Thực hư chuyện doanh nghiệp không nhận công nhân có bằng cấp

Hai vợ chồng anh Lê Minh Tuấn về thôn Nhuế, xã Kim Chung, Đông Anh, hơn một năm nay, từ khi chị Hạnh, vợ Tuấn được nhận vào làm trong công ty Assembly. Đây là một công ty thuộc khu công nghiệp Bắc Thăng Long, chuyên sản xuất các mặt hàng liên quan đến điện, dây và cáp điện. Hạnh quê Nghệ An,  tốt nghiệp chuyên ngành kế toán của  Đại học Công Đoàn. Ra trường nửa năm mà vẫn không xin được việc làm. Nghe mấy chị bạn cùng quê làm trong khu công nghiệp Bắc Thăng Long mách nước, các công ty bên họ đang cần công nhân. Bí bách quá nên khi đó Hạnh nộp hồ sơ luôn: “Chị tính, khi đó em trọ ở khu Ngã Tư Sở, riêng tiền trọ không hàng tháng đã hơn 1,2 triệu rồi còn tiền điện, tiền nước và sinh hoạt. Nhà em lại không có ai quen biết trên Hà Nội nên không xin được việc. Em gửi hồ sơ vào mấy công ty tư nhân, cũng đi phỏng vấn nhưng chỗ nào cũng yêu cầu kinh nghiệm. Không làm gì ra tiền đành đi làm công nhân thôi. Sang bên Nhuế này trọ cũng rẻ, tháng mất có 7 trăm rưỡi, cả điện, nước, vệ sinh, lại gần chỗ làm.”

Hạnh kể lại, khi đó dù có bằng cử nhân nhưng chỉ dám gửi bằng cấp ba cho bộ phận tuyển dụng: “Bằng cấp vào người ta không nhận vì họ sợ mình làm thời vụ. Bao nhiêu bằng cấp mình vứt đi chỉ nộp cho công ty bằng cấp ba. Nhiều khi bằng cao đẳng, đại học vào là loại luôn! Mấy chị công nhân làm trong khu này bảo em vậy”.

Rồi Hạnh cũng được nhận vào làm trong công ty Assembly. Hai tháng đầu Hạnh học việc ở bộ phận lắp ráp, giờ đã thành thạo công việc. Kiến thức về chuyên ngành bốn năm miệt mài trên giảng đường đại học xem như không có đất dụng võ. Hạnh ngậm ngùi: “ Tiếc thì cũng tiếc nhưng vì cuộc sống cơm áo thôi chị. Chả ai muốn có bằng cử nhân lại phải đi làm công nhân cả!”

Tuấn tâm sự thêm: “Đầu năm bọn em ba bốn thằng không biết cứ nộp hồ sơ đại học, cao đẳng. Nộp vào, cứ đẩy ra! Em đi làm ngoài nhưng mà chả có việc. Giờ vợ nuôi! Đàn ông con trai xin vào làm trong khu công nghiệp này là phải có tiền. Tiền vào thì kể cả bằng cấp hai người ta cũng nhận.”

Lấy nhau gần một năm nay nhưng vợ chồng Hạnh chưa dám sinh con vì lúc này mọi sinh hoạt trong nhà đều trông chờ vào đồng lương công nhân ít ỏi của cô. “Lương cứng của em  khoảng hơn ba triệu nhưng cộng với phụ cấp đi lại, phụ cấp thuê trọ và làm thêm ngoài giờ nữa cũng được tầm năm triệu mỗi tháng. Công nhân ở đây cũng được, ăn sáng có sữa hoặc bánh. Làm ca được hai, ba bữa. Đi làm hành chính được một bữa trưa.”

Hạnh tâm sự, dù làm công nhân thu nhập ổn định, không quá vất vả, đủ lo cho cuộc sống qua ngày nhưng cô vẫn mong muốn tìm được công việc đúng với ngành mình học, không phải giấu nhà tuyển dụng về trình độ thực sự của mình.

Một vài  khu công nghiệp trên địa bàn Hà Nội mà phóng viên đến khảo sát, việc cử nhân đi làm công nhân nhưng không đưa bằng cấp thực sự của mình cho nhà tuyển dụng như vợ chồng Tuấn Hạnh không phải là trường hợp hiếm gặp.

Phan Duy Hùng quê Vĩnh Phúc thực tập ở Công ty TNHH Điện tử Meiko Việt Nam trong Khu công nghiệp Thạch Thất – Quốc Oai, từ khi còn là sinh viên trường Cao đẳng Công nghiệp Việt – Hung. Sau khi ra trường, Hùng quyết định ở lại làm việc cho công ty này. Khi được hỏi về trường hợp cử nhân đi làm công nhân nhưng không cho nhà tuyển dụng biết về trình độ học vấn thực sự của mình, Hùng khẳng đinh: “ Đầy! Nhiều lắm. Ở trong này những người giỏi thì giỏi hẳn, không có những người dở dở. Đứa bạn em bằng đại học mà vào Meiko nhưng không có trình độ tiếng anh nên họ không nhận. Những người nào không giỏi họ sẽ không nộp bằng. Không cho biết là mình học đại học ra.”

Thế nhưng liệu có phải một số doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài không nhận công nhân có trình độ Đại học, Cao đẳng?

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Phương – Trưởng phòng Nhân sự Công ty TNHH Điện tử Meiko Việt Nam cho biết, trong tiêu chuẩn tuyển dụng người lao động, ở tiêu chí về bằng cấp, công ty này yêu cầu về trình độ học vấn tối thiểu là tốt nghiệp phổ thông trung  học . “ Điều đó không có nghĩa là sẽ loại những ứng viên là cử nhân, thạc sỹ , tiến sỹ hay giáo sư. Chúng tôi có rất nhiều cán bộ công nhân viên thao tác là Cử nhân.”

Ông Phương chia sẻ thêm với những ứng viên có dự định làm việc tại Meiko: “Chúng tôi không quan niệm người nào có trình độ học vấn cao hơn sẽ làm việc tốt hơn. Cho nên, anh em cũng không nên ngạc nhiên nếu một em gái tốt nghiệp cấp 3 ở xã Phùng Xá trúng tuyển mà một cử nhân bằng giỏi ở Havard về chúng tôi không tuyển dụng.”