Năng lực sản xuất hạn chế, doanh nghiệp không dễ đón 'sóng' dịch chuyển chuỗi cung ứng

Nhiều ý kiến cho rằng, các doanh nghiệp nước ngoài đang có xu hướng chuyển đơn hàng sang Việt Nam từ những thị trường bị ảnh hưởng bởi biến động địa chính trị. Đánh giá về vấn đề này, đại diện Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) khẳng định đây là một cơ hội lớn cho nền kinh tế và doanh nghiệp Việt.

Việt Nam đang sở hữu nhiều lợi thế cạnh tranh để trở thành một "công xưởng" mới của thế giới, bao gồm: vị trí địa lý chiến lược, môi trường chính trị ổn định, chi phí lao động cạnh tranh, và đặc biệt là mạng lưới 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và khu vực.

Số liệu thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu nửa đầu năm 2025 của Việt Nam đạt gần 220 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước. Dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam cũng không ngừng tăng, với số vốn đăng ký đạt 11,72 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng 8,1% so với cùng kỳ 2024. Cơ hội này không chỉ giúp tăng trưởng xuất khẩu mà còn thúc đẩy chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất và giúp doanh nghiệp Việt gia nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Mặc dù cơ hội là rõ ràng, nhưng theo Vụ Thị trường nước ngoài, khả năng cung ứng của doanh nghiệp Việt vẫn còn những hạn chế nhất định.

Thứ nhất, năng lực sản xuất còn hạn chế, đặc biệt ở các ngành đòi hỏi công nghệ cao. Nhiều doanh nghiệp vẫn phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, chưa đầu tư đủ vào công nghệ hiện đại, dẫn đến khó đáp ứng yêu cầu về chất lượng, số lượng và tiến độ của các thị trường khó tính như Mỹ, EU.

Thứ hai, nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực như bán dẫn, công nghệ cao vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu.

Thứ ba, các rào cản thương mại như thuế chống bán phá giá, điều tra phòng vệ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về xuất xứ hàng hóa.

Ngoài ra, cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp FDI có lợi thế về vốn, công nghệ và mạng lưới phân phối cũng là một thách thức lớn.