Sợ ảnh hưởng vị thế cạnh tranh, doanh nghiệp e ngại thực hiện báo cáo tích hợp

Vẫn còn là khái niệm mới mẻ

Theo TS Đường Thị Quỳnh Liên và TS Nguyễn Thị Hạnh Duyên, Trường Đại học Vinh, Báo cáo tích hợp đã được giới thiệu hơn 64 quốc gia trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, hiện vẫn là khái niệm khá mới mẻ đối với các DN, xu hướng tiếp cận và việc áp dụng Báo cáo tích hợp chủ yếu là sự tự nguyện.

Khác với báo cáo thường niên truyền thống, Báo cáo tích hợp là sự tích hợp thông tin để truyền tải một câu chuyện liền mạch, xuyên suốt về cách thức tạo ra giá trị của một DN.

Các DN trong nước cũng bắt đầu quan tâm tới Báo cáo tích hợp, nhưng số lượng DN xây dựng Báo cáo tích hợp còn khá khiêm tốn do khái niệm về Báo cáo tích hợp còn khá mới mẻ đối với thị trường chứng khoán nói chung và giới DN nói riêng.

Hiện chưa có tiêu chuẩn, hướng dẫn cụ thể để triển khai thực hiện và chưa có những khóa đào tạo và thực hành Báo cáo tích hợp trong nước, các DN phải tự tìm hiểu và áp dụng. Chính vì vậy, đã có nhiều ý kiến quan ngại về việc áp dụng tư duy tích hợp hay Báo cáo tích hợp gắn với báo cáo thường niên trên diện rộng đối với các DN niêm yết, trong bối cảnh Việt Nam đang là một nước đang phát triển, liệu có phù hợp hay không?

“Tại Việt Nam, khái niệm Báo cáo tích hợp và khuôn khổ Báo cáo tích hợp theo chuẩn mực quốc tế (IIRC) đã được giới thiệu gần đây bởi ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Công ty Tài chính Quốc tế (IFC) và Hội Kế toán công chứng Anh (ACCA) hướng đến đối tượng là các công ty niêm yết trên hai sở giao dịch chứng khoán. Mặc dù vậy, hiện mới chỉ có một số DN thực hiện báo cáo này”, nhóm chuyên gia Đại học Vinh nhấn mạnh.

Đáng chú ý, hầu hết, các công ty niêm yết mới chỉ dừng lại ở việc đưa vào báo cáo các nội dung mang tính tuân thủ về cấu trúc, quản trị rủi ro mà chưa xem xét áp dụng đầy đủ các cấu phần của Báo cáo tích hợp.

Việc áp dụng Báo cáo tích hợp tại Việt Nam không dễ dàng thực hiện bởi nhiều lý do. Đó là hệ thống quản trị thông tin chưa sẵn sàng khiến quá trình tổng hợp thông tin (kể cả cho việc quản trị nội bộ DN) mất nhiều thời gian và độ chính xác, tin cậy không cao.

Nhiều DN đang thực hiện Báo cáo thường niên chỉ để tham dự giải thưởng hay tuân thủ. Trong khi đó, nếu xem báo cáo này như là một công cụ quản trị để đánh giá hoạt động, cải tiến quy trình, … thì những lợi ích mang lại là không hề nhỏ, đặc biệt là Báo cáo tích hợp hoàn toàn có thể giúp cải thiện giá trị DN.

Đặc biệt, nhiều DN e ngại thực hiện Báo cáo tích hợp vì mức độ công bố thông tin quá chi tiết có thể ảnh hưởng đến vị thế cạnh tranh, chẳng hạn như thông tin về mô hình kinh doanh, sáng kiến, thị trường. Trong khi, trên thực tế, khung hướng dẫn của IIRC cho phép chỉ cần công bố vắn tắt, không quá chi tiết đối với các thông tin nhạy cảm, ảnh hưởng đến lợi thế cạnh tranh của DN.

Cùng với đó, việc thực hiện Báo cáo tích hợp sẽ khiến DN phát sinh thêm chi phí hành chính đáng kể.

Phá vỡ các rào cản và khuyến khích tư duy tích hợp

Đưa ra đề xuất nhằm tăng khả năng tiếp cận Báo cáo tích hợp tại Việt Nam, nhóm chuyên gia Đại học Vinh cho rằng, khi tiếp cận Báo cáo tích hợp, các DN tại Việt Nam cần quan tâm tới phương pháp tiếp cận đa ngành.

Cụ thể là tạo thành một nhóm làm việc đa ngành để dẫn dắt chuyển đến áp dụng Báo cáo tích hợp. Những cá nhân từ các bộ phận trong DN có thể giúp phá vỡ các rào cản và khuyến khích tư duy tích hợp. Những người tham gia nhóm có thể đến từ các bộ phận tài chính, bộ phận chiến lược, bộ phận quản trị các vấn đề về DN, bộ phận nhân sự, kiểm toán nội bộ và quan hệ với nhà đầu tư.

Tiếp đó làm rõ đối tượng cho các Báo cáo tích hợp. DN có thể tập trung vào các cổ đông và các nhà đầu tư tiềm năng hay một loạt các bên liên quan, nhưng các đối tượng đều cần được giải thích rõ ràng.

Tùy thuộc vào tính chất của DN và mục tiêu DN muốn đạt được để tiến hành lập Báo cáo tích hợp cho phù hợp. Báo cáo tích hợp tốt khi thỏa mãn được sự tín nhiệm và trách nhiệm giải trình.

DN không nên ngại đưa các con số lên mặt trước của báo cáo, bởi các nhà đầu tư đặc biệt hoan nghênh những DN cung cấp thông tin tổng quan về hoạt động của DN. Để đảm bảo sự nhất quán và đáng tin cậy, hãy công bố mục tiêu của công ty, ngay cả khi công ty không đạt được mục tiêu này. Báo cáo tích hợp cũng cần phải bao gồm các so sánh số năm nay số năm trước và giải thích bất kỳ thay đổi nào trong việc đo lường giá trị.

“Việc lập Báo cáo tích hợp là một cuộc hành trình. Đây là một thuật ngữ mà các chuyên gia lập Báo cáo tích hợp có kinh nghiệm thường xuyên sử dụng. Các bên liên quan bên trong và bên ngoài DN cần hiểu rằng, Báo cáo tích hợp của DN sẽ phát triển liên tục theo thời gian”, nhóm chuyên gia Đại học Vinh khuyến nghị.