Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về các phiên livestream trăm tỷ/ngày là 'thật hay ảo'?

Quản lý livestream bán hàng rất khó

Tại phiên chất vấn chiều ngày 4/6, Bộ trưởng Công Thương nhận được nhiều câu hỏi liên quan đến công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử (TMĐT).

Trao đổi với người đứng đầu Bộ Công Thương về công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường TMĐT, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) tranh luận cho rằng cần phải có chế tài xử lý vi phạm trong TMĐT.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra hàng hóa của các doanh nghiệp kinh doanh trên môi trường TMĐT gặp nhiều khó khăn, cần sự vào cuộc của nhiều ngành, nhiều cấp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu rõ những giải pháp khắc phục triệt để vấn đề này, bảo vệ người tiêu dùng.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) đặt câu hỏi, thông tin xôn xao trên mạng xã hội về livestream bán hàng trên các ứng dụng, doanh thu đạt cả trăm tỷ một ngày có đúng không? Cần phải làm thế nào để quản lý được chất lượng sản phẩm, bảo đảm quyền lợi của khách hàng? Bộ Công Thương, Tổng cục Quản lý Thị trường nhận định và xử lý vấn đề nguy cơ hàng giả như thế nào?

Trả lời tranh luận của 2 đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng việc quản lý hoạt động livestream bán hàng trên TMĐT rất khó khăn, không chỉ trách nhiệm của ngành công thương mà rất nhiều ngành như công nghệ thông tin, tài chính. Giải pháp tốt nhất là Bộ sẽ chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan để kiểm tra, kiểm soát và xử lý; sử dụng lực lượng quản lý thị trường để phát hiện, đấu tranh làm rõ những hành vi sai phạm, nhất là tìm các địa điểm mà đối tượng tập kết hàng hóa, thường xuyên giao dịch.

Đồng thời, phải tiếp tục rà soát cơ chế chính sách, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật; bảo đảm hoàn thiện, nâng cao vai trò quản lý nhà nước của chính quyền địa phương trong việc xem xét, xử lý xung đột về lợi ích ban đầu xảy ra trong các trường hợp này.

Sau đó đại biểu Nghĩa đề nghị Bộ trưởng trả lời thẳng vào câu hỏi: "Các livestream vừa rồi Bộ biết không, thật hay ảo, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như thế nào?".

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên vẫn không trả lời thẳng vào câu hỏi và nói "cần phối kết hợp với lực lượng chức năng, tăng cường công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của người dân".

Phản hồi phần trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Nghĩa cho rằng giải pháp của Bộ Công Thương là quản lý các sàn TMĐT thì rất dễ vì đã có định danh.

"Nhưng các cá nhân bán hàng mới là vấn đề đáng lo, họ livestream bán hàng doanh thu cả trăm tỷ đồng mỗi ngày là vấn đề rất lớn. Nếu như đi theo giải pháp là xóa các trang như Bộ trưởng trình bày thì cũng không giải quyết được vì lập lại trang mới rất dễ. Cứ đuổi theo như vậy khó giải quyết dứt điểm vấn đề này. Cảm giác nếu không đi đúng hướng thì cơ quan quản lý rất vất vả, cứ đuổi theo như một ma trận, trong khi người tiêu dùng thì lãnh đủ, thuế thì thất thu", đại biểu đoàn Phú Yên bình luận.

Sàn TMĐT phải công khai chính sách bảo vệ thông tin người tiêu dùng

Liên quan đến câu hỏi của đại biểu Dương Minh Ánh (đoàn Hà Nội) về giải pháp bảo mật và an toàn thông tin cá nhân trong TMĐT, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, chúng ta đang phải đối mặt với 3 thách thức lớn.

Đó là người tiêu dùng phải đối mặt với mất an toàn dữ liệu cá nhân. Hàng giả, hàng kém chất lượng, tính an toàn thấp chưa được kiểm soát chặt chẽ đã và đang bao vây, sẵn sàng đổ bộ vào Việt Nam, ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp sản xuất cũng như người tiêu dùng. Thách thức thứ ba là thất thu thuế.

Bộ trưởng cho biết, tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân, mua bán, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân trên môi trường mạng tuy không phổ biến. Song, thời gian qua Bộ Công Thương đã nhận diện rõ vấn đề này, đã nghiên cứu tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và Nghị định 55 hướng dẫn thi hành luật, trong đó có bổ sung nhiệm vụ tổ chức và cá nhân trong việc bảo vệ thông tin của người tiêu dùng.

Thời gian tới, để khắc phục tình trạng này Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Công an xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm các quy định của pháp luật toàn diện các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực TMĐT. Yêu cầu sản giao dịch điện tử công khai chính sách bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng.

Về giải pháp chống hàng giả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ Công Thương đã thường xuyên khuyến nghị đến người sản xuất trong nước chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm; đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, nhất là trên môi trường TMĐT.

Bộ Công Thương cũng trình cấp có thẩm quyền ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và nghị định hướng dẫn triển khai đề án chống hàng giả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong TMĐT cũng như triển khai cơ chế trực tuyến 24/7 để tiếp nhận phản ánh của người tiêu dùng cả nước.

Thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục chủ động phối hợp các bộ ngành chức năng tham mưu Chính phủ xem xét ban hành nghị định về quản lý hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu qua TMĐT. Theo đó, tách bạch giữa luồng hóa thông thường với hàng hóa TMĐT để tăng cường quản lý người bán nước ngoài qua kênh này.

Bên cạnh đó, tham mưu Chính phủ xem xét bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng với hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ, tránh tình trạng nhập khẩu qua TMĐT cạnh tranh với hàng trong nước mà không bị áp thuế...