Có thực sẽ bị phạt tới 16 triệu đồng nếu chê người khác béo, lùn, xấu, ế?

Trao đổi với PV về vấn đề này, Thạc sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Văn phòng Luật Chính Pháp - Đoàn Luật sư Hà Nội) phân tích, tại khoản 1, Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (có hiệu lực từ 1/7/2020), quy định xử phạt đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân chứ không có quy định nào là chê người khác béo, xấu, ế bị xử phạt.

"Tuy nhiên, thế nào là xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân thì chưa có văn bản nào quy định rõ. Cùng bị chê béo, ế, xấu, có người thấy đó là hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhưng có người lại thấy bình thường, có người lại thấy đó chỉ là một câu chuyện để đùa cho vui. Nếu chỉ căn cứ vào ý thức chủ quan của người chê hay người bị chê thì cũng chưa thể xác định chính xác đó có phải hành vi xúc phạm hay không mà phải kết hợp với các yếu tố như hoàn cảnh, trình độ nhận thức, mối quan hệ giữa người chê và người bị chê, địa vị xã hội, phong tục tập quán, truyền thống gia đình...", luật sư Đặng Văn Cường phân tích.

Cũng theo luật sư Đặng Văn Cường, nếu chê người khác béo, xấu, ế chỉ là một câu chuyện vui giữa các thành viên trên facebook với nhau thì không thể bị xử phạt theo quy định nêu trên. Tuy nhiên, nếu sử dụng những khuyết điểm về cơ thể của người khác để miệt thị, chê bai khiến họ và người khác cảm thấy khó chịu, cảm thấy bị xúc phạm thì hoàn toàn có thể bị xử phạt đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác.

Về thông tin ngoài việc xử phạt hành chính, chê béo, gầy... có thể phải bồi thường thiệt hại vì đã xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác lên tới 16 triệu đồng, luật sư Cường cho rằng đó là thông tin không chính xác.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 34, Bộ luật Dân sự 2015, danh dự, nhân phẩm, uy tín của một người được pháp luật bảo vệ và mọi người phải có nghĩa vụ tôn trọng.

Về mức bồi thường, Điều 592 Bộ luật Dân sự nêu rõ, mức bồi thường bù đắp tổn thất tinh thần do các bên thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá 10 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Hiện nay, theo Nghị quyết số 86/2019/QH14 ngày 12/11/2019 của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2020 thì từ ngày 1 tháng 7 năm 2020 thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,49 triệu đồng/tháng (Theo Nghị quyết số 70/2018/NQ-QH14 ngày 9/11/2018) lên 1,6 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, mới đây Chính phủ đã đề xuất dừng tăng lương cơ sở từ 1/7/2020 do ảnh hưởng của Covid-19. Chiều 19/6, tại phiên bế mạc, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết kỳ họp 9, quyết định chưa thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và lương hưu từ ngày 1/7/2020. Do đó, từ 1/7/2020, mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên là 1,49 triệu đồng.

Vì vậy, nếu xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác đến mức phải bồi thường thiệt hại thì mức bồi thường cao nhất chỉ là 14,9 triệu đồng (theo mức lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng) chứ không phải là 16 triệu đồng như thông tin của nhiều trang mạng xã hội đã nêu.

"Như vậy thông tin "từ 1/7/2020, chê người khác béo, gầy, xấu, ế… bị phạt đến 16 triệu đồng" là chưa hoàn toàn chính xác như những nội dung, quy định pháp luật tôi đã phân tích nêu trên. Người đọc cần tỉnh táo khi tiếp nhận các thông tin trên mạng xã hội. Song, việc chê người khác béo, gầy, xấu… trên mạng xã hội dù thế nào theo tôi là không nên, kể cả hành vi đó có chưa đến mức bị xử phạt, chưa đến mức phải bồi thường theo quy định pháp luật đi chăng nữa", luật sư Đặng Văn Cường khuyến cáo.

Một lời nói, câu viết đôi khi tưởng chừng vô hại nhưng người nghe, người đọc sẽ bị ám ảnh rất lâu, dẫn đến tự ti, suy sụp tinh thần, dù cho bề ngoài họ tỏ ra mạnh mẽ. Do đó, khi sử dụng mạng xã hội nên văn minh, lịch sự, thể hiện trình độ nhận thức, văn hóa của bản thân, không nên coi đó là nơi để tiêu khiển, vui đùa vô tư đến vô tâm.