Vì sao đồng đôla Zimbabwe xuống dốc không phanh?

Đồng đôla Zimbabwe mất giá là ví dụ tiêu biểu trong các câu chuyện kinh tế liên quan tới siêu lạm phát. Hiện tại, 175 triệu tỷ đôla Zimbabwe mới đổi được 5 USD.  Như vậy, 35 triệu tỷ đôla Zimbabwe mới đổi được 1 USD.
Ngân hàng dự trữ Zimbabwe đã phải bỏ ra 20 triệu USD để đổi tiền cho tất cả người dân Zimbabwe hiện vẫn đang sở hữu đồng tiền cũ cực kỳ mất giá.

Theo BBC, người dân Zimbabwe sẽ bắt đầu đổi những đồng đô nội tệ mang rất nhiều số 0 của mình để lấy vài tờ USD vào tuần tới sau khi Chính quyền của Tổng thống Robert Mugabe quyết định loại bỏ đồng nội tệ gần như không có giá trị của mình.
Lý do dẫn đến quyến định này là vì tình trạng lạm phát phi mã có lúc lên đến 500.000.000.000% tại Zimbabwe đã khiến đồng nội tệ cực kỳ mất giá. Ngân hàng Trung ương nước này phải tuyên bố một hệ thống đa tiền tệ để thay thế.
Quốc gia phía Nam châu Phi này đã bắt đầu dùng ngoại tệ như USD của Mỹ hay đồng Rand của Nam Phi từ năm 2009 sau khi đồng đô Zimbabwe bị hủy hoại bởi siêu lạm phát.
Đôla Zimbabwe (ZWD) lần đầu ra mắt năm 1980, thay thế nội tệ cũ là rhodesia. Thời điểm đó, đôla Zimbabwe thậm chí còn có trị giá cao hơn đồng đôla Mỹ. Trên các phương tiện quy đổi chính thức, 1 ZWD tương đương 1,47 USD. Mặc dù vậy, những con số nói trên không phản ánh đúng thực tế.

Theo thời gian, giá trị đồng đôla Zimbabwe giảm dần theo thời gian. Đến tháng 7/2006, 100 ZWD mới đổi được 1 bảng Anh.
Sự mất giá của đồng nội tệ buộc chính phủ Zimbabwe phải hành động. Tháng 8/2006, Zimbabwe tái định giá lần đầu đồng nội tệ, với trị giá quy đổi 1 đôla mới (kí hiệu: ZWN) bằng 1.000 đôla cũ (ZWD).
Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ Zimbabwe, tình hình kinh tế nước này không trở nên sáng sủa hơn. Ngày 21-7-2008, Ngân hàng Trung ương Zimbabwe đã cho lưu hành đồng tiền mệnh giá 100 tỷ đôla Zimbabwe (ZD) để chống chọi với lạm phát tăng nhanh. Tuy nhiên, tờ bạc này chỉ vừa đủ để mua một ổ bánh mì!
Sau đó, Zimbabwe tiếp tục cho phát hành các tờ tiền có mệnh giá cao hơn. Vá hiện nay, một tờ tiền giấy có mệnh giá lớn nhất của Zimbabwe là tờ 100 nghìn tỉ đô (100.000.000.000.000) vẫn không đủ trả phí đi một chuyến xe buýt công cộng để đi làm trong một tuần.
Chỉ 6 tháng sau khi tái định giá, Ngân hàng Trung ương Zimbabwe đã ra thông báo tiếp tục can thiệp mạnh tay vào đồng nội tệ.
 Tỷ giá chính thức được ghi nhận vào tháng 6/2007 cho thấy 30.000 đôla Zimbabwe mới đổi được 1 USD. Còn trên thị trường chợ đen, muốn đổi được 1 USD, người giao dịch phải bỏ ra 600.000 đôla Zimbabwe.
Tháng 8/2008, việc tái định giá đồng nội tệ lần 2 chính thức được Chính phủ Zimbabwe tiến hành. Theo đó, 1 đôla nội tệ mới (kí hiệu: ZWR) có giá trị tương đương 10 triệu đôla cũ. Tuy nhiên, vòng đời của ZWR cũng chỉ kéo dài vẻn vẹn 6 tháng.
Tháng 2/2009, Ngân hàng Trung ương Zimbabwe lần thứ ba tái định giá đồng nội tệ. Lần này, trị giá quy đổi lên tới 1.000 tỷ nội tệ cũ cho 1 đôla Zimbabwe mới (kí hiệu: ZWL). Đây cũng là thời điểm Zimbabwe đương đầu với khủng hoảng siêu lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử. Tháng 4/2009, Chính phủ nước này ra thông báo "tạm ngưng hoạt động của nội tệ trong 1 năm".
Zimbabwe từng là một trong những quốc gia giàu nhất châu Phi. Tuy nhiên những năm gần đây, nền kinh tế nước này lâm vào cảnh hỗn loạn, và nhiều nhà quan sát quốc tế cho rằng nguyên nhân là do các chính sách của Tổng thống Robert Mugabe.