Đường Hồ Chí Minh chậm tiến độ, cần 10.770 tỷ đồng để đầu tư thông toàn tuyến

Chiều 10/3, tại phiên họp thứ 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào báo cáo Bổ sung, làm rõ một số nội dung về tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 đến năm 2020 - 2021 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Dự án được khởi công xây dựng năm 2000. Theo Nghị Quyết số 66/2013/QH13 ngày 29/11/2013, đến năm 2020 phải hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744 km.

Chính phủ cho biết, đến nay, 2.362 km/2.744 km đã hoàn thành, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh; đang triển khai đầu tư 211 km; còn lại khoảng 171 km chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.

Để thực hiện đầu tư nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh thì ngoài việc đang triển khai 211 km/4 dự án thành phần còn phải cần tiếp tục đầu tư 3 dự án khác (đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn, đoạn Cổ Tiết - Chợ Bến và đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận) dài khoảng 171 km với tổng mức đầu tư 10.770 tỷ đồng.

Khẳng định quyết tâm tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh đường Hồ Chí Minh, song báo cáo thêm tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ GT-VT Nguyễn Văn Thể cho biết, nguyên nhân chậm chủ yếu vẫn là vốn và khả năng rà soát để cân đối nguồn vốn cũng như huy động đầu tư tư nhân là rất khó, “sau khi cân đo đong đếm thấy không được”.

Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 cũng chỉ mới cân đối được 11.791 tỷ đồng, vẫn còn thiếu 10.770 tỷ đồng để đầu tư 3 dự án còn lại, đặc biệt là 2 dự án có ý nghĩa giáo dục truyền thống, lịch sử, góp phần tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội là đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận (dài 83,5km).

Chính vì vậy, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép sớm sử dụng nguồn vốn dự phòng chung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để đầu tư 3 dự án, trước mắt ưu tiên 2 dự án trên với tổng mức 5.570 tỷ đồng. Ngoài ra, Chính phủ cũng mong muốn chuyển đổi hình thức đầu tư các dự án trong giai đoạn tiếp theo thuộc đoạn Đoan Hùng - Chợ Bến sang hình thức đầu tư công.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Khoa học- Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhận thấy, cho đến nay tiến độ triển khai Dự án đã chậm gần 02 năm so với yêu cầu theo Nghị quyết 66. Đối với phân kỳ đầu tư sau năm 2020, dự án được triển khai rất chậm so với yêu cầu đặt ra.

“Đề nghị cần phân tích rõ hơn một số nguyên nhân chủ quan: Vai trò, ý nghĩa của Dự án quan trọng quốc gia mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh còn chưa được nhận thức thật sự sâu sắc, đầy đủ và toàn diện nên chưa có sự quan tâm đúng mức; Công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện còn chưa hết trách nhiệm, thiếu tập trung, quyết liệt và kịp thời; Chưa đề xuất được các giải pháp khả thi, hiệu quả để bố trí vốn ngân sách nhà nước, huy động nguồn vốn ngoài ngân sách nhằm thực hiện đúng theo các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết” – Chủ nhiệm Ủy ban KH,CN&MT Lê Quang Huy nói.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến, hoàn thiện hồ sơ gửi cơ quan của Quốc hội thẩm tra chính thức để trình Quốc hội xem xét quyết định tại Kỳ họp thứ 3 vào tháng 5 tới.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị rút kinh nghiệm khi triển khai dự án không đáp ứng yêu cầu tiến độ, chưa đạt mục tiêu thông toàn tuyến; xem xét tổng thể nguyên nhân chủ quan, khách quan, trách nhiệm của Trung ương và địa phương để có đánh giá tổng thể.