Viện Pasteur: Virus cúm gia cầm có thể gây đại dịch nghiêm trọng hơn COVID-19 nếu xảy ra đột biến

Trong vài năm gần đây, dịch cúm gia cầm độc lực cao đã buộc nhiều quốc gia phải tiêu hủy hàng trăm triệu con gia cầm, gây gián đoạn chuỗi cung ứng thực phẩm và khiến giá cả leo thang, mặc dù số ca nhiễm ở người vẫn còn tương đối hiếm.

Trong cuộc trao đổi với hãng Reuters, bà Marie-Anne Rameix-Welti - Giám đốc y tế tại trung tâm nhiễm trùng đường hô hấp của Viện Pasteur - nhấn mạnh rằng điều khiến giới chuyên gia lo ngại nhất là khả năng virus thích nghi với động vật có vú, đặc biệt là con người, và có thể lây lan giữa người với người; khi đó, nó sẽ trở thành một chủng virus mang tính đại dịch.

Bà Rameix-Welti cho biết con người vốn đã có kháng thể với các chủng cúm mùa phổ biến như H1 và H3, nhưng lại hoàn toàn thiếu miễn dịch trước virus cúm gia cầm H5 - loại đang ảnh hưởng đến các loài chim và động vật có vú, tương tự như tình trạng khi COVID-19 mới xuất hiện. Tuy nhiên, bà lưu ý rằng khác với COVID-19 - vốn gây tử vong chủ yếu ở người có bệnh nền hoặc dễ tổn thương - virus cúm có thể khiến cả người khỏe mạnh, kể cả trẻ em, tử vong.

Chính vì thế, bà đánh giá rằng nếu cúm gia cầm bùng phát thành đại dịch, hậu quả có thể còn nghiêm trọng hơn đại dịch COVID-19 mà thế giới vừa trải qua.

Trong quá khứ, đã có nhiều ca người nhiễm cúm gia cầm H5, bao gồm chủng H5N1 hiện lây lan trên gia cầm và bò sữa tại Mỹ, song đa số đều do tiếp xúc gần với động vật nhiễm bệnh. Tháng này, ca nhiễm H5N5 đầu tiên ở người cũng được ghi nhận tại bang Washington (Mỹ). Bệnh nhân là một người đàn ông mắc bệnh nền và đã tử vong vào tuần trước.

Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2003 đến 2025 đã ghi nhận gần 1.000 ca nhiễm cúm gia cầm ở người, chủ yếu tại Ai Cập, Indonesia và Việt Nam, trong đó 48% số ca đã tử vong.

Tuy vậy, ông Gregorio Torres - Trưởng Ban Khoa học của Tổ chức Thú y Thế giới - đánh giá rằng nguy cơ bùng phát đại dịch trên người hiện vẫn ở mức thấp, song cộng đồng quốc tế cần chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó kịp thời.

Bà Rameix-Welti cho rằng nếu virus cúm gia cầm thực sự đột biến và có thể truyền giữa người với người, thế giới hiện nay đã được chuẩn bị tốt hơn so với giai đoạn trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra. Bà chỉ ra rằng, khác với thời điểm đó, hiện đã có sẵn các biện pháp phòng ngừa cụ thể, nhiều vaccine tiềm năng được phát triển, quy trình sản xuất nhanh hơn, và các loại thuốc kháng virus đặc hiệu cũng đang được dự trữ, vốn về nguyên tắc có thể hiệu quả đối với chủng cúm này.