Pháo xe tăng ASCALON: Vũ khí thế hệ mới trong Hệ thống chiến đấu mặt đất của châu Âu

Quân đội Pháp đang tỏ ra quyết đoán hơn bao giờ hết trước những dự án phát triển quân sự mới. Tháng 12-2020, nước này triển khai thực tế chương trình phát triển tàu sân bay mới Porte Avion Nouvelle Generation (PANG) cho tương lai. Trước đó, chương trình Hệ thống phòng không chiến đấu tương lai (Future Combat Air System-FCAS) đã được Pháp khởi động, nhằm chế tạo dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu. Các nước Pháp, Đức và Tây Ban Nha cùng tham gia vào dự án, trong đó Hãng hàng không Dassault Aviation dày dặn kinh nghiệm của Pháp sẽ đóng vai trò là đơn vị tiên phong.

Theo kế hoạch, tàu sân bay mới PANG có thể là sự thay thế hoàn toàn hợp lý cho tàu Charles de Gaulle, mặc dù PANG có hình dáng "đồ sộ" và chi phí đắt đỏ hơn. Pháp cũng là một bên tham gia tích cực vào Hệ thống chiến đấu mặt đất chủ yếu (Main Ground Combat System - MGCS), một chương trình mới nhằm tạo ra loại xe tăng thế hệ mới cho châu Âu.

Dự án pháo xe tăng thế hệ mới

Chương trình chế tạo xe tăng mới cho MGCS có thể được xem như một phản ứng lại trước các dự án chế tạo vũ khí mới của quân đội Nga. Cụ thể, máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu của các nước châu Âu được xem là hành động có tính toán trước việc Nga tăng cường sức mạnh Lực lượng hàng không vũ trụ và chế tạo chiếc Su-57 thế hệ thứ 5. Còn dự án chế tạo xe tăng mới là câu trả lời cho việc Nga phát triển tăng T-14 Armata.

Người Pháp và châu Âu nhìn chung tiếp cận vấn đề một cách thực tiễn hơn. Theo đó, sự ra đời của một phương tiện chiến đấu mới bắt đầu từ ý tưởng tạo ra loại vũ khí mới, điều này về cơ bản sẽ khác với mọi trang bị mà các xe tăng NATO sử dụng hiện nay.

Pháo ASCALON dành cho xe tăng do công ty Nexter của Pháp phát triển.

Gần đây, một sự kiện quan trọng và có ý nghĩa đối với dự án của châu Âu đã diễn ra. Công ty Nexter của Pháp đã giới thiệu khái niệm về khẩu pháo mang tên ASCALON (Autoloaded and SCALable Outperforming Gun), dành cho phương tiện chiến đấu thế hệ mới.

Người Pháp đã quyết định giữ bí mật về cỡ nòng của vũ khí này, tuy nhiên, theo những phát triển gần đây của Nexter, các chuyên gia nhận định về một khẩu pháo có cỡ nòng 140mm.

Năm 2019, công ty Nexter trang bị cho xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) Leclerc một khẩu pháo cỡ lớn 140mm và đã tiến hành các cuộc thử nghiệm vào thời điểm đó. Xe tăng nâng cấp đã bắn thành công hơn 200 phát đạn. Đồng thời, Nexter cũng cho biết, loại vũ khí mới này "hiệu quả hơn 70%" so với các loại pháo xe tăng 120mm hiện có của Khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Cùng lúc đó, có thông tin cho rằng, khẩu súng pháo này không dành cho Leclerc, mà dành cho phương tiện chiến đấu trong Hệ thống Chiến đấu Mặt đất chủ yếu (MGCS).

Trong một tuyên bố gần đây, công ty Nexter cho biết, dựa trên các giải pháp kỹ thuật sẽ đạt đến mức hoàn thiện vào năm 2025, loại pháo ASCALON sẽ có một kiến trúc mở, được thiết kế làm nền tảng cho sự phát triển chung trong chương trình MGCS của Pháp-Đức. Từ đó chúng sẽ đặt nền móng cho các loại pháo và đạn xe tăng đầy hứa hẹn của châu Âu, tương tự như hoạt động đã thực hiện trước đó của pháo 140 mm FTMA, với sự hợp tác của các nước đồng minh.

Mục tiêu đầy tham vọng được đặt ra là phải đảm bảo ưu thế chiến thuật không chỉ trước mắt, mà còn trong những thập kỷ tiếp theo. Khẩu pháo mới ASCALON sẽ nhận được bộ nạp tự động, được tạo ra trên cơ sở kinh nghiệm phát triển bộ nạp tự động của xe tăng Leclerc, cũng như tăng cường thêm một số cải tiến đáng kể khác.

Xe tăng Leclerc hiện đại của quân đội Pháp.

Cùng với các giải pháp kỹ thuật trên, pháo xe tăng mới sẽ có cấu hình như sau: Cỡ nòng mới (có thể là 140mm); bộ nạp tự động; có khả năng sử dụng đạn ống lồng nhỏ gọn (có lõi phụ xuyên giáp), cũng như đạn dẫn đường; phanh mõm theo một thiết kế mới; có hệ thống điều khiển giảm xung lực khi bắn và độ giật.

Các thử nghiệm với pháo xe tăng nhằm tăng cường sức mạnh của phương Tây đã được thực hiện trước đó, tuy nhiên các công nghệ mới có thể khiến chúng đủ nhỏ gọn và đáng tin cậy trong chiến đấu.

Hiện Pháp đang có một đối thủ cạnh tranh khác cho dự án này là xe tăng Rheinmetall của Đức. Năm ngoái, công ty này đã giới thiệu một video trình diễn súng tăng nòng trơn 130mm mới nhất. Đáng chú ý, xe tăng Challenger 2 của Anh được sử dụng làm cơ sở phát triển cho cho nó Rheinmetall, mà không phải xe tăng Leopard 2 nổi tiếng của Đức.

Kế hoạch trang bị giữa những năm 2030

Trong triển lãm Eurosatory 2018, Tập đoàn KNDS - liên doanh giữa công ty Nexter của Pháp và Krauss-Maffei Wegmann của Đức đã trình bày chương trình Xe tăng chiến đấu chủ lực châu Âu (Enhanced Main Battle Tank European - EMBT). Theo đó, một tháp pháo Leclerc được lắp đặt đơn giản trên nền tảng xe tăng Leopard 2. Theo các phương tiện truyền thông, đây có thể trở thành một loại "nguyên mẫu" của Hệ thống Chiến đấu Mặt đất chủ yếu (MGCS) cho châu Âu trong tương lai.

Mô hình xe tăng của MGCS được trưng bày tại Eurosatory năm 2018.

Khi đó, MGCS sẽ bao gồm tất cả các công nghệ đã được chứng minh trước đây và được sử dụng trên dòng tăng Leclerc và Leopard 2. Đồng thời bổ sung cho chúng bằng các giải pháp kỹ thuật mới, chẳng hạn như pháo ASCALON nói trên.

Hiện còn quá sớm để đánh giá về diện mạo chi tiết của dòng xe tăng mới, do các yêu cầu kỹ thuật và chiến thuật cho nó phải sẽ được phát triển hoàn thiện vào năm 2024. Việc đưa các phương tiện chiến đấu mới vào trang bị đã được lên kế hoạch vào khoảng giữa những năm 2030.

Nhìn chung, sự xuất hiện của một phương tiện, được trang bị pháo 130mm hoặc 140mm mới ở các nước châu Âu trong tương lai sẽ là một thách thức đối với Nga. Bởi vì pháo 2A82 125mm lắp trên xe tăng mới của Nga không có lợi thế cơ bản nào so với pháo xe tăng của các nước NATO.

Do đó, như hãng tin TASS đưa tin năm ngoái, sau khi trích dẫn tài liệu từ Viện Nghiên cứu và Thử nghiệm vũ khí bọc thép và thiết bị quân sự số 38, quân đội Nga đang đề xuất trang bị cho xe tăng T-14 Armata một tháp pháo không người lái mới với pháo 152mm trong tương lai, nhằm duy trì ưu thế trước đối thủ trên chiến trường.