Pavel Durov: Mark Zuckerberg phiên bản soái ca của nước Nga

Tỷ phú trẻ người Nga lần đầu lọt vào danh sách người giàu của Forbes hồi tháng 4/2016, với tài sản thời gian đó ước tính khoảng 600 triệu USD. Còn hiện nay, tất cả tài sản mà Pavel Durov sở hữu đến từ đến từ sự thành công của ứng dụng nhắn tin Telegram.

Vào năm 2014, Pavel lọt vào danh sách những nhà lãnh đạo triển vọng ở độ tuổi dưới 30 của Bắc Âu. Năm 2017, anh được chọn tham gia Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) dành cho những nhà lãnh đạo trẻ với tư cách là người đại diện cho đất nước Phần Lan. Durov được ví như một “Mark Zuckerberg” của nước Nga với việc xây dựng thành công đế chế mạng xã hội tương tự Facebook.

Pavel Durov - Nhà sáng lập mạng xã hội VKontakte. Ảnh: Twitter

Pavel sinh ngày 10/10/1984 tại Nga, nhưng trải qua hầu hết thời tuổi thơ ở nơi bố làm việc là Turin, Italy. Anh học tập ở quốc gia này rồi trở về Nga vào năm 2001.

Khi còn đi học, doanh nhân người Nga từng tấn công mạng máy tính của trường. Anh đổi màn hình của hệ thống và bị trường cắt quyền truy cập. Tuy nhiên, việc này không làm khó Pavel, anh nhanh chóng phá vỡ mật khẩu mỗi lần được thiết lập lại. Chàng trai từng tuyên bố với bạn học là anh muốn trở thành một “biểu tượng Internet”.

Người anh trai Nikolai của Pavel Durov cũng là một thiên tài từ nhỏ. Lúc lên 3, Nikolai đã có thể đọc sách và sau đó trở thành người hai lần chiến thắng cuộc thi lập trình quốc tế. Anton Nossik - doanh nhân làm việc trong lĩnh vực Internet và đã quen biết anh em nhà Durov nhiều năm - đưa nhận xét: “Cậu bé là một thần đồng máy tính”. Trong các cuộc phỏng vấn, Pavel luôn nhắc đến anh trai của mình với tư cách là một tấm gương cũng như người cố vấn cho anh trong vấn đề viết mã máy tính.

Sau khi Pavel tốt nghiệp Đại học Saint Peterburg (Nga) vào năm 2006, hai anh em nhà Dorov sáng lập VKontakte - mạng xã hội tiếng Nga có cách hoạt động tương tự như Facebook. Sản phẩm nhanh chóng trở nên phổ biến và có tới 350 triệu người dùng, với giá trị công ty ước tính vào khoảng 3 triệu USD. Cũng vì vậy mà Pavel kiếm được rất nhiều tiền và mau chóng trở thành triệu phú

Văn phòng VKontakte nằm ở tầng 5 và 6 của Singer House - tòa nhà tọa lạc tại trung tâm thành phố Saint Petersburg, Nga. Năm 2012, Pavel và một số nhân viên của mình đã gây xôn xao dư luận khi ném những chiếc máy bay gấp bằng tiền có tổng giá trị lên tới 1.000 bảng Anh từ cửa sổ văn phòng. Mỗi chiếc máy bay có mệnh giá lên tới 5.000 Ruble (tương đương 50 bảng Anh).

Năm 2011, Pavel đã đáp trả lại những yêu cầu của Chính phủ Nga trong việc kiểm soát nhiều hơn mạng xã hội của anh bằng cách đăng tải tấm ảnh một chú chó mặc áo hoodie thè lưỡi. Thông điệp của anh đến điện Kremlin rất rõ ràng: Tôi sẽ không làm theo những gì mà các vị muốn.

Tuy nhiên, sau đó anh mất dần kiểm soát VKontakte từ các nhà đầu tư có liên quan đến Chính phủ. Doanh nhân trẻ tuổi liên tục chống đối và dần không còn giữ được sản phẩm của mình.

Song, anh em nhà Dorov có kế hoạch dự phòng. Trước đó, họ đã bí mật thành lập một công ty có tên Digital Fortress tại Buffalo, New York, Mỹ và đưa một số nhân viên thân cận, trung thành tại VKontakte cùng sang làm việc cho công ty mới.

Dự án bí mật ở New York chính là Telegram, một ứng dụng nhắn tin được mã hóa mà khó có tổ chức nào có thể theo dõi hoạt động của người dùng. Dịch vụ nhắn tin của Pavel cực kỳ cạnh tranh với các đối thủ lớn trên thị trường như WhatsApp khi nó hứa hẹn bảo vệ người dùng khỏi sự can thiệp của bên thứ ba.

Tháng 8/2013, Pavel chính thức ra mắt Telegram. Anh dành khoảng 1 triệu USD tiền cá nhân mỗi tháng để duy trì hoạt động của công ty, trong thời gian ứng dụng chưa tạo ra bất cứ khoản doanh thu nào.

Năm 2016, doanh nhân từng tổ chức một bữa tiệc lớn tại Barcelona để ăn mừng cột mốc 100.000 người dùng hàng tháng của ứng dụng. Đến cuối năm 2017, lượng người dùng của Telegram là 180 triệu, đưa nó vào nhóm những ứng dụng nhắn tin được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Dù có nhiều nhà đầu tư ngỏ ý muốn mua cổ phần Telegram, anh em nhà Durov vẫn liên tục từ chối. Anh không tiết lộ tên các công ty này nhưng cho biết họ định giá Telegram ở mức 3-5 tỷ USD.

“Dù có là 20 tỷ thì vẫn như vậy. Chúng tôi không phải thứ để bán”, anh khẳng định.

Khi Facebook mua WhatsApp năm 2014, họ trả 40 USD tương ứng với một người dùng. Với số lượng người dùng hiện tại, có thể dựa vào đó mà định giá Telegram. Mặc dù vậy, tỷ phú cho rằng so sánh này chưa hoàn hảo bởi thị trường về ứng dụng tin nhắn đang bão hòa.

Doanh nhân gốc Nga tự mô tả bản thân là một người theo chủ nghĩa tự do và ăn chay. Anh còn được biết đến với phong cách thời trang đặc biệt, khi lúc nào cũng diện trang phục màu đen, giống như nhân vật Neo trong bộ phim “The Matrix”.

Trong những năm qua, tỷ phú thường chuyển chỗ khắp nơi trên thế giới, cứ cách vài tháng lại thay đổi một địa điểm. Trở về Nga là một việc nhạy cảm với Pavel, nhưng ở quê hương, anh đã trở thành một người hùng cho các hoạt động vì quyền riêng tư.

Hiện Pavel và các thành viên của Telegram sống và làm việc tại Dubai. Quyết định này được anh lý giải vì đây là quốc gia không đóng thuế, phù hợp với triết lý kinh doanh tự do mà doanh nhân theo đuổi.

“Đó là vấn đề về nguyên tắc. Nhiều người phương Tây không nhận ra rằng thuế giới hạn rất nhiều các lựa chọn của họ. Bạn có thể phải đóng thuế đến một nửa thu nhập, có nghĩa làm việc cho Chính phủ 180 ngày trong năm. Tôi nghĩ mình có thể tìm ra những cách tốt hơn để dùng số tiền kiếm được giúp ích cho cộng đồng”, anh nói.