Việt Nam khẳng định vai trò tích cực và trách nhiệm tại UNESCO

Diễn ra từ ngày 7 - 17/4, kỳ họp tập trung thảo luận nhiều nội dung quan trọng mang tính chiến lược, định hướng hoạt động của tổ chức, đồng thời tiến hành các bước lựa chọn ứng cử viên cho vị trí Tổng Giám đốc mới.

Thứ trưởng Ngoại giao Ngô Lê Văn dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc. Cùng tham dự có Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch thường trực Uỷ ban Nhân dân tỉnh Bắc Giang Mai Sơn, Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hải Dương Nguyễn Minh Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Bình Phạm Văn Nghiêm, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh Lê Xuân Lợi, Đại sứ - Trưởng Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO Nguyễn Thị Vân Anh, Tổng thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam - Cục trưởng Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa, Bộ Ngoại giao Lê Thị Hồng Vân và lãnh đạo các sở, ngành địa phương, Ban Thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, cùng nhóm chuyên gia của Việt Nam.

Phát biểu tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Ngoại giaoNgô Lê Văn nhấn mạnh thế giới đang ở thời kỳ chuyển đổi có tính thời đại với nhiều biến động, thách thức và diễn biến phức tạp đối với hòa bình, an ninh và phát triển bền vững; trong bối cảnh đó, sứ mệnh “xây dựng hòa bình trong tâm trí con người” của UNESCO càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập - cột mốc khẳng định tầm nhìn và giá trị bền vững của tổ chức, Thứ trưởng đánh giá cao vai trò dẫn dắt của Tổng Giám đốc và nỗ lực của Ban Thư ký UNESCO trong hiện thực hóa sứ mệnh này. Ông khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục là đối tác tin cậy, có trách nhiệm, chủ động đồng hành và đóng góp tích cực cho các chương trình, mục tiêu chung của tổ chức - đúng như thông điệp mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh trong chuyến thăm chính thức UNESCO ngày 7/10/2024.

Đề nghị UNESCO tiếp tục đẩy mạnh vai trò dẫn dắt trong các trụ cột hợp tác then chốt: giáo dục, văn hóa và khoa học, Thứ trưởng Ngô Lê Văn nhấn mạnh tinh thần học tập suốt đời, đồng thời chia sẻ Việt Nam xác định giáo dục là chìa khóa để hiện thực hóa khát vọng phát triển trong kỷ nguyên mới của đất nước. Ông đề xuất UNESCO tiếp tục tăng cường hỗ trợ các quốc gia xây dựng hệ thống giáo dục toàn diện và chia sẻ chính sách miễn học phí cho học sinh công lập tại Việt Nam từ năm học 2025 - 2026 như một cam kết mạnh mẽ đầu tư cho tương lai. Về văn hóa, Thứ trưởng kêu gọi thúc đẩy đối thoại liên văn hóa, phát triển các ngành công nghiệp sáng tạo và bảo vệ đa dạng văn hóa. Trong lĩnh vực khoa học, ông hoan nghênh các nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý về trí tuệ nhân tạo (AI), đẩy mạnh ngoại giao khoa học, tăng cường hợp tác về khoa học - công nghệ và quản trị công nghệ mới. Thứ trưởng Ngô Lê Vănthông báo Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, coi đây là đột phá quan trọng hàng đầu.

Nhân dịp này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam cùng lãnh đạo các địa phương Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Thái Bình, Bắc Ninh, Hà Nội cũng đã có các cuộc tiếp xúc, làm việc với Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay, Phó Tổng Giám đốc UNESCO Xing Qu, Trợ lý Tổng giám đốc về văn hóa Ernesto Ottone và Trưởng đoàn một số quốc gia, nhằm thúc đẩy hợp tác song phương và đa phương.

Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay và các lãnh đạo UNESCO đều bày tỏ đặc biệt vui mừng và ấn tượng về kết quả rất thành công của chuyến thăm lịch sử hiệu quả, thực chất của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Trụ sở UNESCO vào tháng 10/2024, nâng quan hệ đối tác Việt Nam - UNESCO lên tầm cao mới. Tổng Giám đốc UNESCO đánh giá Việt Nam là một hình mẫu hợp tác “toàn diện, thực chất, hiệu quả” với UNESCO và khẳng định Việt Nam là một trong những thành viên tích cực nhất của tổ chức.

Lãnh đạo UNESCO và Trưởng đoàn các nước thành viên đánh giá cao mối quan hệ hợp tác gắn bó, hiệu quả giữa Việt Nam và UNESCO trong gần nửa thế kỷ qua; ghi nhận những đóng góp thiết thực, có trách nhiệm và ngày càng sâu rộng của Việt Nam đối với hoạt động chung của tổ chức, đặc biệt với tư cách là quốc gia đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong các cơ quan điều hành chủ chốt của UNESCO. Các nước coi Việt Nam là hình mẫu tiêu biểu trong việc hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa với phát triển kinh tế bền vững.

Thứ trưởng Ngô Lê Văn đã cùng lãnh đạo các địa phương liên quan chủ trì các buổi làm việc với Giám đốc Trung tâm Di sản Thế giới Lazare Assomo, Tổng Giám đốc Hội đồng Quốc tế về Di tích và Di chỉ (ICOMOS) Maria - Laure Lavenir, các thành viên Ủy ban Di sản thế giới nhằm trao đổi tăng cường hợp tác trong công tác bảo vệ và phát huy giá trị các di sản thế giới tại Việt Nam, trong đó đặc biệt thúc đẩy việc triển khai quyết định của Kỳ họp 46 của Ủy ban Di sản Thế giới liên quan đến hồ sơ Hoàng Thành Thăng Long, cũng như giới thiệu những giá trị nổi bật của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, dự kiến sẽ được xem xét tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới vào tháng 7/2025.

Với tinh thần mong muốn đóng góp tích cực và trách nhiệm vào sự nghiệp gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa nhân loại, Thứ trưởng Ngoại giao đề nghị lãnh đạo và Ban Thư ký UNESCO và các quốc gia thành viên tiếp tục quan tâm, tư vấn và ủng hộ các hồ sơ di sản mới của Việt Nam. Đây là những di sản mang đậm chiều sâu lịch sử, văn hóa và bản sắc dân tộc như: Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, Khu di tích khảo cổ Óc Eo -Ba Thê; Hang Con Moong; Địa đạo Củ Chi; Thành Cổ Loa; Tranh dân gian Đông Hồ; Nghệ thuật Chèo; Mo Mường; Võ Bình Định; Thành phố Hồ Chí Minh gia nhập mạng lưới Thành phố sáng tạo; danh nhân Lê Quý Đôn…

Lãnh đạo UNESCO và các nước thành viên bày tỏ sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật và thúc đẩy tiến trình xem xét các hồ sơ di sản mà Việt Nam đã đề xuất, qua đó cùng chung tay lan tỏa những giá trị nhân văn bền vững của nhân loại. Nhân dịp này, Thứ trưởng Ngô Lê Văn chuyển lời mời của Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ tới Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay và Giám đốc Trung tâm Di sản Thế giới Lazare Assomo thăm chính thức Việt Nam.

Kỳ họp Hội đồng Chấp hành UNESCO sẽ tiếp tục diễn ra đến ngày 17/4 với chương trình nghị sự trải rộng trên tất cả các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, khoa học, nhân sự, quản lý và quan hệ đối ngoại. Tại kỳ họp này, các hồ sơ của Việt Nam dự kiến được xem xét bao gồm: Hồ sơ “Bộ sưu tập của Nhạc sĩ Hoàng Vân” được ghi danh là di sản tư liệu thế giới; khuyến nghị Đại hội đồng UNESCO lần thứ 43 ra Nghị quyết về việc cùng kỷ niệm 300 năm ngày sinh của danh nhân Lê Quý Đôn.

Cũng trong khuôn khổ kỳ họp, vào ngày 9/4/2025 tại Trụ sở UNESCO, Bộ Ngoại giao, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, UBND tỉnh Bắc Ninh và Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO sẽ phối hợp tổ chức sự kiện “Việt Nam - Tinh hoa văn hóa và khát vọng vươn mình”. Sự kiện nhằm lan tỏa các giá trị văn hóa đặc sắc của vùng Kinh Bắc và truyền đi hình ảnh một Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ sau 80 năm độc lập và hơn 40 năm Đổi mới, vững bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì phát triển giàu mạnh, thịnh vượng và đóng góp xứng đáng cho nền chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh nhân loại.