chuyển tới Thổ Nhĩ Kỳ bằng máy bay vận tải.

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký hợp đồng mua bán tổ hợp S-400 vào tháng 12/2017. Việc hợp tác giữa Moscow và Ankara trong thương vụ vũ khí này đã bị NATO và Mỹ chỉ trích mạnh mẽ. Washington nói rằng S-400 sẽ không tương thích với hệ thống vũ khí NATO và quan ngại về mối rủi ro rằng S-400 sẽ thu thập các thông tin về máy bay chiến đấu thế hệ 5 F-35 mà Mỹ bán cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Mỹ hiện có 2 đạo luật cho phép họ trừng phạt các thực thể làm ăn với nhà nước Nga và Washington cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ phải nhận hậu quả nếu kiên quyết theo tới cùng thương vụ.

Trong cuộc gặp song phương bên lề G-20 hồi tháng 6, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói thương vụ S-400 là một vấn đề rất phức tạp nhưng ông và người đồng cấp Erdogan đang tìm những phương án tháo gỡ. Ông Trump cũng bỏ ngỏ khả năng có thể sẽ không trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì việc mua S-400.

Vài ngày sau đó, một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng chính quyền ông Trump vẫn đang có kế hoạch áp lệnh trừng phạt lên Thổ Nhĩ Kỳ và loại bỏ nước này ra khỏi chương trình F-35 nếu Ankara kiên quyết mua S-400 bằng mọi giá.

Đáp trả lại tuyên bố này, Thủ tướng Erdogan nói rằng nếu Mỹ từ chối bàn giao F-35 cho Ankara thì đó sẽ được coi là hành vi “ăn cướp”. Ông khẳng định việc mua S-400 là “ván đã đóng thuyền”, đồng thời bác bỏ những quan ngại của Mỹ và NATO về mặt an ninh.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng tiết lộ rằng họ lựa chọn S-400 thay vì hệ thống Patriot của Mỹ là vì thương vụ với Nga có lợi hơn về mặt giá cả và có thêm điều khoản chuyển giao công nghệ cho Ankara. Tổng thống Erdogan cũng nói rằng nếu Mỹ đưa ra một thỏa thuận bán Patriot hợp lý, Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ cân nhắc mua tổ hợp phòng không của Washington.

Hồi tháng 5, Ankara cũng từng hé lộ về triển vọng hợp tác với Nga với trong việc mua bán và hợp tác sản xuất tổ hợp S-500. Nga cũng từng hoan nghênh mong muốn của Ankara tham gia vào dự án và khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ có đủ năng lực kỹ thuật cần thiết để có thể tham gia vào dự án này.

Liên quan tới việc bị Mỹ cảnh báo loại khỏi dự án F-35, truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ dẫn nhiều nguồn thạo tin nói rằng, Ankara có thể mua máy bay chiến đấu của Nga thay thế.

Hồi đầu tháng 6, khi trả lời CNBC, Đại sứ Mỹ tại NATO Kay Bailey Hutchison nhận định việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 của Nga có thể có lợi cho Moscow trong cái mà Washington gọi là “nỗ lực phá vỡ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương” bằng cách nhằm làm suy yếu khối liên minh quân sự.