Kính viễn vọng Hubble phát hiện sao chổi lao qua Hệ Mặt Trời với vận tốc kỷ lục

Theo các nhà nghiên cứu, 3I/ATLAS đang lao đi với vận tốc kỷ lục 130.000 dặm/giờ (209.000 km/giờ). Thiên thể này được cho là đã trôi dạt hàng tỷ năm trong khoảng không gian giữa các vì sao trước khi tiến gần hệ hành tinh của chúng ta.

Hình ảnh chi tiết nhất từ trước đến nay

Nhóm thiên văn học của NASA đã ghi lại hình ảnh chi tiết nhất từ trước đến nay về 3I/ATLAS bằng kính viễn vọng Hubble. Đây là một trong số nhiều đài quan sát trong đội tàu nghiên cứu của NASA được giao nhiệm vụ phân tích sao chổi này nhằm tìm hiểu kích thước và đặc điểm vật lý của nó.

Dữ liệu từ Hubble cho thấy nhân băng rắn của sao chổi có đường kính từ 1.000 feet (320 mét) tới không quá 3,5 dặm (5,6 km). Dù đã thu hẹp ước tính kích thước so với các quan sát mặt đất trước đó, ngay cả hệ quang học mạnh mẽ của Hubble cũng chưa thể trực tiếp quan sát phần lõi rắn.

Hình ảnh sao chổi liên sao 3I/ATLAS này được chụp bởi camera trường rộng của Kính viễn vọng không gian Hubble vào ngày 21/7/2025. Nguồn: NASA.

Ngoài Hubble, các thiết bị quan sát vũ trụ khác của NASA như kính viễn vọng không gian James Webb, Vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh quá cảnh (TESS), Đài quan sát Neil Gehrels Swift và Đài quan sát WM Keck cũng tham gia, hứa hẹn cung cấp thêm dữ liệu chi tiết về thành phần hóa học của sao chổi.

Đuôi bụi và hoạt động bất thường

Quan sát từ Hubble phát hiện một luồng bụi phun trào từ phần được chiếu sáng của sao chổi, cùng một đuôi bụi mờ kéo dài phía sau. Tốc độ mất bụi tương đương với các sao chổi sinh ra trong Hệ Mặt Trời, hoặc các sao chổi được phát hiện ở khoảng cách 480 triệu km từ Mặt Trời.

Điều khiến 3I/ATLAS trở nên khác biệt chính là nguồn gốc. Nó bắt đầu hành trình từ một hệ hành tinh nào đó trong dải Ngân hà. Tốc độ 130.000 dặm/giờ cũng là vận tốc nhanh nhất từng được ghi nhận đối với một vật thể cùng loại. Các nhà khoa học cho rằng trong hàng tỷ năm, các vụ va chạm với các ngôi sao và tinh vân đã liên tục gia tăng động lượng cho 3I/ATLAS, đẩy nó đạt đến tốc độ phi thường hiện nay.

Bí ẩn nguồn gốc

“Không ai biết sao chổi này đến từ đâu. Nó giống như việc nhìn thoáng qua một viên đạn súng trường trong một phần nghìn giây. Bạn không thể nào dự đoán chính xác được điểm xuất phát trên đường đi của nó,” giáo sư David Jewitt, Đại học California, Los Angeles - trưởng nhóm nghiên cứu của Hubble, cho biết.

Ông khẳng định 3I/ATLAS chỉ là một trong số nhiều “du khách liên sao” đang dần được phát hiện nhờ các công cụ khảo sát hiện đại. “Chúng ta đã vượt qua một ngưỡng quan sát vũ trụ trước đây” Jewitt nhấn mạnh.

Sao chổi 3I/ATLAS được Hệ thống Cảnh báo cuối cùng về va chạm tiểu hành tinh trên Trái đất (ATLAS) - do NASA tài trợ và Đại học Hawaii phát triển - phát hiện vào ngày 1/7/2025, ở khoảng cách 420 triệu dặm tính từ Mặt Trời. Đây là sao chổi liên sao thứ ba từng được ghi nhận trong lịch sử khoa học.

Theo tính toán, 3I/ATLAS sẽ tiếp tục quan sát được bằng kính thiên văn mặt đất cho đến tháng 9/2025. Sau đó, nó sẽ đi quá gần Mặt Trời để theo dõi. Dự kiến sao chổi liên sao thứ ba sẽ xuất hiện trở lại ở phía bên kia Mặt Trời vào đầu tháng 12/2025.