Ông Trump có thể bị tước bớt quyền lực

Cho dù chưa biết luật này có được thông qua hay không, nhưng nó thể hiện mối quan ngại của cả đảng Cộng hòa lẫn đảng Dân chủ về chi phí ngày càng tăng, bắt nguồn từ chính sách thương mại của tổng thống Donald Trump. Trong năm 2018, Mỹ áp thuế đối với sản phẩm nhôm và thép từ nhiều nước. Các nghị sỹ ủng hộ thương mại tự do đã chỉ trích chính sách này, phàn nàn về chuyện chi phí tăng đối với nhiều ngành sản xuất, kinh doanh.

Dự luật Chủ quyền thương mại Quốc hội lưỡng viện đòi hỏi ông Trump phải được quốc hội đồng ý mới được áp thuế và hạn ngạch, theo Reuters. Luật hiện hành cho phép tổng thống áp các sắc thuế theo Luật Mở rộng thương mại 1962 mà không cần quốc hội thông qua.

“Việc áp các loại thuế này với lý do ví như là phục vụ vấn đề an ninh quốc gia đang làm yếu đi nền kinh tế của chúng ta, đe dọa công ăn việc làm của người Mỹ, làm xói mòn niềm tin của các nước khác đối với chúng ta”, thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa Pat Toomey, đại diện bang Pennsylvania, nói.

Năm ngoái, ông Toomey cũng nỗ lực đưa ra một dự thảo luật tương tự nhưng cuối cùng không được đem ra bỏ phiếu. Chưa rõ lần này quốc hội Mỹ có kế hoạch bỏ phiếu thông qua hay không. Tuy nhiên, dự thảo luật cho thấy sức ép ngày càng tăng từ các nghị sỹ quốc hội Mỹ, đòi hỏi chính phủ phải xử lý các quan ngại về thuế quan, đặc biệt đối với các sắc thuế nhằm vào Canada và Mexico, khi quốc hội đã bỏ phiếu thông qua một thỏa thuận thương mại mới cho Bắc Mỹ hồi cuối năm ngoái.

Thượng nghị sỹ thuộc đảng Cộng hòa Chuck Grassley, đại diện bang Iowa, chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện trước đó đã thúc giục ông Trump dỡ bỏ thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Canada và Mexico.

Nhiều nhóm thương mại và nông nghiệp đã ra mặt ủng hộ thỏa thuận thương mại mới giữa Mỹ, Canada và Mexico (ký tháng 11/2018), nhưng nói lợi ích của thỏa thuận này bị hạn chế bởi thuế phía Mỹ áp đối với Canada và Mexico, thuế hai nước này áp trả đũa, vẫn tồn tại.

Không có tiền xây tường?

Trong khi các nghị sỹ lưỡng viện đang xem xét dự luật hạn chế quyền lực của tổng thống Trump, các nghị sỹ Dân chủ tại Hạ viện đưa ra đề xuất về an ninh biên giới nhưng không cấp cho tổng thống Trump một xu cho bức tường ở biên giới như mong muốn của ông. Cho dù trước đó vài giờ, ông chủ Nhà Trắng còn lên tiếng cảnh báo “sẽ chỉ tốn thời gian” nếu các nghị sỹ Hạ viện không đồng ý chi tiền cho ông, theo tin của AP.

Tuy nhiên, tất cả mới chỉ là khởi đầu các cuộc thảo luận ở lưỡng viện của quốc hội Mỹ về việc duyệt chi ngân sách cho an ninh biên giới. Một nghị sỹ của đảng Dân chủ công nhận rằng “mọi thứ vẫn ở trên bàn”, kể cả những đòi hỏi của ông Trump. Các nghị sỹ của cả hai phe Dân chủ và Cộng hòa đều bày tỏ mong muốn các biện pháp linh động nhằm dàn xếp khác biệt với hy vọng chấm dứt đợt đóng cửa một phần chính phủ, đã kéo dài tới 35 ngày liên tiếp.

Cho đến nay, tổng thống Trump, dù đã dịu giọng, nhưng ông vẫn yêu cầu được cấp 5,7 tỷ USD xây bức tường dài gần 380km trên biên giới Mỹ-Mexico. Ngay cả những thành viên trong đảng Cộng hòa cũng phải thừa nhận kế hoạch xây tường của ông Trump, một phần trong nỗ lực giữ lời hứa trước cử tri về việc tăng cường chống nhập cư bất hợp pháp là khó khả thi và nhiều khả năng ông chỉ nhận được một phần nhỏ trong số ngân sách ông đề nghị.

Kế hoạch của các nghị sỹ Dân chủ đưa ra lần này chỉ đề cập ngân sách chi cho đặc vụ hải quan, máy quét, máy bay và tàu bè trang bị cho biên phòng, ngân sách chi hỗ trợ nhân đạo đối với người di cư mà thôi.