YouTube đối mặt với làn sóng video 'rác AI'

AI-generated content tràn ngập nền tảng video

Theo nghiên cứu của công ty chỉnh sửa video Kapwing, nội dung do AI tạo ra chiếm tỷ lệ đáng kể trong các video được đề xuất trên YouTube. Khi lập một tài khoản mới và theo dõi 500 video đầu tiên được thuật toán gợi ý, nhóm khảo sát phát hiện 104 video nằm trong nhóm nội dung kém chất lượng do AI tạo ra, chiếm hơn 20% tổng số video đề xuất. Đây là những video được thiết kế chủ yếu để “cày” lượt xem thay vì phục vụ nhu cầu thông tin chính thống hay giải trí có giá trị.

Nghiên cứu khảo sát 15.000 kênh phổ biến nhất toàn cầu, trong đó có 278 kênh tập trung hoàn toàn vào nội dung “AI rác” nhằm tăng tổng lượt xem, lượt đăng ký và doanh thu. Theo ước tính, các kênh này đã thu hút hơn 63 tỷ lượt xem, có hơn 221 triệu người đăng ký và mang lại khoảng 117 triệu USD doanh thu mỗi năm. Những video này thường mang nội dung phi ngữ cảnh, dễ gây tò mò hoặc kỳ quặc nhưng thiếu chiều sâu và giá trị thông tin.

Các chủ đề nội dung này trải dài từ những video hoạt hình không logic đến các chuỗi hình ảnh và âm thanh được tạo hời hợt, thiếu kịch bản rõ ràng. Đặc tính chung của chúng là dễ tiếp cận, không cần kiến thức chuyên môn, nhờ đó thu hút người dùng mới và tương tác cao thông qua thuật toán đề xuất video.

Ảnh hưởng và phản ứng của nền tảng

 

Hiện tượng “rác AI” trên YouTube đang đặt ra những câu hỏi về chất lượng trải nghiệm người dùng và trách nhiệm của nền tảng trong việc quản lý nội dung. Một số chuyên gia công nghệ nhận định sự phổ biến của nội dung này là hệ quả của chính sách trả tiền theo lượt xem và thuật toán ưu tiên video thu hút nhiều lượt tương tác nhất, bất kể chất lượng nội dung.

Đại diện YouTube khẳng định nền tảng vẫn xem AI là một công cụ hỗ trợ sáng tạo nội dung, đồng thời nhấn mạnh rằng ưu tiên hàng đầu là kết nối người dùng với nội dung chất lượng cao. Nền tảng cũng cam kết tiếp tục xóa bỏ các video vi phạm nguyên tắc cộng đồng, bao gồm nội dung không chân thực hoặc gây hại, dù việc phân loại và xử lý các video do AI tạo ra vẫn là thách thức lớn trong môi trường số hiện nay.

Các kênh tạo video “AI rác” này thường khai thác chủ yếu yếu tố gây tò mò hoặc giật gân để thu hút lượt xem, khiến thuật toán đề xuất của YouTube ưu tiên hiển thị. Nhiều video trong số đó có nội dung kỳ lạ, phi logic nhưng vẫn đạt được số lượt xem và đăng ký cao nhờ vào tần suất xuất hiện trên trang “video được gợi ý”.

 

Thách thức với quản lý nội dung và trải nghiệm người dùng

Sự gia tăng của “AI slop” đặt ra yêu cầu cấp bách về cách thức phân biệt và kiểm soát nội dung tạo bằng công nghệ với nội dung do con người sản xuất. Bên cạnh đó, thuật toán đề xuất cũng bị chỉ ra là dễ bị lợi dụng bởi những video có tiêu đề hoặc hình thu nhỏ giật tít để tăng số lượt nhấp, mặc dù chất lượng thực tế thấp và thường không phù hợp với tiêu chí trải nghiệm tích cực cho người xem.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng hiện tượng này không chỉ là vấn đề riêng của YouTube, mà còn xuất hiện trên nhiều nền tảng mạng xã hội khác khi công cụ tạo nội dung AI ngày càng trở nên phổ biến và dễ tiếp cận. Điều này đòi hỏi cả các nền tảng và nhà quản lý nội dung công nghệ cần củng cố các biện pháp giám sát, nâng cao tiêu chí đánh giá và gia tăng tính minh bạch trong lập trình thuật toán đề xuất video.

 

Việc xâm chiếm bởi nội dung AI tạo ra không chỉ làm giảm chất lượng tổng thể của các trang gợi ý mà còn có thể ảnh hưởng tới khả năng tiếp cận nội dung giá trị thực tế, đặc biệt đối với người dùng mới trên nền tảng. Điều này đặt ra thách thức cho cả người sáng tạo nội dung chân chính và YouTube trong việc cân bằng giữa tự do sáng tạo, trải nghiệm người xem và tính xác thực của các video được đề xuất.

Giải pháp và hướng đi

Để nâng cao chất lượng nội dung trên YouTube, nhiều ý kiến đề xuất việc tăng cường phân loại và gắn nhãn rõ ràng đối với video do AI tạo ra, đồng thời cung cấp cho người dùng tùy chọn lọc các nội dung này khỏi nguồn gợi ý. Một số ý kiến từ cộng đồng người dùng và chuyên gia công nghệ nhấn mạnh yêu cầu hãng phải triển khai công cụ nhận diện tự động, kiểm tra tính xác thực và minh bạch rõ ràng hơn để giảm thiểu rủi ro “ô nhiễm thông tin” trên nền tảng.

 

Các giải pháp kỹ thuật như phát hiện nội dung tổng hợp và lập chỉ mục các video có nguồn gốc tự động cũng được xem là bước cần thiết nhằm bảo đảm môi trường mạng lành mạnh và giữ gìn trải nghiệm người dùng. Song song đó, người dùng cũng cần thận trọng khi tương tác với video đề xuất, chú trọng ưu tiên những nội dung có nguồn gốc rõ ràng và uy tín nhằm hạn chế ảnh hưởng tiêu cực từ nội dung AI kém chất lượng.