Bước đệm cho triển vọng thu hút FDI năm 2025

Niềm tin nhà đầu tư nước ngoài

Theo Tổng cục Thống kê, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện tại Việt Nam năm 2024 đạt 25,35 tỷ USD, tăng 9,4%, cao hơn rất nhiều mức tăng 5,4% năm 2023. Đây là mức giải ngân cao nhất từ trước đến nay, khẳng định niềm tin vững chắc của các nhà đầu tư quốc tế vào môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Đầu tư có xu hướng tăng lên nhờ hoạt động xuất khẩu phục hồi và các nhà đầu tư lạc quan hơn trong đầu tư vào các dự án tại Việt Nam.

"Tiếp tục khẳng định là điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài không chỉ là cam kết mà dòng vốn giải ngân cũng đạt tích cực. Chúng tôi nhìn thấy tỷ lệ tăng trưởng khá ổn định của FDI vào Việt Nam khi so sánh với nhiều quốc gia khác trong khu vực. Điều này khẳng định lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút các nhà đầu tư", bà Dorsati Madani - Chuyên gia Kinh tế cấp cao của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam nhận định.

Báo cáo của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Việt Nam) cho thấy, niềm tin kinh doanh của doanh nghiệp châu Âu trong quý IV/2024 đạt mức cao nhất trong hai năm qua. 75% lãnh đạo doanh nghiệp tham gia khảo sát sẵn sàng giới thiệu Việt Nam như một điểm đến đầu tư lý tưởng. Sự lạc quan này là minh chứng cho quá trình cải cách kinh tế, chuyển đổi xanh và khả năng thích ứng của Việt Nam với các xu hướng toàn cầu.

42% doanh nghiệp tham gia cho biết họ cảm thấy tích cực về tình hình kinh doanh hiện tại, trong khi 47% kỳ vọng điều kiện kinh doanh sẽ tiếp tục lạc quan trong quý tiếp theo. Đáng chú ý hơn, 56% dự báo sự cải thiện trong triển vọng kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong quý đầu tiên của năm 2025.

“Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy các doanh nghiệp châu Âu ngày càng tự tin hơn vào triển vọng kinh tế của Việt Nam. Sự gia tăng rõ rệt về niềm tin này phản ánh sự công nhận rộng rãi về quá trình chuyển đổi chính trị và kinh tế của đất nước trong suốt những năm qua", ông Bruno Jaspaert - Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho biết.

Ông Thue Quist Thomasen - CEO của Decision Lab, chia sẻ, các doanh nghiệp châu Âu ngày càng đánh giá tích cực về Việt Nam như một điểm hút các dự án đầu tư nước ngoài. Theo đó, phần lớn các doanh nghiệp đã lên kế hoạch mở rộng hoạt động tại Việt Nam. Khoảng 25% doanh nghiệp cho biết họ đang cân nhắc hợp tác với các nhà máy sản xuất hoặc nhà cung cấp dịch vụ Việt Nam, trong khi hơn một phần năm số doanh nghiệp tham gia khảo sát mong muốn mở rộng sự hiện diện của mình tại đây.

Thêm vào đó, 30% các doanh nghiệp khác dự định tăng cường các hoạt động nhập khẩu/xuất khẩu và/hoặc chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam để tận dụng những lợi thế thương mại mà quốc gia này mang lại. Động thái này phù hợp với xu hướng chuyển dịch thương mại toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh các gián đoạn gần đây đối với các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Còn theo khảo sát của Bain & Company, hoạt động đầu tư vào Việt Nam được dự báo tăng 83% trong giai đoạn 2025-2030. Điều này được hỗ trợ bởi mạng lưới hiệp định thương mại tự do (FTA) kết nối hơn 60 thị trường và môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi. Việt Nam có mức độ hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, thể hiện ở việc cung cấp nhiều lựa chọn kết nối với thị trường với ưu đãi thuế quan cho các doanh nghiệp hướng xuất khẩu; mở rộng cơ hội kết nối đến mạng lưới các nhà cung ứng cho nhà đầu tư nước ngoài.

Cơ hội chuyển giao công nghệ

Ông Nguyễn Anh Dương - Trưởng Ban kinh tế tổng hợp, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhận định, cơ hội từ thu hút đầu tư nước ngoài có thể mở rộng không gian cho tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới. Nguồn vốn FDI sẽ giúp bổ sung nguồn lực quan trọng cho nền kinh tế. Gia tăng vốn FDI cũng sẽ đi kèm với cơ hội chuyển giao công nghệ và kỹ năng quản trị sản xuất cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Với vai trò quản lý các chuỗi cung ứng và nắm bắt thông tin về xu hướng công nghệ và quy định ở các thị trường xuất khẩu, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có thể thúc đẩy quá trình thích ứng của kinh tế Việt Nam nói chung và doanh nghiệp Việt Nam nói riêng với các xu hướng lớn.

Chẳng hạn, để đáp ứng các quy định về phát triển bền vững ở các thị trường xuất khẩu, kinh nghiệm tổ chức sản xuất và công nghệ từ của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam cải tiến sản phẩm và quy trình sản xuất theo hướng thân thiện hơn với môi trường, giảm phát thải, tận dụng hiệu quả hơn tài nguyên thiên nhiên.

Theo đó, dòng vốn FDI có thể tạo tác động lan tỏa, giúp cải thiện năng lực xuất khẩu cho Việt Nam. Khi vốn FDI thực hiện tăng 1% thì năng lực xuất khẩu của Việt Nam có thể sẽ tăng 0,1% trong ngắn hạn và 0,88% trong dài hạn.

Điều này đặc biệt quan trọng khi các ngành xuất khẩu Việt Nam phải đối mặt với các rào cản phòng vệ thương mại ngày càng gia tăng. Việc tận dụng kinh nghiệm từ doanh nghiệp FDI sẽ giúp doanh nghiệp trong nước cải tiến quy trình, giảm phát thải và đáp ứng các yêu cầu về phát triển bền vững từ thị trường quốc tế.

Dù triển vọng thu hút FDI tích cực nhưng các chuyên gia cho rằng, Việt Nam vẫn đối mặt với các bất ổn địa chính trị và chi phí vận tải biển tăng cao. Để duy trì tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần tập trung cải thiện thể chế, xóa bỏ rào cản đầu tư và đẩy mạnh hiệu quả các dự án công. Ngoài ra, cần tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt tại các vùng khó khăn, và đầu tư vào các lĩnh vực tạo ra giá trị gia tăng cao.

Năm 2025 được kỳ vọng là năm bứt phá trong thu hút FDI, nhờ sự ổn định của môi trường kinh doanh và các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Để hiện thực hóa tiềm năng này, các chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cần tận dụng tốt các cơ hội từ mạng lưới FTA, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi xanh và cải thiện năng lực cạnh tranh. Với chiến lược phát triển phù hợp, dòng vốn FDI sẽ không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững.