VCCI đề xuất các giải pháp khắc phục 'thể trạng' kinh tế của Cần Thơ

Đó là nhận định của ông Nguyễn Phương Lam - Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh Đồng bằng sông Cửu Long tại buổi làm việc với lãnh đạo UBND TP Cần Thơ ngày 5/8.

Ông Lam đã đưa ra những phân tích thẳng thắn về các điểm nghẽn và đề xuất một chương trình hành động tổng thể, với mục tiêu đồng hành cùng thành phố cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư và phát triển doanh nghiệp trong giai đoạn mới 2026 - 2030.

Ông Nguyễn Phương Lam - Giám đốc VCCI Đồng bằng sông Cửu Long phát biểu tại buổi làm việc với lãnh đạo thành phố.

Theo Giám đốc VCCI Đồng bằng sông Cửu Long, một trong những điểm yếu lớn nhất và đáng lo ngại nhất chính là lực lượng doanh nghiệp. Với hơn 17.400 doanh nghiệp đang hoạt động, Cần Thơ chỉ đạt tỷ lệ 5,4 doanh nghiệp trên 1.000 dân, thấp hơn rất nhiều so với mức bình quân 9,2 của cả nước và còn một khoảng cách rất xa so với mục tiêu 20 doanh nghiệp trên 1.000 dân mà Nghị quyết 68 đã đề ra.

Điểm yếu về lực lượng doanh nghiệp kéo theo một hệ quả tất yếu là khả năng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) còn rất hạn chế. Với gần 130 dự án có tổng vốn 3,4 tỷ USD, Cần Thơ chỉ xếp thứ 4 toàn vùng về thu hút FDI, sau cả những địa phương có điều kiện kém thuận lợi hơn.

Hạ tầng chưa đồng bộ cũng là một rào cản lớn. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp trong nhiều năm qua đã khiến việc hoàn thiện hạ tầng bị chậm lại. Một nghịch lý khác đang tồn tại là vòng luẩn quẩn của thị trường lao động. Trong khi thành phố có nhiều trường đại học, hàng năm cung cấp hàng ngàn cử nhân, nhưng các nhà đầu tư khi đến lại rất khó khăn trong việc tìm kiếm lao động có tay nghề và cán bộ quản lý có trình độ.

Về tình trạng này, ông Lam cho rằng, nguyên nhân là do thiếu các nhà máy, khu công nghiệp lớn để giải quyết việc làm, dẫn đến tình trạng “chảy máu chất xám”, người lao động phải di cư đến các trung tâm kinh tế khác. Khi không tìm được nhân sự, nhà đầu tư lại không mặn mà và vòng luẩn quẩn đó cứ lặp đi lặp lại.

Từ những thực trạng trên, VCCI đề xuất một chương trình hành động toàn diện với 4 trụ cột chính gồm: cải cách thể chế và môi trường kinh doanh; phát triển doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng; tập trung vào các ngành, lĩnh vực trọng điểm dựa trên thế mạnh sẵn có và để trở thành trung tâm của vùng, Cần Thơ phải đẩy mạnh hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cần Thơ có quy mô nền kinh tế 285.000 tỷ đồng, có thế mạnh về thương mại dịch vụ, khoa học công nghệ, nguồn nhân lực và vị trí địa lý.

Ông Lam lý giải, không thể chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu quyết tâm, nỗ lực, mà cần có những hành động cụ thể. Cần phải đào tạo lại đội ngũ cán bộ để nâng cao năng lực và kỹ năng giải quyết công việc. Sự năng động của chính quyền phải được đo lường bằng sự hài lòng của doanh nghiệp. VCCI đề xuất xây dựng một bộ chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh cấp địa phương (DCI) để tạo ra sự thi đua, cạnh tranh lành mạnh giữa các đơn vị.

VCCI cũng đề xuất các chương trình đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ giám đốc, quản lý cấp trung, cần có các chương trình hỗ trợ, ươm tạo doanh nghiệp khởi nghiệp. Thành phố cần có một chiến lược bài bản để xây dựng và nuôi dưỡng những doanh nghiệp tư nhân có quy mô lớn, đủ sức dẫn dắt thị trường.

Đồng thời, xây dựng Câu lạc bộ Khoa học và Đổi mới sáng tạo Đồng bằng sông Cửu Long (Mekong Delta Science & Innovation Club) ngay tại Cần Thơ. Bên cạnh đó, Cần Thơ làm rõ vai trò, sứ mệnh của các trung tâm như Vườn ươm Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc để TP thực sự trở thành một thỏi nam châm thu hút nhân tài và các dự án công nghệ cao.

Đồng tình với những nhận định của VCCI, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Văn Hòa cho biết, Cần Thơ đã có định hướng phát triển doanh nghiệp dựa trên 4 nghị quyết lớn của trung ương và đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành.

Ông Hòa cũng khẳng định, TP đang rất quyết liệt trong việc tháo gỡ các điểm nghẽn. Hiện tại, Cần Thơ đã thành lập 6 tổ công tác đặc biệt để giải quyết các khó khăn cho doanh nghiệp và đẩy nhanh tiến độ các dự án. Mục tiêu giải ngân 100% trong tổng số vốn đầu tư công gần 29.000 tỷ đồng của năm 2025 là một nhiệm vụ bắt buộc theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ mong muốn hợp tác chặt chẽ với VCCI để có được góc nhìn khách quan từ cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời xây dựng các bộ tiêu chí đánh giá năng lực điều hành của chính quyền một cách khoa học. Cần Thơ cũng mong VCCI hỗ trợ trong việc thành lập hoặc hợp nhất các hiệp hội doanh nghiệp nhằm tăng cường sự kết nối, tạo ra sức mạnh chung.

Trên cơ sở đó, UBND thành phố sẽ sớm hoàn thiện đề cương hợp tác với VCCI để trình Thành ủy phê duyệt, xem đây là một trong những giải pháp quan trọng để tạo ra sự đột phá trong giai đoạn phát triển mới. Giao sở tài chính làm đầu mối tổng hợp các nội dung này để xây dựng đề xuất chính thức, trình UBND thành phố xem xét.