Theo Phó Giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Bá Diến - Chủ tịch Hội đồng Viện Nghiên cứu khoa học biển và hải đảo, Giám đốc Trung tâm Luật biển và Hàng hải quốc tế, thuộc Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam - Trung Quốc "điên cuồng lao ra biển" thời điểm này vì cho rằng, hoặc là bây giờ, hoặc là không bao giờ có thể chiếm được Biển Đông.
Cùng với việc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển Việt Nam (VN), việc Trung Quốc (TQ) xuất bản tấm bản đồ chiều dọc là mũi đột kích của cuộc xâm lược tổng thể và toàn diện, chưa từng có tiền lệ. Ông Diến nhận định, điều này một lần nữa thể hiện rằng, tham vọng độc chiếm Biển Đông của TQ đã được lập trình, chuẩn bị kỹ lưỡng từ lâu, thể hiện tư tưởng Đại Hán ăn sâu hàng nghìn năm trong giới cầm quyền TQ, và bộc lộ rõ nhất giấc mộng bành trướng Trung Hoa.
Việc lập đường ranh giới trên biển phải dựa trên chuẩn tắc luật quốc tế, không thể tùy tiện, huống gì TQ là ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, thành viên Công ước Luật Biển 1982. Ông Diến nhắc lại rằng, ngày 6.5.2009, VN và Malaysia gửi Liên Hợp Quốc báo cáo về ranh giới ngoài thềm lục địa. Lập tức ngay hôm sau - 7.5.2009, TQ ngang nhiên gửi công hàm cho LHQ phản đối báo cáo ranh giới này, đồng thời lần đầu tiên chính thức gửi kèm bản đồ đường 9 đoạn.
Tấm bản đồ hoang đường có đường lưỡi bò (đường 9 đoạn) trở thành trò hề trước đông đảo dư luận thế giới. Tuy nhiên, ngày 23.6.2014, Nhà xuất bản Bản đồ ở thành phố Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, TQ công bố và cho lưu hành "Bản đồ địa hình" và "Bản đồ hành chính nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa” khổ dọc. Chỉ có điều, lúc này đường 9 đoạn mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố đã có thêm đoạn thứ 10, nằm ở gần Đài Loan, TQ.
Ông Diến nhận định, đây là một bước đi mới để thử dư luận thế giới. Cách làm của TQ luôn luôn là như vậy, sử dụng "chiến thuật tằm ăn rỗi". Tấm bản đồ là mới, nhưng âm mưu của TQ là không thay đổi, ngang ngược và trắng trợn hơn. Những người có hiểu biết, lương tri trên thế giới, kể cả người TQ, đều cảm thấy phi lý về bản đồ hoang đường của TQ. Lần đầu tiên trong lịch sử, chiều dọc của bản đồ TQ dài hơn chiều ngang. Hơn 3.000km chiều dọc đã được cộng thêm hơn 2.000km của đường đứt đoạn để thành 5.500km so với chiều ngang là 5.200km.
Ông Diến phân tích, về mặt kỹ thuật, điều này hoàn toàn trái với khoa học bản đồ. Muốn vẽ một tấm bản đồ phải có tiêu chí, quy trình, đầy đủ kinh độ, vĩ độ... Về mặt nguyên tắc, nếu hoạch định ranh giới trong phạm vi lãnh thổ của mình là việc nội bộ, không ai can thiệp. Nhưng khi hoạch định biên giới, ranh giới quốc gia thì phải dựa trên nguyên tắc thỏa thuận giữa các quốc gia hữu quan, trên cơ sở các quy phạm của điều ước quốc tế.
Tất cả những hành động trên nhằm mục đích hiện thực hóa mưu đồ bành trướng Đại Hán. Trước đây, để đạt được âm mưu chiếm Biển Đông, TQ dùng chiến thuật có vỏ bọc là những mỹ từ như "trỗi dậy hòa bình", "giấu mình chờ thời", nhưng giờ đây, "TQ đang cảm thấy mình như hổ có móng vuốt, đủ sức để giẫm đạp lên tất cả.
Vài năm nữa, sức mạnh hải quân của các nước trong khu vực sẽ hùng mạnh hơn, trong khi Nhật Bản vừa diễn giải lại hiến pháp hòa bình, "phá vòng kim cô điều 9 hiến pháp". Phải chăng TQ cho rằng hoặc là bây giờ, hoặc là không bao giờ có thể chiếm được Biển Đông nên mới cấp tập hành xử như vậy?" - ông Diến đặt câu hỏi.
Báo Lao Động