5 lưu ý gì khi xuất khẩu dưa hấu sang Trung Quốc

Theo đánh giá từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, năm 2024, thời tiết thuận lợi, người trồng dưa hấu ở các tỉnh phía Nam có vụ mùa bội thu, bán được giá tốt, thu lãi lớn.

Tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng đạt yêu cầu của thị trường Trung Quốc, Cục Hải quan Lạng Sơn khuyến nghị các doanh nghiệp (DN) cần nghiên cứu các quy định, yêu cầu kiểm dịch thực vật tại Thông báo số 184 ngày 15/12/2023 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Cụ thể là lưu ý 5 bước quản lý mặt hàng dưa hấu trước khi xuất khẩu.

DN, thương nhân cần lưu ý tới việc quản lý vườn cây ăn quả XK sang Trung Quốc phải thiết lập hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc hoàn chỉnh dưới sự giám sát của cơ quan quản lý phía Việt Nam. Trong đó, thực hiện thực hành nông nghiệp tốt (GAP), duy trì điều kiện vệ sinh trong vườn cây ăn quả như không có nguồn ô nhiễm xung quanh ảnh hưởng đến sản xuất trái cây và kịp thời dọn dẹp trái cây bị rụng, thối.

Ngoài việc kiểm tra bằng mắt, nên được thực hiện bằng nhiều phương pháp vật lý hoặc hóa học để phát hiện sâu bệnh. Đối với các loài gây hại ruồi đục quả như ruồi đục quả ổi, ruồi đục quả đào, ruồi tiêu, cần phải treo bẫy pheromone ruồi đục quả trong vườn và dùng tẩm dính côn trùng màu vàng để theo dõi vật lý.

Đối với bệnh đốm quả dưa và rệp sáp bột dâu, việc khảo sát đồng ruộng phải được thực hiện ngay từ giai đoạn cây giống dưa hấu, cứ 15 ngày một lần. Nếu phát hiện thấy sâu bệnh hoặc các triệu chứng tương ứng trong quá trình giám sát, cần áp dụng các biện pháp quản lý toàn diện.

Cơ quan quản lý phía Việt Nam nên lưu giữ hồ sơ theo dõi, kiểm soát dịch hại trên vườn cây ăn rái và cung cấp cho Trung Quốc khi có yêu cầu. Hồ sơ phòng ngừa và kiểm soát phải bao gồm các thông tin như tên các loại hóa chất được sử dụng trong mùa sinh trưởng, hoạt chất, liều lượng và thời gian sử dụng.

Điều lưu ý tiếp theo là DN, thương nhân cần chú trọng quản lý nhà máy đóng gói. Bởi việc chế biến, đóng gói, bảo quản, vận chuyển dưa hấu XK sang Trung Quốc phải được thực hiện dưới sự giám sát kiểm dịch của Việt Nam hoặc người có thẩm quyền. Nhà máy đóng gói dưa hấu XK sang Trung Quốc phải sạch sẽ, hợp vệ sinh, sàn nhà được làm cứng, có bãi nguyên liệu và kho thành phẩm.

Các khu chức năng như bảo quản, chế biến dưa hấu XK sang Trung Quốc được bố trí tương đối độc lập, bố trí hợp lý, cách ly, khoảng cách phù hợp với khu vực sinh hoạt. Nếu dưa hấu đóng gói cần bảo quản thì nên đưa vào kho ngay và bảo quản riêng để tránh bị sinh vật gây hại tái nhiễm.

Các nhà máy đóng gói dưa hấu XK sang Trung Quốc nên thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc để bảo đảm dưa hấu XK sang Trung Quốc có thể truy nguyên được từ vườn cây đã đăng ký. Phải ghi ngày chế biến và đóng gói, tên vườn cây xuất xứ hoặc số đăng ký, số lượng, ngày XK, số lượng XK, quốc gia đến, số container và các thông tin khác.

DN, thương nhân cũng cần lưu ý đến yêu cầu về bao bì. Trong đó, vật liệu đóng gói phải sạch sẽ, hợp vệ sinh, chưa qua sử dụng và tuân thủ các yêu cầu kiểm dịch thực vật có liên quan của Trung Quốc. Nếu sử dụng bao bì bằng gỗ thì phải tuân thủ các yêu cầu của Tiêu chuẩn quốc tế về các biện pháp kiểm dịch thực vật số 15 (ISPM 15).

Trong quá trình đóng gói, dưa hấu XK sang Trung Quốc phải trải qua quá trình lựa chọn, phân loại và làm sạch thủ công để loại bỏ những quả bị bệnh, quả bị sâu, quả thối, quả biến dạng. Mỗi hộp đóng gói phải được đánh dấu bằng tiếng Trung hoặc tiếng Anh với tên trái cây, giống, quốc gia, nơi xuất xứ, tên vườn cây ăn quả hoặc số đăng ký, tên nhà máy đóng gói hoặc số đăng ký và các thông tin khác. Mỗi hộp phải được đánh dấu “XK sang Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa” bằng tiếng Trung hoặc tiếng Anh.

Các container chứa dưa hấu XK sang Trung Quốc phải được kiểm tra điều kiện vệ sinh tốt trong quá trình đóng gói. Thùng hàng phải được niêm phong và nguyên seal khi đến cảng nhập cảnh Trung Quốc.

Ngoài ra, trước khi xuất khẩu, DN, thương nhân, cơ quan quản lý phía Việt Nam cần tiến hành kiểm tra lấy mẫu từng lô dưa hấu XK sang Trung Quốc với tỷ lệ 2% cho mỗi lô hàng. Nếu không có vấn đề kiểm dịch thực vật nào xảy ra trong vòng một năm, tỷ lệ lấy mẫu sẽ giảm xuống 1%.

Nếu phát hiện sinh vật sống, lá hoặc đất của loài gây hại kiểm dịch đối với Trung Quốc, toàn bộ lô hàng sẽ không được XK sang Trung Quốc và việc XK dưa hấu sang Trung Quốc từ các vườn cây ăn trái và nhà máy đóng gói có liên quan sẽ bị đình chỉ tùy theo tình hình còn lại của mùa XK.

Doanh nghiệp, thương nhân cần lưu ý yêu cầu về giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật. Đối với những trường hợp vượt qua kiểm dịch, cơ quan quản lý phía Việt Nam sẽ cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật theo Tiêu chuẩn quốc tế về các biện pháp kiểm dịch thực vật số 12 (ISPM 12), ghi rõ tên hoặc số đăng ký của vườn cây ăn quả và nhà đóng gói.

Đồng thời, ghi rõ trong tuyên bố bổ sung: “Lô hàng này tuân thủ các yêu cầu quy định trong Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với dưa hấu tươi XK từ Việt Nam sang Trung Quốc và không có dịch hại kiểm dịch mà Trung Quốc quan tâm”.