Kinh tế tầm thấp Việt Nam: Kỳ vọng tỷ đô và cơ hội cất cánh bằng công nghệ

Đây là thông tin được đưa ra trong Diễn đàn quốc tế Kinh tế tầm thấp Việt Nam 2025 do Mạng lưới Hàng không, vũ trụ, thiết bị bay không người lái (AUVS VN) phối hợp với Tập đoàn FPT, Liên minh Kinh tế tầm thấp Việt Nam và các Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam tại nước ngoài tổ chức ngày 14/11 tại Hà Nội.

Tiềm năng chiến lược

Kinh tế tầm thấp được hiểu là các hoạt động kinh tế diễn ra ở độ cao dưới 1.000 m, và có thể mở rộng đến dưới 5.000 m tùy theo nhu cầu thực tế của từng quốc gia. LAE không chỉ bao gồm các thiết bị bay mà còn bao gồm các nhóm ngành sản xuất phần cứng, công nghiệp phụ trợ, công nghệ lõi về phần mềm, AI và hệ thống quản lý không phận.

 

Tại Việt Nam, các công nghệ về thiết bị bay không người lái được xếp vào nhóm công nghệ hàng không, vũ trụ, là một trong 11 nhóm công nghệ chiến lược mà Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ.

Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT Vũ Anh Tú ước tính nền kinh tế tầm thấp của Việt Nam có thể đạt 2-3 tỷ USD vào năm 2030. Xa hơn, mục tiêu đầy tham vọng là đạt 10 tỷ USD doanh thu và tạo ra một triệu việc làm vào năm 2035.

Nếu nắm bắt cơ hội này, Việt Nam sẽ thúc đẩy ba trụ cột của thời đại mới: kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tri thức. Với tầm nhìn chiến lược, Việt Nam có thể trở thành trung tâm sản xuất và dịch vụ LAE của khu vực.

 

Trong khi đó, đại diện Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), ông Võ Xuân Hoài, nhấn mạnh nhiều nước đã xem hàng không vũ trụ và UAV là các ngành công nghệ chiến lược. Ông khẳng định UAV là ngách mà Việt Nam có thể tham gia sâu vào chuỗi giá trị.

Những dấu ấn hiện hữu của LAE tại Việt Nam

Các chuyên gia tại Diễn đàn quốc tế Kinh tế tầm thấp Việt Nam 2025 khẳng định LAE đã hiện diện rõ ràng tại Việt Nam. LAE được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực:

 

Nông nghiệp chính xác: Đây là lĩnh vực ứng dụng UAV lớn nhất cả nước, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long. Khu vực này đang có trên 3.000 drone hoạt động phục vụ cho 1,5 triệu ha. UAV là giải pháp then chốt cho tự động hóa phun/bón, giám sát sâu bệnh và đánh giá sinh trưởng, giúp tăng năng suất theo cấp số nhân. Một UAV phun thuốc có thể xử lý 67 ha/ngày, vượt xa lao động thủ công (khoảng 1 ha). Thị trường UAV và robot nông nghiệp được dự báo đạt 363,7 triệu USD vào 2030, tăng 4,76%/năm.

Logistics và Cứu hộ: Thiết bị bay đã hỗ trợ tích cực trong cứu hộ và vận chuyển hàng hóa vào những nơi khó tiếp cận trong các đợt thiên tai gần đây. UAV cũng đã được sử dụng để giao hàng cứu trợ trong lũ lụt lịch sử ở Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Ninh và thử nghiệm giao hàng tự động tại khu logistics Lạng Sơn, giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí và khắc phục hạn chế địa hình.

Đô thị thông minh và Giám sát hạ tầng: UAV hỗ trợ giám sát giao thông, hạ tầng kỹ thuật, đường dây truyền tải và trật tự đô thị tại các thành phố lớn như TP Thủ Đức và Hà Nội.

An ninh Quốc phòng: Thiết bị bay không chỉ có giá trị kinh tế mà còn có giá trị về an ninh quốc phòng.

 

Ông Vũ Anh Tú nhấn mạnh: "Những ví dụ này chứng minh nền kinh tế tầm thấp đã hiện diện. Câu hỏi không còn là 'có làm hay không', mà là làm thế nào biến các mảnh ghép thành một bức tranh chiến lược quốc gia".

Giải pháp thúc đẩy kinh tế tầm thấp

Để biến tiềm năng thành hiện thực, LAE cần sự hợp tác đa chiều giữa Nhà nước - Doanh nghiệp - Viện, trường - Người dân.

 

Ông Trần Anh Tuấn, CEO Mạng lưới Hàng không, Vũ trụ và Thiết bị bay không người lái Việt Nam, đã đề xuất năm định hướng và giải pháp chính: Xây dựng hành lang pháp lý linh hoạt cho không phận tầm thấp; Tập trung đầu tư R&D trong nước. Nhà nước cần có các chính sách ưu đãi R&D; Phát triển cụm công nghiệp LAE và trung tâm thử nghiệm; Đào tạo và phát triển nhân lực chất lượng cao và Xây dựng hệ sinh thái kết nối toàn diện.

Việc đầu tư vào LAE sẽ không chỉ khơi dậy trí tuệ của đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học Việt Nam, mang lại dịch vụ tốt hơn cho người dân vùng sâu, vùng xa, hải đảo, mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.