Hai năm đầu tư vào Việt Nam, Luxshare đang "nổi như cồn" là ai?

Trụ sở Công ty TNHH Luxshare – ICT (Vân Trung) - nơi vừa xảy ra vụ ngừng việc tập thể của 5.000 công nhân.

Luxshare ICT đang làm gì ở Việt Nam?

Công ty TNHH Luxshare ICT (Việt Nam) Luxshare ICT hiện là một trong những doanh nghiệp gia công, lắp ráp các sản phẩm công nghệ hàng đầu thế giới. Tại buổi làm việc với Bộ TT&TT sáng 27/1/2020, ông Lin Hung Sheng - Phó Tổng giám đốc công ty cho biết: Tuy thành lập từ năm 2016, đến năm 2019, Luxshare mới bắt đầu mở rộng hoạt động đầu tư, sản xuất tại Việt Nam. Đây là công ty chuyên gia công sản xuất các sản phẩm cho nhiều tập đoàn hàng đầu trên thế giới ở 3 lĩnh vực thông tin, ô tô và điện tử tiêu dùng.

Số vốn đầu tư của Luxshare tại Việt Nam hiện đạt 600 triệu USD. Hoạt động của doanh nghiệp này chủ yếu tại các nhà máy ở 2 tỉnh Bắc Giang (4 nhà máy) và Nghệ An (2 nhà máy).

Hiện có 45.000 cán bộ công nhân viên đang làm việc tại Luxshare Việt Nam, trong đó khoảng 2.000 chuyên gia là người nước ngoài. Doanh thu của Luxshare Việt Nam năm 2020 đạt khoảng 2 tỷ USD. Dự kiến doanh thu năm 2021 của các nhà máy này sẽ là 6,5 tỷ USD.

Luxshare đang dự định thành lập trung tâm nghiên cứu tại chính các nhà máy. Đây sẽ là nơi tuyển chọn, bồi dưỡng một thế hệ các kỹ sư trẻ Việt Nam để phục vụ cho hoạt động sản xuất của công ty.

"Luxshare mong muốn đầu tư tại Việt Nam và đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển của kinh tế, xã hội Việt Nam" - ông Lin Hung Sheng cho hay.

Theo Thứ trưởng Bộ TT-TT Phan Tâm nhìn nhận: Với việc mở rộng đầu tư tại Việt Nam, Luxshare sẽ trở thành một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới ở lĩnh vực thông tin, ô tô và điện tử tiêu dùng.

Việt Nam nhận thấy tiềm năng và rất quyết tâm trong việc phát triển ngành công nghiệp ICT. Mong muốn của Việt Nam là chuyển dịch mạnh từ gia công, lắp ráp sang nghiên cứu, phát triển và sản xuất.

Thông tin Luxshare sẽ đạt doanh thủ 6,5 tỷ USD chỉ sau 2 năm đầu tư vào Việt Nam khiến không ít người tò mò muốn tìm hiểu xem Luxshare là ai?

Ông Lin Hung Sheng- Phó Tổng giám đốc Luxshare ICT Việt Nam.

Vì sao Foxconn coiLuxshare là đối thủ đáng gờm?

Tại Việt Nam, vào giữa tháng 9/2020, Luxshare chiếm sóng truyền thông khi hơn 5.000 công nhân nhà máy sản xuất linh kiện cho Apple tại Bắc Giang đã đình công vì điều kiện lao động, lương thưởng, tiền làm thêm ngoài giờ không đảm bảo. Khi chính quyền huyện Việt Yên, Bắc Giang vào cuộc giải quyết vụ đình công, ông Lee Cheng-Ju, Tổng giám đốc Luxshare - ICT đã phải phát thông báo cam kết giải quyết 18 kiến nghị, bảo đảm quyền lợi của công nhân.

Theo Reuters, Luxshare dù chưa nổi tiếng tại quốc tế nhưng lại là công ty đầu tiên tại Trung Quốc được lắp ráp iPhone, vốn là địa hạt mà các nhà sản xuất Đài Loan thống trị.

Theo hồ sơ công khai, Luxshare thuộc sở hữu của Grace Wang và em trai Wang Laisheng. Các cổ đông nhỏ hơn bao gồm công ty đầu tư quốc doanh Centrul Huijin Investment. Luxshare cũng được chính phủ hỗ trợ hơn 1 tỷ NDT từ năm 2016 đến nửa đầu năm 2020, gần một nửa số này đến trong năm 2019, theo Reuters.

Luxshare do Grace Wang thành lập năm 2004, bà từng làm công nhân tại Foxlink, công ty của em trai Terry Gou, ông chủ của Foxconn vào những năm 1980. Bà từng bước thăng cấp tại đây trước khi rời đi để mở công ty xuất nhập khẩu linh kiện riêng – tiền thân của Luxshare - vào cuối những năm 1990.

Vị thế của Luxshare trong chuỗi cung ứng Apple tăng lên nhờ vào các vụ thâu tóm những nhà sản xuất linh kiện nhỏ hơn, bắt đầu từ sản xuất cáp kết nối cho iPhone và MacBook năm 2011, tiếp đến là linh kiện âm thanh và cuối cùng là AirPods.

Hàng ngàn công nhân của Công ty Luxshare - ICT đình công để đòi lương, thưởng và quyền lợi vào giữa tháng 9/2020.

Bộ phận đặc biệt được thành lập năm 2019, có nhiệm vụ xem xét công nghệ, kế hoạch mở rộng, chiến lược tuyển dụng của Luxshare và xem Luxshare có được chính phủ Trung Quốc tài trợ không. Hiện tại, doanh thu Luxshare chỉ bằng 5% Foxconn.

Trong khi thương chiến Mỹ - Trung và dịch Covid-19 gây áp lực lớn lên chuỗi cung ứng toàn cầu, trận chiến công nghệ giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới buộc Bắc Kinh phải củng cố nỗ lực tạo ra các doanh nghiệp công nghệ trong nước dẫn đầu. Quỹ đạo tăng trưởng của Luxshare “vừa vặn” với tầm nhìn này của Trung Quốc. Theo một nguồn tin, Trung Quốc xây dựng chuỗi cung ứng riêng là điều dễ hiểu và Luxshare phù hợp với chính sách nhà nước.

Các nhà phân tích nhắc đến “chuỗi cung ứng đỏ” của Trung Quốc, nơi doanh nghiệp địa phương kết hợp với tài trợ của chính phủ để gia tăng sản xuất sản phẩm cho Apple và thương hiệu toàn cầu khác. Trong báo cáo hồi tháng 9/2020, Viện Tư vấn và thông tin thị trường của Đài Loan nhận định nguy cơ bị thay thế của các nhà sản xuất Đài Loan tiếp tục tăng khi đối mặt với sự trỗi dậy của "chuỗi cung ứng đỏ".

Luxshare đã mua lại hai nhà máy nhỏ hơn của Wistron tại Trung Quốc vào tháng 7/2020. Trước đó, Luxshare nổi tiếng nhất với vai trò lắp ráp AirPods cho Apple. Một trong số nguồn tin gọi Luxshare là “đối thủ đáng sợ” của Foxconn, khiến Foxconn đã thực hiện nghiên cứu toàn diện nhằm “triệt hạ toàn toàn” đối thủ.

Doanh thu Luxshare cũng tăng lên tương ứng, trong đó năm 2019 đạt 62,5 tỷ NDT, tăng 75% so với năm 2018. Apple đóng góp 58% doanh thu của công ty.

Thương vụ mua lại nhà máy iPhone của Wistron có thể giúp Luxshare giành được hợp đồng sản xuất 30% iPhone trong 5 năm tới.

Doanh thu Luxshare đã tăng 5 lần lên 62,09 tỷ NDT trong vòng 5 năm sau khi được Apple và nhiều tên tuổi công nghệ lớn như Microsoft, Google, Amazon, HP và Dell tin tưởng. Giá trị thị trường của hãng cũng tăng mạnh, vào khoảng 375,1 tỷ NDT.

Cắt đứt sự thống trị của đối tác Đài Loan trong chuỗi sản xuất iPhone

Một quan chức trong chuỗi cung ứng iPhone tiết lộ: “Ngay cả Young Liu (Chủ tịch Foxconn) cũng chú ý tới biến động giá cổ phiếu Luxshare. Giá trị thị trường của họ đã vượt Foxconn”.

Khi Luxshare ký hợp đồng 3,3 tỷ NDT mua lại một nhà máy sản xuất iPhone tại Trung Quốc từ Wistron, công ty nhỏ nhất trong bộ ba nhà lắp ráp iPhone của Đài Loan, sau Foxconn và Pegatron. Dù vẫn cung ứng linh kiện iPhone, đây là lần đầu tiên Luxshare đảm nhận nhiệm vụ phức tạp hơn là lắp ráp toàn bộ điện thoại. Sự kiện cũng đặt dấu chấm hết cho sự thống trị của các đối tác Đài Loan trong sản xuất iPhone.

Luxshare không dừng lại ở đây. Họ đang đàm phán cho những thương vụ tiếp theo với các nhà cung ứng công nghệ khác và có thể đạt thỏa thuận trong vài tháng tới, theo nguồn tin của Nikkei. Một trong số đó là đối tác cung ứng khung kim loại cho iPhone. Nó sẽ giúp mở rộng sự hiện diện và làm sâu sắc mối quan hệ của Luxshare với Apple. Hiện tại, Apple đóng góp hơn 50% doanh thu cho Luxshare.

Luxshare được ví như “tiểu Foxconn” vì cũng như Foxconn, công ty được Terry Gou thành lập năm 1974, Luxshare mở rộng hoạt động thông qua đầu tư vào nhiều nhà sản xuất linh kiện khác nhau, đặc biệt trong chuỗi cung ứng Apple, từ đầu dây nối tới mô-đun camera, linh kiện âm thanh, để đa dạng hóa danh mục sản phẩm và hình thành liên kết sâu hơn với Apple.

Trước khi tham gia vào lắp ráp iPhone, Luxshare đã cung ứng nhiều linh kiện như motor rung, loa, mô-đun sạc không dây, mô-đun camera. Họ còn cung cấp mô-đun chính để kích hoạt kết nối Bluetooth trong tai nghe AirPods Pro.

Đây từng là chìa khóa thành công của Foxconn, giúp họ kiểm soát chặt hơn chuỗi cung ứng và trở nên cạnh tranh hơn. Những người hiểu biết về Luxshare cho rằng họ giống như “con ruồi” khó chịu, vo ve theo Foxconn khắp nơi, từ Đông Nam Á sang Ấn Độ. Luxshare muốn làm mọi thứ Foxconn đang làm và muốn làm những gì Foxconn đang yếu kém.

Lần đầu tiên Luxshare xuất hiện trong danh sách 200 nhà cung ứng hàng đầu của Apple là vào năm 2013 với tư cách nhà cung ứng đầu dây nối. Năm 2017, họ trở thành đơn vị lắp ráp AirPods và năm 2019 là Apple Watch. Hiện tại, sau khi mua lại nhà máy của Wistron, Luxshare sẽ bắt đầu với lượng nhỏ iPhone từ năm 2021 trước khi bước vào sản xuất quy mô lớn vào năm 2022, theo Nikkei.

Liên kết ngày một mạnh hơn với Apple gợi ý Luxshare đáp ứng được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của hãng về chất lượng sản phẩm và hiệu quả. Bên cạnh lợi thế về trợ cấp của chính phủ, Luxshare còn được hưởng lợi nhờ chỉ số P/E cao của thị trường vốn, giúp họ dễ dàng tiếp cận nguồn tiền để đầu tư và thâu tóm đối thủ.

Ngoài ra, Luxshare còn chiêu mộ nhiều nhân tài đến từ các doanh nghiệp khác nhau trong chuỗi. Chẳng hạn, thư ký hội đồng quản trị Luxshare David Huang là cựu binh tại Foxconn, còn một lãnh đạo mạng lưới khác của Foxconn cũng gia nhập Luxshare năm 2019 và trở thành “cốt cán” của bộ phận ăng-ten.

Tuy nhiên, Luxshare hình thành văn hóa doanh nghiệp khác hoàn toàn Foxconn. Foxconn thường được ví với một đội quân, nơi các lãnh đạo cao cấp bị ông Gou khiển trách hoặc phải đứng trong các cuộc họp nếu phạm lỗi. Chủ tịch Foxconn hiện tại đi theo phong cách bình dị hơn.

Trong khi đó, theo nguồn tin, đội ngũ quản lý của Luxshare tương đối trẻ. Họ khuyến khích nhân viên góp ý kiến trong nhóm WeChat có hàng trăm người tham gia, bao gồm cả nhóm quản lý. Điều này giúp họ có cảm giác được tôn trọng, như thể họ là trung tâm của công ty. Một nguồn tin tiết lộ đôi khi bà Wang còn ghé thăm nhân viên, xem họ đang thảo luận điều gì và thậm chí còn mời họ café.

Dù vậy, giới quan sát nhận định Luxshare không thể sớm truất ngôi Foxconn. Không rõ lợi thế của Luxshare sẽ ảnh hưởng thế nào nếu mở rộng địa bàn ngoài Trung Quốc nếu thiếu trợ cấp từ chính phủ. Nhờ sức mạnh xây dựng qua nhiều năm và quy mô sản xuất khổng lồ, không công ty nào trên thế giới có thể dễ dàng thay thế Foxconn. Họ vẫn sẽ đóng vai trò lớn trong chuỗi cung ứng điện tử trong tương lai.