Năm 2023, khối ngoại bán ròng kỷ lục trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Theo Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán, năm 2023 là năm thứ hai thị trường chứng khoán Việt Nam ghi nhận mức bán ròng kỷ lục của nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2021 khối ngoại bán ròng khoảng 2,3 tỷ USD là mức cao nhất trong lịch sử thị trường.

Tính đến cuối tháng 12/2023, tổng giá trị bán ròng toàn bộ trên thị trường chứng khoán Việt Nam là hơn 24.000 tỷ đồng, trong đó bán ròng trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HoSE) đạt hơn 25.700 tỷ đồng.

Việc dòng vốn ngoại bán ròng lớn không chỉ dưới tác động của yếu tố tỷ giá mà còn nằm trong sự dịch chuyển dòng vốn chung trên toàn cầu khi các quỹ đầu tư phân bổ lại thị trường. Khi Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ (Fed) dừng tăng lãi suất và phát tín hiệu đảo ngược giảm lãi suất trong năm 2024, các quỹ cổ phiếu trên các thị trường phát triển hút dòng tiền đổ vào. Trong khi hiệu suất trong năm 2023 ở các thị trường đang phát triển và cận biên cũng kém hơn.

Điều này được xác nhận khi thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn nhận được dòng vốn đầu tư Quỹ hoán đổi danh mục (ETF) ở mức dương, nhưng dòng vốn từ các quỹ chủ động lại rút ròng quy mô lớn.

Cũng theo Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán, năm 2023, doanh nghiệp Việt tìm đường lên sàn chứng khoán ngoại qua niêm yết cửa sau. Ngày 15/8, cổ phiếu của Công ty Vinfast chính thức được giao dịch trên sàn Nasdaq Global Select Market (Mỹ), sau khi hoàn tất giao dịch hợp nhất kinh doanh với Black Spade Acquisition Co ngày 14/8/2023.

Sự kiện này đánh dấu việc lần đầu tiên ghi nhận một doanh nghiệp Việt Nam thông qua niêm yết cửa sau trực tiếp lên sàn giao dịch chính thức tại Mỹ (sàn Nasdaq). Trước đó năm 2008, đã có trường hợp Cavico thông qua niêm yết cửa sau lên sàn Giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết (OTC) và tháng 9/2009 được niêm yết trên Nasdaq nhưng sau đó bị hủy niêm yết do không đáp ứng được yêu cầu công bố thông tin.

SPAC (Special Purpose Acquisition Companies) là công ty mua lại với mục đích đặc biệt, thường là các công ty rỗng hay chỉ là công ty vỏ bọc đã niêm yết được sử dụng để huy động vốn mua lại các công ty hoạt động thật, từ đó công ty được mua lại sẽ chính thức phát hành lần đầu ra công chúng (IPO) và niêm yết nên được gọi là hình thức niêm yết cửa sau (back door listing), hoặc thâu tóm ngược (reverse merger).

Việc sử dụng SPAC là để giúp các công ty nhanh chóng vượt qua các điều kiện và thực hiện IPO và niêm yết. Sau sự kiện niêm yết của Vinfast, một doanh nghiệp khác là VNG cũng có kế hoạch lên sàn Nasdaq thông qua cổ đông lớn VNG Limited có trụ sở tại Cayman.

Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán nhận định, bong bóng nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ (TPDNRL) “phát nổ” năm 2022 dẫn đến mối lo ngại về sự đổ vỡ dây chuyền của thị trường này. Tuy nhiên với các quyết sách kịp thời và linh hoạt, thị trường TPDNRL được cho là đã “hạ cánh mềm” trong năm 2023.