97,59% đại biểu Quốc hội đồng tình thông qua Hiến pháp

Mở đầu chương trình làm việc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu, đánh giá: Chúng tôi cũng hiểu rằng một bộ phận, một số người thuộc các tầng lớp nhân dân chúng ta, ngay cả một số vị đại biểu Quốc hội của chúng ta cũng còn có những ý kiến khác. Tuy nhiên có thể khẳng định rằng tuyệt đại bộ phận nhân dân và Quốc hội đã đồng tình cao với dự thảo thông qua lần này. Với quyền năng mà đồng bào, cử tri cả nước, nhân dân trao cho các vị đại biểu Quốc hội chúng ta sẽ thể hiện được ý chí và nguyện vọng của đại đa số nhân dân, ý chí và nguyện vọng của đại đa số các vị đại biểu Quốc hội, đó là tinh thần đoàn kết, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, là tinh thần làm chủ của nhân dân. Với trách nhiệm của các vị đại biểu Quốc hội chúng ta, chúng ta sẽ biểu quyết với tinh thần đó. Những ý kiến còn khác so với dự thảo ở khoản này, điều kia, câu nọ, Quốc hội chúng ta hết sức trân trọng để tiếp tục nghiên cứu trong quá trình đổi mới đất nước.

“Tôi xin khẳng định lại bản Hiến pháp được chuẩn bị thông qua lần này và hôm nay trình bày trực tiếp trước đồng bào cử tri cả nước đã thể hiện được ý chí, nguyện vọng của nhân dân, ý Đảng hợp với lòng dân để chúng ta có thể yên tâm thông qua. Đây là một bản Hiến pháp đã chuẩn bị công phu, đã chuẩn bị tâm huyết với tinh thần làm việc tận tụy, khoa học và thực sự là một bản Hiến pháp đổi mới cho một thời kỳ mới của đất nước chúng ta”, Chủ tịch Quốc hội nói.

 Hiến pháp (sửa đổi) được Quốc hội thông qua gồm 11 chương, 120 điều (giảm 1 chương và 27 điều so với Hiến pháp năm 1992). Nhìn chung, Hiến pháp (sửa đổi) kế thừa những nội dung cơ bản của Hiến pháp năm 1992, được hoàn thiện và bổ sung thêm một số quy định.

 Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, một trong những điểm quan trọng nữa là Hiến pháp sửa đổi đã dành riêng một chương để quy định về quyền con người, quyền công dân, khẳng định tại Điều 14: Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật; Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.

 Các quyền cơ bản như “quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình” tiếp tục được khẳng định và quy định “việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”.

 Bản Hiến pháp (sửa đổi) cũng đã thể hiện nguyên tắc “kiểm soát” quyền lực nhà nước, thể hiện tại Khoản 3, Điều 2: “Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”.

Tại Điều 4, ngoài các quy định như Hiến pháp năm 1992 là “Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”; “Các tổ chức Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật”; Hiến pháp sửa đổi đã bổ sung trách nhiệm của Đảng, được quy định tại Khoản 2: “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân về những quyết định của mình”.

Ngoài ra, bản Hiến pháp này cũng thể hiện rõ hơn, cụ thể hơn vai trò của Chủ tịch, điểm nhấn là tại Khoản 5 Điều 88: “Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh, quyết định phong, thăng, giáng, tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đốc hải quân; bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Tổng tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội hoặc của Uỷ ban thường vụ Quốc hội công bố, bãi bỏ quyết định tuyên bố tình trạng chiến tranh; căn cứ vào nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội ra lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp; trong trường hợp Ủy ban thường vụ Quốc hội không thể họp được công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương”.