Số phận Sân bay Long Thành 8 tỷ USD sắp được định đoạt?

Trước đó, sau phiên họp thứ hai (21/3/2014), Hội đồng Thẩm định nhà nước đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả thẩm định Báo cáo đầu tư Dự án. Tại văn bản này, cùng với việc kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án, Hội đồng Thẩm định đã kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) chỉ đạo TCT Cảng hàng không Việt Nam (ACV) hoàn thiện Báo cáo đầu tư theo kết luận của Thủ tướng Chính phủ và ý kiến của Hội đồng Thẩm định.

 

Thống nhất với những kiến nghị trên, cuối tháng 4/2014, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã giao Bộ GTVT tiếp thu ý kiến của Hội đồng Thẩm định để sớm hoàn thiện hồ sơ để thẩm định lại, trước khi triển khai các bước tiếp theo. Được biết, tại báo cáo thẩm định lần 4 về Báo cáo đầu tư Dự án - tài liệu phục vụ phiên họp Hội đồng thẩm định lần thứ 3, Tổ chuyên gia thẩm định liên ngành đã cho rằng, sau khi được bổ sung, chỉnh sửa, Báo cáo đầu tư Dự án đã làm rõ thêm một số vấn đề chính được đề cập trong quá trình thẩm định, về cơ bản đã đáp ứng các nội dung theo quy định ở giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi.

 

Cụ thể, báo cáo giải trình đã nhấn mạnh, cập nhật được các nội dung khai thác và dự báo lưu lượng vận chuyển trong tương lai của Sân bay Tân Sơn Nhất theo yêu cầu của Hội đồng Thẩm định. Theo đó, ngay từ năm 2013, sân bay này đã đạt lưu lượng 20,3 triệu hành khách/năm và sẽ trở nên quá tải vào những năm sau đó.

 

Theo ACV, hoạt động khai thác tại Sân bay Tân Sơn Nhất ở nhiều thời điểm hiện đã rơi vào tình trạng quá tải; nhà ga hiện hữu đã khai thác hết công suất thiết kế. Do đó, việc cần phải nhanh chóng đầu tư mở rộng, hoặc xây mới một sân bay mới là cần thiết.

 

Liên quan tới việc đánh giá các phương án đầu tư, Tổ chuyên gia thẩm định liên ngành cho rằng, ACV đã phân tích, so sánh khá chi tiết phương án đầu tư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành so với các phương án cải tạo/mở rộng Sân bay Tân Sơn Nhất và cải tạo/mở rộng căn cứ không quân Biên Hòa, có nêu cơ sở tính toán, nguồn dữ liệu ước chi phí đầu tư các phương án. Từ đó, khẳng định khả năng cải tạo/mở rộng Sân bay Tân Sơn Nhất và căn cứ Biên Hòa để đạt công suất như mục tiêu của Cảng Hàng không quốc tế Long Thành là khó khả thi.

 

Tổ thẩm định liên ngành cơ bản thống nhất với các nội dung giải trình của ACV về quy mô đầu tư Dự án, tuy nhiên yêu cầu chủ đầu tư phải giải trình thêm ý kiến của chuyên gia phản biện liên quan tới quy mô diện tích xây dựng sân bay cần tới 5.000 ha để đạt công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng/năm.

 

Theo GS - TSKH Lã Ngọc Khuê - một trong hai chuyên gia phản biện Dự án, ACV cần phải giải thích một cách thuyết phục, sâu sắc hơn về việc Cảng Hàng không Chek Lap Kok (Hồng Kông) chỉ rộng 1,255 ha với 2 đường hạ cất cánh mà từ năm 2010 đã đón nhận hơn 50 triệu hành khách; Cảng Hàng không Changi (Singapore) chỉ rộng 1.300 ha, nhưng vẫn đón nhận 42 triệu hành khách mỗi năm.

 

Tổ thẩm định liên ngành dù cơ bản thống nhất với các nội dung giải trình về việc phân kỳ đầu tư; phương án giải phóng mặt bằng; nguồn vốn và giải pháp huy động vốn…, nhưng cũng khuyến nghị chủ đầu tư nghiên cứu kỹ hơn trong giai đoạn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án.

 

Đồng thuận với kiến nghị nói trên, TSKH Nguyễn Ngọc Long - chuyên gia phản biện thứ hai còn cho rằng, hình thức quản lý dự án được đưa ra trong Báo cáo đầu tư được đề cập trong bản gốc và bản giải trình còn khá sơ sài, mới chỉ đạt ở mức phác thảo, cần nghiên cứu để hoàn thiện trong bước nghiên cứu tiếp theo để đảm bảo tính khả thi cho công trình.

 

Trước đó, tại phiên thẩm định lần thứ hai, nhiều thành viên Hội đồng Thẩm định đã cho rằng, Báo cáo đầu tư chưa đề cập một số nội dung mà dư luận đã nêu, như trong khu vực Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất có khu quân sự, sân golf, xây dựng biệt thự; chưa phân tích, làm rõ nếu tính cả khu vực này, thì phương án mở rộng/cải tạo Sân bay Tân Sơn Nhất sẽ như thế nào; sự phù hợp với các tiêu chuẩn của ICAO, khả năng đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không giai đoạn tới và các giai đoạn sau.

 

“Báo cáo đầu tư cũng chưa luận giải được các căn cứ, điều kiện để Sân bay Long Thành có thể trở thành cảng hàng không trung chuyển quốc tế như mục tiêu đề ra, chưa có kiến nghị về những nhân tố, điều kiện khác liên quan (cơ chế chính sách, giao thông kết nối…”, Chủ tịch Hội đồng Thẩm định - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đánh giá.