Nga đã mất bao nhiêu xe tăng trong chiến sự tại Ukraine?

Những chiếc xe tăng Nga bị Ukraine phá hủy ở vùng Sumy (Ảnh: Reuters).

Theo Kyiv Post, dữ liệu mới cho thấy lần đầu tiên Ukraine dường như có nhiều xe tăng sẵn sàng chiến đấu hơn Nga kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột.

Nguồn cung cấp xe tăng của Kiev đã tăng đều đặn trong năm qua nhờ các đồng minh phương Tây cam kết cung cấp ngày càng nhiều vũ khí, trong khi Moscow chịu tổn thất nặng nề và gặp trở ngại lớn trong việc bổ sung nguồn cung vũ khí.

Điều này đặt ra câu hỏi, Moscow thực sự có bao nhiêu xe tăng, bao nhiêu chiếc có khả năng được triển khai tới Ukraine và đặc biệt, sau một năm giao tranh ác liệt với quân đội Ukraine, Nga thực sự còn lại bao nhiêu xe tăng ở chiến trường này?

Nga tổn thất nặng nề về xe tăng tại Ukraine

Theo dữ liệu mới nhất, Ukraine hiện có khoảng 1.400 xe tăng đang hoạt động so với 1.300 của Nga.

Các nhà phân tích quân sự và các tướng lĩnh theo dõi cuộc xung đột nhìn chung đều đồng ý rằng vào tháng 2/2022, Nga có khoảng 3.400 xe tăng chiến đấu chủ lực đời cuối Chiến tranh Lạnh hoặc sản xuất đầu những năm 2000 để sử dụng và sẵn sàng chiến đấu, cộng với khoảng 8.000 đến 10.000 chiếc đang được cất giữ.

Ngược lại, Ukraine chỉ có 987 chiếc, theo niên giám "Cán cân quân sự 2023".

Kể từ tháng 2/2022, Ukraine và Nga đã phải đối mặt với những thực tế rất khác nhau khi nói đến vũ khí.

Theo dữ liệu do Viện Kinh tế Thế giới Kiel tại Đức công bố, Ukraine đã nhận được 471 xe tăng bổ sung và còn có 286 chiếc nữa sắp được chuyển đến, chủ yếu là xe tăng Leopard 2 do Đức sản xuất, cũng như một số lượng nhỏ M1 Abrams của Mỹ và Challenger 2 từ Anh.

Nhóm phân tích quân sự Hà Lan Oryx, ước tính Ukraine đã mất 560 xe tăng nhưng đã thu được khá nhiều xe tăng của Nga - 544 chiếc.

Điều này mang lại tổng số xe tăng Ukraine hiện có là 1.442, chưa bao gồm 286 sắp được chuyển giao.

Tình hình của Moscow còn ảm đạm hơn nhiều. Theo Oryx, trong số 3.400 xe tăng Nga bắt đầu cuộc xung đột, ít nhất 2.098 chiếc bị mất do mọi nguyên nhân.

Khả năng sản xuất xe tăng vốn đã hạn chế của Nga lại bị ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây và tình hình kinh tế chung, do vậy dường như ở chiến trường Ukraine, Nga chỉ còn có tổng số 1.400 chiếc xe tăng các loại, ít hơn số xe ước tính mà Kiev đang có.

Một chiếc xe tăng Nga bị Ukraine phá hủy tại thị trấn Svyatogirsk, thuộc vùng Donetsk (Ảnh: AFP).

Những con số từ Oryx có thể đánh giá thấp tổn thất của cả hai bên vì họ chỉ sử dụng thông tin được xác nhận độc lập, thường là các bức ảnh nguồn mở về từng chiếc xe tăng Nga bị phá hủy hoặc bị bắt giữ, để ghi nhận tổn thất.

Trong khi đó, không có nguồn đáng tin cậy nào về số lượng xe tăng mới do Nga chế tạo cũng như số lượng đã được đưa ra khỏi kho. Số lượng xe tăng Nga thực tế bị mất ở Ukraine là một bí mật quân sự của Điện Kremlin, cũng như khả năng thay thế chúng của ngành công nghiệp Nga.

Đô đốc Tony Radakin, Tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Anh, hồi đầu tuần, đã thông báo với quốc hội Anh rằng Moscow "đã mất gần một nửa hiệu quả chiến đấu của quân đội".

Ông nói thêm: "Năm ngoái họ đã bắn 10 triệu quả đạn pháo, nhưng nhiều nhất có thể sản xuất 1 triệu quả đạn mỗi năm. Họ đã mất 2.500 xe tăng và tối đa có thể sản xuất 200 xe tăng mỗi năm".

Các nguồn Ukraine đưa ra con số tổn thất của Nga cao hơn nhiều. Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine ngày 7/7 đã báo cáo rằng cho đến nay, họ đã hạ gục, phá hủy hoặc bắt giữ 4.078 xe tăng chiến đấu chủ lực của Nga kể từ khi bắt đầu xung đột.

Xe tăng T-14 Armata của Nga tham chiến tại Ukraine

Truyền thông Nga hồi tháng 4 tuyên bố, Moscow đã triển khai xe tăng T-14 Armata tiên tiến tham chiến tại Ukraine.

Được quảng cáo là câu trả lời của Nga đối với M1 Abrams đời chót do Mỹ sản xuất, Challenger 2 của Anh và xe tăng Leopard 2 của Đức, T-14 Armata của Moscow được trang bị, tháp pháo điều khiển từ xa, khả năng bảo vệ kíp lái nâng cao, gốm composite - giáp thép đa lớp, giáp phản ứng nổ và hệ thống phòng thủ được kích hoạt bằng cảm biến tự động phóng tên lửa đánh chặn để đánh bại tên lửa và đạn chống tăng đang bay tới.

Truyền thông Nga khẳng định, pháo 125mm của xe tăng T-14 Armata có thể bắn tên lửa và có khả năng bắn chính xác đến 8km.

Xe tăng T 14 Armata Nga duyệt binh qua Quảng trường Đỏ ở Moscow ngày 7/5/2015 (Ảnh: AFP).

Một loại vũ khí được phát triển từ giữa những năm 2000 và trong những năm gần đây được nhắc đến nhiều trong các cuộc duyệt binh như một bằng chứng về sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Nga, nhưng bất kể hỏa lực được cho là như thế nào, T-14 Armata vẫn chưa có bất kỳ tác động đáng kể nào tại Ukraine.

Những chiếc xe tăng T-54/55 từ "bảo tàng"

Còn hàng chục nghìn xe tăng mà Nga đang cất giữ thì sao?

Nhiều lần trong vài tháng qua, các video được đăng tải trên mạng xã hội cho thấy đoàn tàu chở đầy xe tăng lỗi thời, một số có từ Thế chiến 2, tiến vào Ukraine.

Sự kiện mới nhất xảy ra khi xe tăng T-54/55 của quân đội Nga được phát hiện ở vùng Voronezh, trên đường tới Crimea.

Hình ảnh vệ tinh thương mại do Maxar chụp và công bố, từ đầu mùa hè năm 2022 cho đến mùa thu, cho thấy sự di chuyển của các xe tăng T-62 cũ từ kho chứa tại Căn cứ niêm cất và dự trữ xe tăng trung tâm số 1295 của Nga ở vùng Prymorskyi Krai.

Sau đó, vào tháng 3/2022, các đoạn phim bắt đầu xuất hiện trên mạng xã hội về những chiếc xe tăng T-54 và T-55 thậm chí còn cũ hơn được vận chuyển bằng đường sắt từ căn cứ Arsenyev, làm dấy lên nhiều đồn đoán rằng những chiếc xe này, được chế tạo vào những năm 1960, cũng được triển khai tới mặt trận Ukraine.

Ban đầu, các chuyên gia cho rằng những chiếc xe tăng này sau đó sẽ được hiện đại hóa và nâng cấp trước khi được đưa ra tiền tuyến. Tuy nhiên, những chiếc T-54/55 xuất hiện ở Ukraine dường như không được nâng cấp và được triển khai trong tình trạng nguyên bản, giống như khi được đưa vào kho.

Chúng dường như thiếu bất kỳ tính năng bảo vệ nào thường thấy trên một số biến thể nâng cấp của những năm 1990 hoặc thậm chí là những năm 1980.

Thay vào đó, những chiếc T54/T55 có thể tỏ ra hữu ích hơn với vai trò là các ụ pháo cố định khi Nga đang tìm cách tăng cường tuyến phòng thủ trước cuộc phản công mùa hè của Ukraine.

Xe tăng có thể được chôn bán âm, chỉ để tháp pháo nhô lên trên mặt đất nhằm bảo vệ tiền tuyến trước các cuộc phản công. Cách sử dụng khác có thể là một hệ thống pháo bổ sung, cung cấp hỗ trợ hỏa lực gián tiếp cho các lực lượng cơ động của Nga, hoạt động từ một phạm vi giới hạn chiến thuật phía sau các đội quân đang tiến công.

Cũng có khả năng là do sắp hết đạn pháo thông thường, các lực lượng Nga có thể có kho dự trữ đạn 100mm mà xe tăng sử dụng, bao gồm cả đạn nổ mạnh văng mảnh, cũng như đạn chống tăng.