Hầu hết các startup thành công đều có nhà sáng lập được đào tạo ở nước ngoài

Ông Phạm Dũng Nam - Giám đốc Văn phòng Đề án 844 (Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025),cho biết, hiện nay đầu tàu của hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo vẫn là Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Thống kê số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, Hà Nội chiếm khoảng 40%, TP Hồ Chí Minh chiếm khoảng 46%, Đà Nẵng khoảng 8%, còn lại là rải rác ở các tỉnh thành phố khác.

Cụ thể, theo báo cáo của Cục Thống kê TP Hồ Chí Minh, trong 8 tháng năm 2023, số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực khoa học công nghệ tại TP Hồ Chí Minh tăng cao và dẫn đầu trong số các dự án điều chỉnh vốn đăng ký và dự án góp vốn, mua cổ phần.

Trong số 194 lượt dự án điều chỉnh vốn đăng ký thì hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ có 50 dự án, vốn đăng ký tăng 290 triệu USD chiếm gần 50% vốn đăng ký điều chỉnh.

Trong tổng số 996 triệu USD thu hút được nhờ góp vốn, mua cổ phần thì hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ thu hút được 278 triệu USD, chiếm 28%, đứng đầu trong các ngành góp vốn, mua cổ phần.

Việc thu hút vốn FDI đầu tư vào các ngành khoa học công nghệ cũng phù hợp với định hướng của TP Hồ Chí Minh trong thời gian tới là thu hút đầu tư vào các ngành công nghệ cao, ít thâm dụng lao động, thân thiện với môi trường.

Tại Hà Nội, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (NIC Hòa Lạc) sẽ được khánh thành vào cuối tháng 10/2023.

Với tổng diện tích sàn làm việc gần 20.000 m2, gồm 2 khối nhà làm việc và 1 khối nhà trung tâm hội nghị quốc tế, NIC Hòa Lạc là môi trường thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát huy hiệu quả vai trò của một trung tâm đi đầu trong hệ thống các trung tâm đổi mới sáng tạo; hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Cũng trong tháng 10 sắp tới, Hà Nội sẽ tổ chức “Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Vùng Thủ đô-Techfest Hanoi 2023" nhằm giới thiệu các dự án, sản phẩm khởi nghiệp sáng tạo; trình diễn công nghệ và kết nối cung cầu.

Trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), TP Hà Nội đã quy định việc thu hút, trọng dụng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và chế độ tiền lương, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức.

Tuy nhiên, theo Giám đốc Văn phòng Đề án 844, đổi mới sáng tạo nếu chỉ phát triển ở 2 thành phố lớn là TP Hồ Chí Minh và Hà Nội là chưa đủ.

Thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã thúc đẩy mạnh mẽ việc hình thành phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại các địa phương như Đà Nẵng, Hải Phòng, Quảng Nam, Đồng Nai, Nghệ An, Bình Dương, Phú Thọ...

Bộ bắt đầu triển khai đến những tỉnh xa hơn như Sơn La, Lai Châu. Đây là những địa phương có mức độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ở mức ban đầu.

“Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành công đều có nhà sáng lập dành thời gian nghiên cứu, tu nghiệp ở nước ngoài.

Do đó, nếu muốn tạo ra một hệ sinh thái phát triển bền vững hơn nữa, cần đẩy mạnh hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực, chất lượng của các lực lượng trong trường đại học, trung tâm nghiên cứu ở trong nước”, ông Nam khuyến nghị.

Cần nâng cao năng lực, chất lượng đào tạo đổi mới sáng tạo trong các trường đại học, trung tâm nghiên cứu trong nước.

Các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cần được đưa vào trong các trường đại học. Kiến thức, tư duy cần được truyền tải bài bản. Từ đó, giúp nâng số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo xuất phát từ trong nước.

Đây cũng chính là giải pháp mà trước đó, các chuyên gia nhấn mạnh cần phát triển đổi mới sáng tạo với các giải pháp đồng bộ xét ở khía cạnh cung và cầu. Trong đó, việc hình thành và phát triển đổi mới sáng tạo mở là hết sức quan trọng, thậm chí cơ chế đổi mới sáng tạo mở là nhân tố quyết định cho hoạt động đổi mới sáng tạo.

Đổi mới và sáng tạo cần có một nền giáo dục có chất lượng cho tất cả mọi người. Hệ sinh thái đổi mới mở, bao gồm các trường đại học, viện nghiên cứu, các ngành công nghiệp đổi mới sáng tạo, các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Các trường đại học cần giữ vai trò trung tâm, kết nối thông qua các hoạt động hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, có tiềm năng đổi mới sáng tạo.

Cùng với đó, đào tạo các thế hệ nghiên cứu mới, giàu tiềm năng và nhiệt huyết. Gắn kết giữa nhu cầu đổi mới sáng tạo và các sản phẩm đầu ra tại các doanh nghiệp, luân chuyển nguồn nhân lực giữa các trường đại học với các công ty, doanh nghiệp.