Tìm giải pháp căn cơ cho xuất khẩu bền vững

Tuy nhiên, ông Hải cũng thừa nhận, đằng sau những thành tích thì còn nhiều lo ngại cho XK của Việt Nam. Hiện nay, XK của Việt Nam chủ yếu vẫn dựa trên nhiều lợi thế có sẵn như nhân công giá rẻ và XK nguyên liệu, tài nguyên. Những lợi thế này đang giảm dần và sẽ mất đi cùng với thời gian. “Khi những lợi thế này mất đi sẽ tác động lớn đến khả năng tăng trưởng XK”, ông Hải nói. Ví dụ, trong số các nhóm hàng XK chủ lực, nhóm hàng khoáng sản, nguyên liệu từ chỗ dẫn đầu kim ngạch XK đã sụt giảm mạnh về kim ngạch. Ngành XK dệt may, da giày cũng đang phải đối mặt với bài toán chi phí sản xuất, trong đó có chi phí nhân công tăng lên còn giá bán sản phẩm không tăng tương ứng.

 

Hơn nữa, không ít DN chưa hiểu hoặc chưa quan tâm đến các ưu đãi về thuế quan. Sự thiếu quan tâm này làm cho DN mất đi lợi thế về thuế, khả năng cạnh tranh, hàng hóa trên thị trường quốc tế. Một số DN còn lúng túng, chưa cập nhật đầy đủ về cam kết cắt giảm thuế quan hàng năm của những đối tác trong các FTA với Việt Nam. Sự chuyển đổi cơ cấu đầu tư, tái cơ cấu sản xuất của các DN để đáp ứng các tiêu chí về chứng nhận xuất xứ diễn ra chậm và chưa thỏa mãn được các nhu cầu hiện nay. “Chúng ta chưa có ngành công nghiệp hỗ trợ đủ khả năng cung cấp nguyên liệu đầu vào cho sản xuất mà hiện đang phải NK nhiều từ các thị trường không được tính giá xuất xứ ưu đãi, đặc biệt là Trung Quốc”, ông Hải cho biết.

 

Từ chỗ ngành công nghiệp hỗ trợ còn yếu đã khiến cho nhiều ngành hàng XK của Việt Nam phụ thuộc quá lớn vào nguyên liệu NK. Điều này không chỉ gây áp lực cho quản lý nhập siêu mà còn ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao giá trị XK.

 

 

Theo ông Đỗ Thắng Hải, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), phát triển XK bền vững đòi hỏi chúng ta phải có giải pháp căn cơ về phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, trong đó chú trọng nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm XK cũng như chính sách đúng đắn, hợp lý để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, gắn kết giữa phát triển vùng nguyên liệu với sản xuất, chế biến và XK, chú trọng tài nguyên và bảo vệ môi trường. Các giải pháp phát triển thị trường, xúc tiến thương mại mà trọng tâm đàm phán FTA vào những thị trường, khu vực trọng điểm, nhiều tiềm năng cũng đóng vai trò chiến lược, đảm bảo đầu ra ổn định cho hàng hoá XK. Mặt khác, các cơ quan chức năng cần cập nhật kịp thời những thay đổi về chính sách XNK nhất là việc áp dụng các biện pháp bảo hộ của nước ngoài để kịp thời hỗ trợ DN trong nước.

 

Về phía DN, ông Đỗ Thắng Hải khuyến nghị, DN phải tổ chức, đổi mới phương thức kinh doanh, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm, xác lập các liên kết từ sản xuất, phân phối đến tiêu dùng và XK, hình thành các chuỗi cung ứng để có thể tạo được chỗ đứng vững chắc trong các chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. Các hiệp hội ngành hàng cần nâng cao vai trò của mình để liên kết các DN tham gia hoạt động XK trong các ngành hàng và để bảo đảm hiệu quả lợi ích chung của các ngành hàng, DN và nhà nước.