Lộ diện 8 ứng cử viên cho vị trí tổng giám đốc WTO

Tổ chức Thương mại Thế giới cho biết 8 ứng cử viên sẽ đứng ra tranh cử để nắm quyền lãnh đạo WTO, tại thời điểm tổ chức này đang trải qua một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng.

Tổng giám đốc hiện tại, Ricardo Azevedo từ Brazil, cho biết sẽ ông rời khỏi WTO vào ngày 31/8 - một năm trước khi nhiệm kỳ kết thúc. Trước đó, Tổng giám đốc Azevedo đã xin từ chức với lý do cá nhân, song ông cũng nói rằng sẽ rất tốt nếu tổ chức này có một nhà lãnh đạo khác để đối mặt với những thử thách mới sau dịch COVID-19.

Dưới đây là danh sách 8 ứng cử viên cho vị trí tổng giám đốc WTO:

Jesus Seade Kuri, Mexico

Một nhà kinh tế học đã làm việc cho Bộ Ngoại giao Mexico từ năm 2018. Ông Kuri là nhà đàm phán chính của đất nước này cho Hiệp định Thương mại Hoa Kỳ, Mexico và Canada, được gọi là USMCA.

Ngozi Okonjo-Iweala, Nigeria

Ứng cử viên của Nigeria là một chuyên gia tài chính toàn cầu, người đã từng làm bộ trưởng tài chính của đất nước này trong 2 nhiệm kỳ. Bà Okonjo-Iweala đã được vinh danh là một trong số tám nữ 'chiến binh' chống tham nhũng, người truyền cảm hứng bởi Tổ chức Minh bạch Quốc tế, và năm 2014, tạp chí Time cho biết bà là một trong số 100 người có ảnh hưởng nhất trên thế giới.

Abdel-Hamid Mamdouh, Ai Cập

Ông Mamdouh đã làm việc như một nhà tư vấn từ năm 2017, nhưng trước đây cũng đã làm việc tại WTO. Ông từng là giám đốc bộ phận thương mại dịch vụ và đầu tư của tổ chức từ năm 2001 đến 2017.

Tudor Ulianovschi, Moldova

Ông Ulianovschi từng là Bộ trưởng Ngoại giao Moldova giữa năm 2018 và 2019, và đã có hơn 15 năm kinh nghiệm là một nhà ngoại giao.

Yoo Myung-hee, Hàn Quốc

Bà Yoo Myung-hee hiện là Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc, người phụ nữ duy nhất nằm trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao của bộ, và cũng là người phụ nữ đầu tiên được bổ nhiệm làm Bộ trưởng hồi năm 2018 - đúng 70 năm kể từ khi bộ này được thành lập.

Amina C. Mohamed, Kenya

Bà Mohamed từng là Bộ trưởng Ngoại giao Kenya và Bộ trưởng Thương mại từ năm 2013 đến 2018. Trong vai trò này, bà đã chủ trì hội nghị WTO 2015 ở Nairobi - người châu Phi đầu tiên chủ trì một diễn đàn cấp cao của WTO.

Mohammad Maziad Al-Tuwaijri, Ả Rập

Ông hiện là một Bộ trưởng cố vấn cho tòa án hoàng gia về các vấn đề chiến lược kinh tế quốc tế và địa phương ở Ả Rập Xê Út. Trước khi trở thành bộ trưởng, ông đã làm việc trong ngành ngân hàng.

Liam Fox, Vương quốc Anh

Ông Fox là cựu Ngoại trưởng Vương quốc Anh về thương mại quốc tế và hiện là một nhà lập pháp tại Quốc hội Anh. Hiện tại, ông đang đóng vai trò hỗ trợ, cập nhật và cải cách WTO.

Thử thách chờ đợi nhà lãnh đạo mới của WTO

Bất kể ai trở thành người đứng đầu WTO, các nhà phân tích đều tin rằng tổ chức này cần lấy lại uy tín tại thời điểm căng thẳng thương mại toàn cầu và chủ nghĩa bảo hộ đang ngày càng gia tăng.

Chính quyền ông Trump nhiều năm nay đã luôn chỉ trích WTO thất bại trong việc buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về các hoạt động thương mại không công bằng. Phía Mỹ cũng cho rằng không nên đối xử Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới - như một quốc gia đang phát triển.

Đại diện Thương mại Mỹ cáo buộc WTO và Cơ quan phúc thẩm của mình đã phán xét Mỹ có lỗi trong 90% các tranh chấp trình lên tổ chức này trước đó. Theo ông Lighthizer, bằng cách này, Mỹ bị đối xử như “kẻ lạm dụng thương mại lớn nhất thế giới” trong khi thâm hụt thương mại của Mỹ rất lớn.

Washington năm ngoái cũng đã làm tê liệt khả năng của WTO để can thiệp các cuộc chiến thương mại bằng cách ngăn chặn bổ nhiệm các thẩm phán của Cơ quan phúc thẩm WTO - đơn vị ban hành các quy định về kháng cáo.

Trong khi đó, Tổ chức Thương mại Thế giới đã nói rằng những lời chỉ trích từ Tổng thống Donald Trump cũng như những áp lực của Mỹ đã gây tổn hại đến tổ chức này.

Ông Karel Lannoo, giám đốc điều hành của CEPS nhấn mạnh rằng: "Chúng tôi rất cần WTO nhưng uy tín của tổ chức này cần phải được khôi phục, và hệ thống quản trị của họ cũng nên thay đổi".

Tổ chức có trụ sở tại Geneva được thành lập năm 1995 và đã dần mở rộng các quy tắc thương mại thế giới vượt ra ngoài hàng hóa, bao gồm những thứ như dịch vụ và sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, các nhà phê bình nói rằng WTO đã thất bại trong việc phát triển kể từ khi thành lập.

Các quan chức trong Liên minh châu Âu và Mỹ đồng ý rằng WTO cần phải được cải cách và các quy tắc của tổ chức phải được cập nhật, nhưng hiện không có sự đồng thuận về các cách thực hiện điều này.