Chiến thuật giúp tiêm kích, cường kích của Nga 'qua mặt' Mỹ

Mười ngày trước khi Nga bắt đầu chiến dịch không kích tổ chức nhà nước Hồi giáo IS ở Syria, Mỹ và các nước đồng minh phát hiện gần 30 máy bay quân sự gồm các tiêm kích, cường kích dòng Sukhoi và trực thăng tấn công Mil của Nga có mặt tại sân bay Latakia của Syria thông qua ảnh vệ tinh.

Hầu hết các chiến đấu cơ này được cho là của hai lữ đoàn không quân 387 và 368 ở căn cứ Budynnovsk, thuộc vùng Stavropol Krai của Nga, cách sân bay Latakia tới 2.400 km. Điều khiến các chuyên gia quân sự cảm thấy khó hiểu là các máy bay quân sự Nga đã áp dụng chiến thuật nào để bí mật đến được Syria mà không một ai có thể phát hiện ra.

Một giả thuyết cho rằng các chiến đấu cơ của Nga đã đi đường vòng, bỏ qua không phận Azerbaijan, bay qua không phận quốc tế trên biển Caspian, vào không phận Iran và Iraq để tới Syria.

Các chuyên gia quân sự Mỹ cho rằng khả năng này là không thể, bởi vùng trời trên biển Caspian và phía bắc Iraq đều nằm trong tầm kiểm soát của các máy bay cảnh báo sớm Mỹ và Israel.

Từ lâu, quân đội Mỹ đã triển khai nhiều máy bay trinh sát cảnh báo sớm đường không AWACS tại căn cứ không quân Incirlik, miền đông Thổ Nhĩ Kỳ và một số căn cứ ở Bahrain. Các máy bay này được trang bị những hệ thống radar hiện đại, có thể phát hiện các mục tiêu trong phạm vi kiểm soát rất rộng với bán kính lên tới 500 km. Ngoài ra, trong quá khứ, các máy bay cảnh báo sớm của Israel hoạt động rất hiệu quả và đã phát hiện được hầu hết các máy bay di chuyển trong không phận các nước Trung Đông.

Các chuyên gia quân sự Pháp nhận định, các tiêm kích như Su-34, Su-24, Su-27 có khả năng qua mặt Mỹ và đồng minh bằng cách bay phối hợp theo đội hình hẹp, "núp bóng" máy bay vận tải AN-124 trên độ cao 10 km với vận tốc khoảng 1.000 km/h.

Trong điều kiện này, hệ thống radar cảnh báo sớm của Mỹ và Israel chỉ có thể phát hiện ra máy bay vận tải, bởi tần số phản xạ radar giữa các máy bay Nga là đồng nhất. Việc Nga sử dụng máy bay vận tải quân sự để viện trợ cho Syria đã diễn ra trong một thời gian dài và không khiến Mỹ cùng các đồng minh chú ý.

Tuy nhiên chiến thuật "núp bóng" này chỉ có thể phát huy tác dụng đối với những máy bay tiêm kích có tốc độ cao và phạm vi bay lớn. Đối với cường kích Su-25, khi thực hiện hành trình bay dài 2.400 km, nó buộc phải gắn thêm hai thùng dầu phụ dưới cánh. Khi đó Su-25 sẽ nặng hơn và không thể bay cùng đội hình với máy bay vận tải ở độ cao trên 10 km.

Ngoài ra, các trực thăng chiến đấu Mi cũng không thể bay trên độ cao 4 km, đương nhiên không thể bay phối hợp với các máy bay vận tải AN-124.

Các chuyên gia nhận định cách giải thích hợp lý nhất là các máy bay quân sự này được trang bị các hệ thống tác chiến điện tử gây nhiễu hiệu quả của Nga.

Theo các chuyên gia quân sự, cường kích Su-25 của Nga rất có thể đã được trang bị hệ thống gây nhiễu chủ động SPS-171. Hệ thống này bao gồm các thiết bị quét mảng pha điện tử chủ động, phát ra các tín hiệu gây nhiễu radar cảnh báo sớm của đối phương.

Còn các trực thăng chiến đấu dòng Mi được trang bị hệ thống tác chiến điện tử hiện đại nhất của Nga là Richag-AV. Ngoài chức năng trinh sát thu thập thông tin, hệ thống này được các kĩ sư Nga phát triển để gây nhiễu radar đối phương, bảo vệ máy bay tránh bị phát hiện trong phạm vi 500 km. Đối với loại máy bay do thám cỡ lớn Il-20M, hệ thống radar cảnh báo sớm của Mỹ và Israel càng khó phát hiện. 

Với hệ thống này, Nga có thể điều hành toàn bộ các hoạt động bay tới Syria mà vẫn bảo mật chặt chẽ thông tin liên lạc giữa các đơn vị tác chiến với nhau, tránh nguy cơ bị đối phương can thiệp, phát hiện.