Nga cáo buộc Mỹ “cố tình” phá hoại Hiệp ước về vũ khí hạt nhân

Rạng sáng 21/10 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ rút Mỹ ra khỏi một hiệp ước quan trọng về vũ khí hạt nhân ký với Nga trong Chiến tranh Lạnh, đồng thời cáo buộc Nga vi phạm văn kiện này “từ nhiều năm nay”.

Quyết định trên được dự báo sẽ làm trầm trọng hơn mối quan hệ giữa Mỹ và Nga, vốn đã rạn nứt do những cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 hay những xung đột về lập trường trong vấn đề Syria và Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút khỏi INF. Ảnh: Reuters

Phát biểu trong chuyến thăm tới bang Nevada, Mỹ, Tổng thống Donald Trump thông báo, Nga đã không tôn trọng Hiệp định vũ khí hạt nhân tầm trung (INF). Vì thế Mỹ sẽ chấm dứt thỏa thuận và phát triển những loại vũ khí này.

“Nga đã vi phạm thỏa thuận từ nhiều năm nay và tôi không hiểu tại sao Tổng thống Barack Obama lại không thương thảo lại hay rút khỏi văn kiện này. Chúng tôi sẽ không để cho họ tiếp tục vi phạm thỏa thuận hạt nhân và phát triển những vũ khí này. Chúng tôi đã tôn trọng thỏa thuận, trong khi Nga thì không. Vì thế chúng tôi sẽ kết thúc thỏa thuận”, Tổng thống Trump tuyên bố.

Bộ Ngoại giao Nga nhanh chóng đưa ra phản ứng, trong đó nhấn mạnh, quyết định của ông Trump được thúc đẩy bởi “giấc mơ” của người Mỹ thống trị thế giới, đồng thời cáo buộc Mỹ “cố tình” phá hoại INF từ nhiều năm nay.

Thời gian qua, chính quyền Mỹ nhiều lần “phàn nàn” về hoạt động triển khai hệ thống tên lửa 9M729 của Nga, với tầm bắn mà theo Mỹ là vượt quá 500km, vi phạm INF. Theo văn kiện ký năm 1987 này, Mỹ và Liên Xô khi đó đã thống nhất loại bỏ tên lửa hạt nhân có tầm bắn từ 500 đến 5.500km. Theo Bộ Ngoại giao Nga, trên thực tế, Mỹ đã rậm rịch chuẩn bị cho sự rút lui này từ nhiều năm nay khi cố tình phá hoại văn kiện. Đây là một phần trong chính sách của Mỹ rút khỏi các thỏa thuận quốc tế hợp pháp, buộc nước này phải có trách nhiệm hơn với các đối tác, tức là gây ảnh hưởng tới tham vọng bành trướng của nước này.

Nghị sĩ Nga Alexei Pouchkov cho rằng, việc Mỹrút khỏi INF là cú đánh mạnh thứ hai nhằm vào toàn bộ hệ thống ổn định toàn cầu, sau đòn đầu tiên là việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước chống tên lửa đạn đạo năm 2001.

Thông báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra trong bối cảnh Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton chuẩn bị có chuyến đi tới Nga, nhằm thúc đẩy tiến trình đối thoại gây tranh cãi được bắt đầu từ tháng 7 vừa qua giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Được biết đến là một người theo chủ nghĩa tân bảo thủ, với những chính sách đối ngoại thẳng thắn và hiếu chiến, tờ Người bảo vệ (The Guardian) của Anh cho rằng, chính ông Bolton là người gây sức ép với Tổng thống Donald Trump liên quan việc rút khỏi INF và cũng chính ông này đã tìm cách ngăn chặn các cuộc đàm phán về việc mở rộng Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (NEW START).

Mối quan hệ vốn đã “cơm không lành, canh không ngọt” giữa Mỹ và Nga thời gian qua đã trở nên rạn nứt nghiêm trọng liên quan đến cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi năm 2016. Hôm 19/10, một công dân Nga đã bị tòa án Mỹ kết tội với cáo buộc can dự vào các cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ dự kiến vào ngày 6/11 tới. Đây là cũng là người đầu tiên bị truy tố trong khuôn khổ những cáo buộc này.Nga cáo buộc Mỹ đã “ngụy tạo” các cáo buộc để áp đặt các lệnh trừng phạt chống Nga.

Trước khi trở thành Tổng thống Mỹ, ông Donald Trump đã cam kết sẽ nối lại các mối quan hệ tốt nhất với Nga. Tháng 7 vừa qua, ông cũng tỏ ra “cực kỳ hòa giải” đối với người đồng cấp Nga Putin trong cuộc họp báo chung tại Helsinki, Phần Lan, sau Hội nghị Thượng đỉnh song phương đầu tiên. Ngày 11/11 tới, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Putin dự kiến sẽ gặp nhau tại thủ đô Paris (Pháp) nhân dịp kỷ niệm kết thúc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.