Bình Định đón nhận bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ 6

Sáng ngày 7/2, tại xã Nhơn Lý, UBND TP Quy Nhơn (Bình Định) đã tổ chức lễ đón nhận bằng Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý.

Vạn đầm Xương Lý thực hiện nghi thức hành lễ rước thần Nam Hải.

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý ra đời cùng sự hình thành Trường Lăng - lăng Ông của người Việt thành lập đầu tiên ở Quy Nhơn vào đầu Triều Nguyễn, thuộc địa phận thôn Lý Hòa ngày nay.

Sử liệu ghi lại Trường Lăng ra đời muộn nhất là năm 1815. Năm 1839, làng Xương Lý được lập địa bạ chính thức, hương chức làng lựa chọn vị trí mới linh thiêng và tôn nghiêm để tái thiết, xây dựng mới lăng Ông Nam hải Xương Lý tại triền núi Đơn thuộc thôn Lý Chánh ngày nay và từ Trường Lăng ngư dân tổ chức lễ nghinh thần rước về lăng Ông Xương Lý mới tái thiết vào năm 1839.

Theo dòng chảy thời gian, làng chài Vũng Nồm - Xương Lý có nhiều nét văn hóa đặc trưng vùng biển được diễn ra tại vạn đầm như ở lăng Ông, ở đình làng Xương Lý và các thiết chế truyền thống ở nơi này, đặc biệt Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý là sự kiện trọng đại hàng năm của ngư dân vùng biển Nhơn Lý, loại hình di sản văn hóa phi vật thể luôn được gìn giữ, phát huy, lan tỏa trong cộng đồng ngư dân.

Đại diện Cục Di sản văn hóa và UBND tỉnh Bình Định trao bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý” cho lãnh đạo UBND TP Quy Nhơn, UBND xã Nhơn Lý và Vạn đầm Xương Lý.

Lễ hội có quy mô lớn và gắn liền với dân nghề biển tại địa phương. Hàng năm lễ hội chính thức được tổ chức trong 3 ngày (9, 10 và 11 tháng Giêng âm lịch) và ngày nay được kéo dài thêm để tổ chức các hoạt động dân gian và biểu diễn nghệ thuật Hát bội, Bài chòi, hội chọi gà dân gian.

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý thể hiện đậm nét sự kết nối giữa hiện tại với quá khứ và lan tỏa trong tương lai thể hiện qua các hoạt động, là dịp để người dân hiểu nhiều hơn về vùng đất cảng biển lúc bấy giờ và vai trò của vạn đầm đối với đời sống kinh tế - văn hóa Bình Định bao thế kỷ qua, một thời là trạm dừng chân con đường tơ lụa trên biển, từng tồn tại làng biển ngư dân Chăm, ngày nay vạn chài mang nhiều trầm tích văn hóa và các tầng lớp ngư dân luôn thể hiện trách nhiệm gìn giữ, phát huy.

Theo ông Nguyễn Tự Công Hoàng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, với những giá trị văn hóa đặc sắc, Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ 6 của tỉnh.

Việc được tôn vinh sẽ nâng cao trách nhiệm và góp phần nâng cao nhận thức về giá trị của di sản. Đồng thời khẳng định sự tiếp nối, lan tỏa nét đẹp truyền thống trong đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương, tôn trọng giá trị di sản tại vùng đất Bình Định, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa trong tổng thể các giá trị di sản văn hóa Việt Nam.

Ông Nguyễn Tự Công Hoàng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, phát biểu tại buổi lễ.

Để thực hiện nhiệm vụ mà Luật Di sản văn hóa và hệ thống pháp luật quy định liên quan đến di sản Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đề nghị TP Quy Nhơn chủ động phối hợp với ngành chức năng liên quan thực hiện nhiệm vụ quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết không gian thiêng của lễ hội, nhất là khu vực lăng Ông Nam hải Vạn đầm Xương Lý, bến cá Xương Lý nói riêng, Vạn đầm Xương Lý nói chung bảo đảm tính kế thừa và tiêu chí về môi trường, cảnh quan.

“Đặc biệt, cần thúc đẩy việc lan tỏa, phát huy giá trị lễ hội, kết nối với các tổ chức, công ty lữ hành du lịch để có kế hoạch phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu của các đoàn khách trong nước và quốc tế, gắn kết với phát triển du lịch bền vững”, ông Nguyễn Tự Công Hoàng nhấn mạnh.