Cần tăng cường chế tài thực thi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Phát biểu tại hội nghị tham vấn tại Hà Nội nhằm lấy ý kiến đóng góp cho Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (SDNL TK&HQ), bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ nhằm thúc đẩy chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Đồng thời, khuyến khích đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu khí thải.

Sau 15 năm triển khai thi hành Luật SDNL TK&HQ, đến nay đã bộc lộ bất cập cần phải rà soát sửa đổi, bổ sung để kịp thời điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh và ứng phó với các thách thức mới.

Theo bà Giang, xu hướng tăng cường kiểm soát phát thải khí nhà kính diễn ra trên toàn cầu đang gia tăng. Các chính sách về môi trường của các thị trường châu Âu, Mỹ như quy định đánh thuế carbon của Liên minh Châu Âu áp dụng vào năm 2026, quy định về hộ chiếu xanh đối với hàng dệt may, hay các quy định về truy vết carbon đối với sản phẩm hàng hóa khi vào thị trường các nước châu Á - Thái Bình Dương và thị trường Mỹ là hàng rào kỹ thuật về môi trường.

"Các quy định trên ngày càng dày đặc, tạo ra sức ép lớn lên các mặt hàng công nghiệp xuất khẩu chủ lực của của Việt Nam như dệt may, da giày, nhựa, thép, điện, điện tử chế biến thủy sản khi tham gia vào các thị trường châu Âu, Mỹ, Trung Quốc”, bà Giang bày tỏ lo ngại.

Bên cạnh đó, việc huy động các nguồn lực cho chuyển đổi công nghiệp xanh, bền vững, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả nguồn năng lượng, hiện nay, tài nguyên tại Việt Nam còn thiếu và yếu không đáp ứng yêu cầu của thị trường Trong khi, tại châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc và các nước trong ASEAN đều có các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi dây chuyền sản xuất để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về môi trường.

Bởi vậy, cùng với việc chuyển đổi mạnh mẽ cơ bản nguồn năng lượng hợp lý theo hướng giảm thiểu nguồn năng lượng có nguồn gốc hóa thạch, tăng mạnh nguồn năng lượng tái tạo, Việt Nam cần phải xem xét sửa đổi Luật SDNL TK&HQ. Theo đó, cần tăng cường các quy định, chế tài mang tính bắt buộc thay vì khuyến khích thực thi các giải pháp tiết kiệm năng lượng. Đây cũng là một trong những đòi hỏi để góp phần thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Bộ Công Thương đã và đang phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tổ chức xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ. Các nội dung sửa đổi được đăng tải lấy ý kiến rộng rãi để chỉnh sửa trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Cổng thông tin điện tử của Bộ Công Thương.

Dự kiến luật sẽ sửa đổi 16/48 điều tại Luật SDNL TK&HQ năm 2010. Bốn nhóm chính sách sẽ được lấy ý kiến rộng rãi để chỉnh sửa bao gồm: các nội dung về nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; nội dung về quản lý, phát triển đối với dịch vụ tư vấn năng lượng, kiểm toán năng lượng, đào tạo nhân lực trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Cùng đó là nội dung quy định về chính sách ưu đãi, công cụ hỗ trợ tài chính cho lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; nội dung về chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.