Mỹ siết chặt quy định phòng vệ thương mại, doanh nghiệp xuất khẩu cần lưu ý gì?

Thay đổi việc lựa chọn quốc gia thay thế

Một trong những điều chỉnh quan trọng trong các quy định mới của Mỹ về phòng vệ thương mại là cách thức lựa chọn quốc gia thay thế trong các vụ điều tra chống bán phá giá. Theo quy định mới, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) sẽ sử dụng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thay vì Tổng thu nhập quốc dân (GNI) để xác định quốc gia có mức phát triển kinh tế tương đương.

Danh sách các quốc gia thay thế cho Việt Nam (cập nhật hàng năm) sẽ được DOC công bố sau khi ban hành quy định mới này.

Bên cạnh đó, xem xét các quốc gia là nhà sản xuất đáng kể hàng hóa có thể so sánh với hàng hóa đang được đề cập. Sau khi ban hành danh sách quốc gia thay thế, DOC sẽ tiếp tục chọn quốc gia là nhà sản xuất đáng kể hàng hóa có thể so sánh trong số các quốc gia tương đồng về kinh tế.

Nếu có hơn một quốc gia có sự phát triển kinh tế tương đương và sản xuất hàng hóa tương tự có thể được xem là quốc gia thay thế tiềm năng, DOC sẽ xem xét tổng thể thông tin khi lựa chọn quốc gia thay thế.

Về thời hạn nộp thông tin thực tế mới, sửa đổi quy định về thời gian nộp các thông tin thực tế theo hướng chặt hơn. Cụ thể, muộn nhất 60 ngày trước khi DOC ban hành kết luận sơ bộ hoặc kết quả rà soát sơ bộ trong vụ việc chống bán phá giá và 45 ngày trong vụ việc chống trợ cấp (trong khi thời hạn cũ là muộn nhất 30 ngày) để bảo đảm DOC có đủ thời gian đánh giá:

Điều chỉnh tiêu chí xác định thuế suất riêng rẽ

DOC sẽ áp dụng các tiêu chí khắt khe hơn đối với doanh nghiệp thuộc nền kinh tế phi thị trường khi xét thuế suất riêng rẽ. Nếu nhà nước sở hữu trên 50% hoặc có quyền kiểm soát đáng kể, doanh nghiệp sẽ không được hưởng thuế suất riêng rẽ. Các doanh nghiệp xuất khẩu từ nước thứ ba nhưng vẫn bị kiểm soát bởi Chính phủ nước xuất khẩu gốc cũng có thể bị áp mức thuế toàn quốc.

Về lựa chọn bị đơn bắt buộc và bị đơn tự nguyện, DOC bổ sung quy định luật hóa phương pháp lựa chọn số lượng hợp lý bị đơn bắt buộc trong điều tra và rà soát chống bán phá giá/chống trợ cấp.

Theo đó, các nhà xuất khẩu lớn nhất về lượng được coi là đại diện cho các nhà xuất khẩu khác không được lựa chọn làm bị đơn bắt buộc và mức thuế được tính cho bị đơn bắt buộc là cơ sở để tính mức thuế cho những nhà xuất khẩu khác. DOC có thể hủy bỏ việc chọn một bị đơn bắt buộc nếu bị đơn và nguyên đơn đồng ý miễn trừ trong vòng 05 ngày sau khi chọn. Bên cạnh đó, DOC cũng bổ sung quy định lựa chọn bị đơn tự nguyện trong điều tra/rà soát

Quy định mới cho phép DOC có thể áp dụng một phần hoặc toàn bộ các dữ liệu bất lợi sẵn có khi doanh nghiệp/Chính phủ xuất khẩu không hợp tác; có thể sử dụng bất kỳ biên độ trợ cấp đã tính toán cho các chương trình giống hệt hoặc tương tự của cùng một quốc gia hoặc bất kỳ chương trình nào khác mà DOC cho là hợp lý khi áp dụng dữ liệu bất lợi sẵn có trong vụ việc chống trợ cấp.

DOC có thể sử dụng bất kỳ biên độ bán phá nào trong vụ việc điều tra/rà soát lệnh áp thuế chống bán phá giá với sản phẩm bị điều tra khi áp dụng dữ liệu bất lợi sẵn có.

DOC cũng bổ sung quy định về áp dụng dữ liệu bất lợi sẵn có khi doanh nghiệp/Chính phủ xuất khẩu không hợp tác. Có thể sử dụng bất kỳ biên độ trợ cấp đã tính toán cho các chương trình giống hệt hoặc tương tự của cùng một quốc gia hoặc bất kỳ chương trình nào khác mà DOC cho là hợp lý khi áp dụng dữ liệu bất lợi sẵn có trong vụ việc chống trợ cấp.

Có thể sử dụng bất kỳ biên độ bán phá nào trong vụ việc điều tra/rà soát lệnh áp thuế chống bán phá giá với sản phẩm bị điều tra khi áp dụng dữ liệu bất lợi sẵn có. Thậm chí sử dụng biên độ trợ cấp và bán phá giá cao nhất mà không cần phải ước tính mức thuế chống bán phá giá hoặc chống trợ cấp trong trường hợp doanh nghiệp/Chính phủ xuất khẩu hợp tác và không cần phải chứng minh biên độ này phản ánh "thực tế thương mại" của bên liên quan.

Ngoài ra, DOC bổ sung quy định về các khoản trợ cấp, đưa ra các tiêu chí trong việc lựa chọn nguồn bán hàng, chi phí chung và chi phí quản lý cũng như lợi nhuận khi tính toán giá trị xây dựng cho giá trị thông thường để tính biên độ bán phá giá...

Theo Cục Phòng vệ thương mại, quy định sửa đổi lần này được DOC ban hành chỉ trong vòng chưa đầy 1 năm kể từ lần sửa đổi gần nhất (có hiệu lực ngày 24/4/2024).

Những thay đổi trên cho thấy Mỹ đang siết chặt hơn các tiêu chí trong phòng vệ thương mại. Để bảo vệ lợi ích chính đáng cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị hiệp hội và các doanh nghiệp xuất khẩu nghiên cứu kỹ quy định phòng vệ thương mại của Mỹ trong quá trình xuất khẩu hàng hóa sang quốc gia này.

Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần chủ động rà soát lại cơ cấu sở hữu, bảo đảm minh bạch dữ liệu và tuân thủ quy trình điều tra để tránh bị áp thuế cao. Việc theo dõi danh sách quốc gia thay thế và cập nhật kịp thời các yêu cầu của DOC cũng sẽ giúp doanh nghiệp có chiến lược ứng phó phù hợp.