Vụ phóng tên lửa hành trình từ tàu ngầm đầu tiên của Liên Xô 63 năm trước

Quyết định chế tạo tên lửa hành trình để trang bị cho tàu ngầm được Liên Xô đưa ra vào năm 1954, với hai đơn vị tham gia: OKB-52 dưới sự lãnh đạo của Vladimir Chelomey sử dụng tên lửa P-5, và OKB-49 của Georgy Beriev với P-10. Cả hai đều cố gắng tạo ra một tên lửa có tầm bắn lên tới 300 km.

Tên lửa P-10 được dùng để trang bị cho tàu ngầm. Do đó, các yêu cầu đặc biệt đã được đặt ra đối với thiết kế - kích thước tối thiểu để có thể vận chuyển trong container. Để thực hiện, kết cấu cánh gấp đã được sử dụng. Giải pháp tương tự đã được sử dụng trong tên lửa P-5, nhưng có cơ chế mở cánh khác.

Tên lửa P-10 sẽ được phóng bằng một bệ tương đối phức tạp, bao gồm một bệ phóng, các thanh dẫn hướng và thiết bị khác. Để phóng, tên lửa di chuyển trên một xe đẩy đặc biệt dọc theo đường ray.

Trong nửa đầu năm 1956, một số cách bố trí P-10 đã sẵn sàng. Chúng đã được đưa tới Crimea, tên lửa "hạ cánh" ở một khoảng cách nào đó so với nơi lắp đặt. Sản phẩm đã thể hiện rất tốt, điều này giúp có thể tiếp tục dự án.

Các thử nghiệm của giai đoạn hai được thực hiện tại bãi thử Kapustin Yar bằng cách sử dụng giá đỡ xoay được chế tạo trên cơ sở SM-49 cho tên lửa P-5. Từ ngày 11/3 đến ngày 17/5/1957, một hệ thống như vậy đã thực hiện 5 lần phóng tên lửa.

Trong ba lần phóng đầu tiên, giá đỡ đứng bất động, và trong hai lần phóng cuối cùng, chân đế bắt chước "động tác ném bóng". Trong những lần phóng này, tên lửa đã bay được 120 km.

Tàu ngầm Nga phóng tên lửa hành trình từ dưới nước. Ảnh: TASS.

Những cuộc kiểm tra tiếp theo của hệ thống tên lửa mới sẽ được thực hiện trên một tàu ngầm hoán cải đặc biệt. Việc chuẩn bị bắt đầu vào giữa năm 1955. Vì vậy một dự án đã được phát triển cho tàu ngầm P611.

Vào ngày 23/9/1957, tàu ngầm B-64 ở Biển Trắng lần đầu tiên phóng tên lửa P-10. Tên lửa khởi động thành công, nhưng sau 70 giây sự cố bắt đầu xảy ra. Vừa bay được 30 km, tên lửa đã rơi xuống biển.

Đã có lần ra mắt thứ hai và thứ ba. Lúc đầu tên lửa bay được 200 km, nhưng đâm vào một một ngọn đồi và sau đó không hoàn thành việc hạ gục mục tiêu có điều kiện.

P-10 không bao giờ hoạt động hết công suất. Dự án đi trước P-5 về thời gian thực hiện nhưng lại tụt hậu về một số tính năng khác, chủ yếu là về đặc điểm. Tên lửa P-5 do Vladimir Chelomey thiết kế với dữ liệu bay tương tự, nhỏ hơn, nhẹ hơn một chút và cũng được phóng trực tiếp từ một tàu vận tải.

Vì vậy, ngày 31/12/1957, Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô đã đình chỉ công việc đối với tên lửa P-10. P-5 được ưa thích hơn. Ngay sau đó, tàu ngầm B-64 một lần nữa được tái cơ cấu theo Đề án 611, và việc phát triển thêm phương tiện phóng tên lửa P-10 đã bị hủy bỏ.