Xe buýt tự lái đến Đông Nam Á: Nhân tố thay thế hay bổ sung cho tài xế Grab?

Grab - nền tảng gọi xe lớn nhất khu vực Đông Nam Á - đang bước vào giai đoạn tăng tốc ứng dụng công nghệ tự hành (AV - Autonomous Vehicles). Trong báo cáo kết quả kinh doanh quý 3/2025, Anthony Tan cho biết: “Grab sẽ tiếp tục xây dựng các quan hệ đối tác mới, tham gia nhiều dự án thí điểm hơn để hiểu rõ điều kiện vận hành của các dịch vụ tự lái khác nhau và đóng góp vào nỗ lực của cơ quan quản lý nhằm cải thiện kết nối giao thông qua công nghệ tự hành”.

Theo ông, Grab sẽ thử nghiệm robobus tại Singapore vào năm 2026, đánh dấu cột mốc quan trọng trong chiến lược đầu tư dài hạn vào xe tự hành. Trước đó, hãng đã thử nghiệm robotaxi tại Singapore cùng đối tác WeRide - doanh nghiệp Trung Quốc. Grab cũng thông báo đầu tư chiến lược vào WeRide và vào công ty Mỹ May Mobility - đơn vị vận hành robotaxi thương mại tại Mỹ.

Tuy nhiên, Anthony Tan thừa nhận rằng chi phí nhân công thấp trong khu vực là một trở ngại lớn khiến xe tự hành chưa thể cạnh tranh ngay với tài xế con người. Ông nhấn mạnh: “Công nghệ tự hành không đồng nghĩa với việc tài xế mất việc, mà sẽ mở ra các vai trò mới như nhân viên giám sát từ xa, người gắn nhãn”.

Báo cáo tài chính quý 3/2025 cho thấy Grab đạt doanh thu 873 triệu USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước. Dịch vụ gọi xe tăng 17% lên 317 triệu USD; giao hàng tăng 23% lên 465 triệu USD; mảng tài chính tăng 39% lên 90 triệu USD. Công ty nâng dự báo lợi nhuận EBITDA năm 2025 lên khoảng 480-500 triệu USD.

 

Việc định hướng sớm trải nghiệm xe tự hành tại khu vực là dấu hiệu cho thấy Grab đang đặt cược vào tương lai nơi “xe không người lái” sẽ dần xuất hiện trong giao thông công cộng và dịch vụ vận tải. Với mục tiêu này, tài xế công nghệ - thay vì bị loại bỏ - có thể chuyển sang các vị trí giám sát, vận hành, quản lý hệ thống tự hành hoặc chăm sóc khách hàng trong quá trình chuyển đổi.

Dù vậy, phía Grab cũng lưu ý về thực tế triển khai công nghệ AV tại Đông Nam Á, nơi yếu tố chi phí, hạ tầng và lượng phương tiện truyền thống vẫn chiếm ưu thế. Vì vậy, giai đoạn chuyển đổi này được xem là dài hơi và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, chính phủ và nhà quản lý.

Từ góc độ của tài xế công nghệ, việc chuyển đổi này đặt ra yêu cầu nâng cao kỹ năng, thích ứng với công nghệ mới và mở rộng hình thức hợp tác. Sự xuất hiện của robobus có thể thay đổi nghề tài xế truyền thống, nhưng không có nghĩa nghề mất đi mà chỉ biến đổi sang các mô hình mới hơn.

 

Grab cũng cho biết sẽ tích hợp sâu hơn trí tuệ nhân tạo vào quy trình làm việc. Hơn 98% kỹ sư của công ty đã sử dụng AI trong lập trình, rút ngắn đáng kể chu kỳ phát triển sản phẩm. AI hiện hỗ trợ cả trải nghiệm người dùng - như khả năng nhận diện giọng nói theo vùng miền đạt khoảng 90%.