Bộ công cụ mới hỗ trợ phát triển trợ lý AI pháp lý tiếng Việt

Hai cấu phần nền tảng cho trợ lý ảo pháp lý tiếng Việt

CMC OpenAI (C-OpenAI) - công ty thành viên của Tập đoàn Công nghệ CMC - vừa công bố ra mắt hai cấu phần quan trọng hỗ trợ phát triển trợ lý ảo pháp lý tiếng Việt. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số đang được đẩy mạnh ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, trong đó có pháp luật và tư pháp.

Cấu phần đầu tiên là mô hình ngôn ngữ lớn pháp lý tiếng Việt CMC-AI-Legal-32B. Mô hình này được thiết kế kế thừa và tinh chỉnh từ các mô hình ngôn ngữ tổng quát để phù hợp với tác vụ pháp lý đặc thù tại Việt Nam.

Theo nhóm phát triển, những mô hình thương mại tổng quát như GPT-4o, Claude hay Gemini có khả năng nhận diện và truy xuất thông tin tổng quát, nhưng khi phải suy luận pháp lý phức tạp hoặc tạo lập nội dung văn bản pháp luật có cấu trúc thì hiệu quả không cao. Mô hình chuyên biệt được huấn luyện theo ngữ cảnh và chuẩn viện dẫn luật pháp Việt Nam được kỳ vọng có ưu thế hơn trong những tác vụ này.

Cấu phần thứ hai là Bộ chuẩn đánh giá pháp lý tiếng Việt VLegal-Bench - một benchmark chuyên biệt được thiết kế dựa trên đặc thù hệ thống pháp luật của Việt Nam, như cấu trúc phân cấp quy phạm, hiệu lực văn bản, quan hệ sửa đổi - thay thế và phạm vi áp dụng. Mỗi dữ liệu trong bộ chuẩn gắn với nguồn văn bản pháp luật, giúp đảm bảo khả năng kiểm chứng và tăng độ tin cậy khi đánh giá các mô hình AI dành cho pháp lý.

Bộ chuẩn này gồm hơn 10.450 mẫu dữ liệu, chia thành 22 tác vụ được thiết kế theo năm cấp độ suy luận tăng dần: từ nhận diện và truy xuất điều khoản, hiểu và cấu trúc hóa quy phạm theo từng mục-chương-điều-khoản-điểm, đến suy luận đa bước trong tình huống thực tiễn và diễn giải-xây dựng nội dung theo văn phong chính xác, có đánh giá các yếu tố đạo đức, công bằng và thiên lệch.

 

Mục tiêu và hướng phát triển mở

Phát biểu về sự kiện này, ông Nguyễn Tiến Đồng - Giám đốc Kỹ thuật C-OpenAI - cho biết thách thức lớn nhất khi phát triển các trợ lý ảo pháp lý là bảo đảm tính đúng đắn pháp lý, khả năng tái kiểm chứng và tương thích với các chuẩn đánh giá LLM quốc tế. Ông nhấn mạnh: “Nhờ phối hợp chặt chẽ giữa chuyên gia luật và kỹ sư AI, chúng tôi hoàn thiện được bộ dữ liệu mẫu và sử dụng 22 mô hình đánh giá để đóng góp cho cộng đồng một bộ benchmark chất lượng cao, làm nền tảng đánh giá cho các trợ lý ảo tiếng Việt pháp lý tại Việt Nam.”

Để tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng nghiên cứu và phát triển, C-OpenAI dự kiến sẽ công bố mã nguồn, dữ liệu và quy trình đánh giá theo hướng minh bạch và có thể tái sử dụng trên trang chủ dự án. Đồng thời, đơn vị này mong muốn kêu gọi các chuyên gia trong và ngoài nước tham gia vào quá trình chuẩn hóa nhằm hoàn thiện bộ công cụ ngày một tốt hơn.

 

Việc xây dựng các cấu phần nền tảng như mô hình pháp lý chuyên biệt và bộ chuẩn đánh giá là bước đi quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của trợ lý ảo pháp lý tiếng Việt, góp phần làm phong phú hệ sinh thái AI phục vụ pháp luật và tư pháp. Đây cũng là phản ánh xu hướng áp dụng AI vào các lĩnh vực chuyên ngành vốn có yêu cầu cao về chính xác và tuân thủ quy định pháp luật.

Trong những năm gần đây, các ứng dụng trợ lý ảo trong lĩnh vực pháp lý, từ các hệ thống hỗ trợ tra cứu văn bản pháp luật cho đến trợ lý ảo dành cho thẩm phán, đã được nhiều tổ chức, cơ quan và doanh nghiệp triển khai thử nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả làm việc và hỗ trợ người dân tiếp cận thông tin pháp luật.

Việc có bộ chuẩn đánh giá tiêu chuẩn riêng cho pháp lý tiếng Việt không chỉ giúp cải thiện chất lượng sản phẩm AI chuyên ngành mà còn tạo nền tảng để các trợ lý ảo pháp lý được sử dụng rộng rãi hơn trong thực tế, từ việc hỗ trợ soạn thảo văn bản đến tư vấn và giải thích pháp luật cho người dùng cuối.