Sóng gió phía sau một cuộc điều binh lớn

Theo kế hoạch, tập trận “Bảo vệ châu Âu 2020” sẽ có sự tham gia của khoảng 37.000 binh sĩ đến từ Mỹ và 18 quốc gia, trong đó có 16 thành viên NATO cùng hai đối tác là Phần Lan và Georgia. Sự kiện này cũng tập trung nhiều thiết bị quân sự, gồm xe tăng, pháo tự hành, xe chiến đấu bộ binh hạng nặng, máy bay… Ngoài ra còn có sự góp mặt của nhiều lực lượng đặc biệt và các đơn vị thuộc không quân, thủy quân lục chiến Mỹ.

Qua những con số về lực lượng và vũ khí trang bị tham gia tập trận, giới phân tích quân sự đánh giá đây là đợt triển khai quân sự lớn nhất của Mỹ tại châu Âu trong vòng 25 năm qua.

Các binh sĩ Mỹ tham gia một cuộc tập trận của NATO ở Latvia. Ảnh:Reuters.

Dự kiến, việc triển khai quân và thiết bị quân sự tham gia tập trận được bắt đầu từ tháng 2 và hoàn thành vào tháng 3, trong khi các hoạt động chính của cuộc tập trận hoành tráng này sẽ diễn ra trong tháng 4 và tháng 5 tới. Ngày 21/2 vừa qua, nhóm binh sĩ và trang thiết bị quân sự đầu tiên của Mỹ đã lên đường tới cảng Bremerhaven, miền Bắc nước Đức để tham gia cuộc tập trận. Việc vận chuyển vũ khí, trang thiết bị hậu cần “xuyên châu Âu” được tiến hành chủ yếu bằng đường biển và đường không. Đến nay, hàng nghìn phương tiện chiến đấu hạng nặng của Mỹ đã được tập kết ở sát với biên giới Nga.

Tập trận “Bảo vệ châu Âu 2020” sẽ được tiến hành trên lãnh thổ 10 quốc gia, trong đó có các cuộc diễn tập lớn diễn ra sát biên giới với Nga, cụ thể là tại Ba Lan và các quốc gia thành viên NATO như Latvia, Lithuania và Estonia.

Theo tuyên bố của Lầu Năm Góc, tập trận “Bảo vệ châu Âu 2020” chỉ đơn thuần là sự kiện nhằm chứng minh "năng lực của quân đội Mỹ trong việc triển khai một lực lượng lớn đến hỗ trợ NATO và phản ứng trước bất kỳ cuộc khủng hoảng nào".

Nhưng, lời lý giải đó có vẻ như không đủ sức thuyết phục với người Nga. Trong một tuyên bố đưa ra vào đầu tháng 3 này, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova đã lên tiếng chỉ trích kế hoạch tập trận nói trên của Mỹ và NATO. Theo bà Maria Zakharova, Mỹ đã gia tăng một cách có hệ thống lực lượng vũ trang của mình ở Đông Âu, giáp biên giới Nga, cũng như tăng cường tài trợ cho các chương trình quân sự ở khu vực này. Và hiện nay, cả NATO và Washington đều không hề giấu giếm “đối thủ tiềm tàng” của họ trong các cuộc tập trận này là Nga. "Rõ ràng, đất nước chúng tôi không đe dọa bất cứ ai, tuy nhiên NATO đang chuẩn bị cho cú đòn ở biên giới Nga", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh.

Tuyên bố của bà Maria Zakharova phần nào cũng trùng khớp với miêu tả của một số phương tiện truyền thông Đức khi cho rằng, tập trận “Bảo vệ châu Âu 2020” thực chất là một "cuộc tập dượt tấn công nhằm đối phó với Nga" trong trường hợp xảy ra chiến tranh.

Trước đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng cho rằng việc NATO mở rộng sự hiện diện về phía Đông và liên tục diễn tập quy mô lớn gần biên giới với Nga có thể kéo theo những hậu quả khó lường. Ông Sergei Lavrov khẳng định cuộc tập trận sắp tới của Mỹ và NATO cho thấy liên minh này không có kế hoạch tăng cường biện pháp giảm leo thang với Nga.

Chưa rõ Nga sẽ có những hành động nào để đáp trả cuộc tập trận “Bảo vệ châu Âu 2020”, song có lẽ mọi thứ sẽ không chỉ dừng lại ở những lời chỉ trích và đấu khẩu qua lại. Cuộc điều binh quy mô lớn lần này cũng sẽ khiến mối quan hệ chưa khi nào yên ả giữa Nga và NATO hay giữa Nga và Mỹ tiếp tục đi vào vùng sóng gió.