Tết về nhớ hội cá hô

Cá hô thuộc họ cá chép, được mệnh danh là loại cá vua của sông ngòi do chúng rất lớn, nhiều năm con nặng hàng trăm kg, không ai lí giải được vì sao miền tây sông rạch bao la nhưng loại cá này lại chọn con sông Vàm Nao chảy qua bờ cù lao xã Bình Thủy, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang làm điểm hội.

Mùa cá hô bắt đầu từ tháng giêng cho đến cuối tháng 5 âm lịch mà thangd 3 là đỉnh điểm của mùa cá hô hội. Khi đó, chúng lượn lờ, nhào lộn trên sông như thách thức các tay săn cá. Chúng quá đông khiến người ta gọi là “bãi cá hội” hay “nghĩa địa cá hô” vì chúng kéo dài về đây chẳng khác gì đâm đầu tự sát. Nhưng theo lão Ngư năm thứ (Phan Văn Thứ), cá hô rất lạ, thấy chúng lội đó nhưng không phải ai quăng chài bừa bãi cũng bắt được. Do vậy, lâu dần hình thành luật bất thành văn, hễ ai chỉ được nới có cá ho thì những người săn cá hô sẽ chia phần 1 “luật” nửa là những tay săn cá hô mới vào nghề, khi bắt được con ác đầu tiên phải giành để khao cả xóm. Do vậy, hễ vào mùa cá hô, cả xóm lại nhộn nhịp chia thiyj cá. “Ngày đầu tiên dính được con cá hô nặng hơn 100kg, con cá to bằng con heo, mần thịt đãi cả xóm ăn 2 ngày mới hết”, Năm Thứ nhớ lại.

Làng săn cá hô trên đất cù lao nhộn nhịp nhất là vào những năm 1980. Nhắc lại chuyện xưa, ông Năm Thứ bồi hồi. “Hồi đó, bắt được con cá hô ví như nuôi được con heo.

Mỗi mùa cá hô, người sát canh giỏi lám củng chỉ bắt được chưa đến chục con. Cá vừa đưa lên bờ vài tiếng sau là có lái tới cân. Có hôm dính lưới 2, 3 con khiến lái phải mua chịu, vài ngày sau mới mang tiền đến trả” từ khoảng năm 1999 trờ về sau, cá hô ít dần, có năm chỉ về vài ba con. Từ năm 2000 tới nay, tập tục cúng cá hô củng chẳng còn, những bữa tiệc cá hô linh đình chỉ còn trong ký ức. Những tay săn cá hô giỏi đã lặng lẽ bán lưới, bò nghề.

Mùa hội cá hô bây giờ có chăng chỉ là ký ức của những tay săn cá một thời như Năm Thứ, Sáu Viên, Tư cọp…