Giám sát chỉ ra nhiều bất cập của Luật Đất đai năm 2013

Báo cáo Kết quả giám sát và kiến nghị sửa đổi Luật Đất đai 2013 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho thấy còn bất cập trong quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy định về giao, cho thuê đất và tài chính đất đai; quy định thu hồi, bồi thường, giải quyết tranh chấp đất đai.

Các quy định của Luật Đất đai năm 2013 cũng chưa tương thích, đồng bộ với những luật khác, tạo khoảng trống pháp lý, kẽ hở để nhiều tổ chức, cá nhân trục lợi.

Phân tích về những bất cập trong quy hoạch đất, Giáo sư, Tiến sỹ Võ Khánh Vinh nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam lưu ý đây là quy hoạch một“nguồn lực đặc biệt” chứ không quy hoạch tài sản bình thường.

Giáo sư, Tiến sĩ đặt vấn đề "chúng ta đã trân trọng quy hoạch tài sản quốc gia như một nguồn lực đặc biệt chưa? Con người càng lớn, giá trị càng gia tăng thì giá trị gia tăng cao nhất ở đất đai”.

Đặc biệt chính sách tài chính về đất đai chưa đủ mạnh để khắc phục tình trạng đầu cơ đất, chậm đưa dự án vào sử dụng đất và triển khai thực hiện, gây lãng phí nguồn lực lớn. Một trong những nguyên tắc định giá đất là "phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường", nhưng trên thực tế hầu như thoát ly khỏi giá cả thị trường. Đây là nguyên nhân gây chậm chễ tiến độ giải phóng mặt bằng phục vụ dự án phát triển kinh tế- xã hội.

“Ta quy định thu hồi đất ở nếu như tiền bồi không giải quyết được mua một suất đất định cư tối thiểu thì nhà nước hỗ trợ mua 1 suất đất định cư tối thiểu. Vậy hỗ trợ như nào vớicơ chế như hiện nay?Covid-19 xảy ra, từng đoàn người dân từ TP.HCMchạy về quê. Đất nông nghiệp hiện nay trung bình chỉ 1 hộ dân Bắc bộ sở hữu 0,3 héc ta, người ta không làm, bỏ hoang nhưng cũngkhông chuyển nhượng. Đại dịch, từng người kéo về quê và dựa vào đất đấy!” -Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Quang Tuyến, trường Đại học Luật Hà Nội nói.

Cũng tại hội nghị, các đại biểu kiến nghị việc sửa đổi Luật Đất đai phải hướng tới nguyên tắc "lấy người dân là trung tâm" bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, đồng thời cần kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Bổ sung các nguyên tắc về công khai, minh bạch, về tham vấn ý kiến nhân dân... trong thực hiện quyền chủ sở hữu và quản lý nhà nước về qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất; giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, quy trình hình thành giá đất theo thị trường; trong thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm về đất đai.