Bắc Kạn: Mô hình nuôi dúi, ốc nhồi cho thu nhập cao

Nuôi ốc nhồi chi phí thấp, hiệu quả kinh tế cao

Chúng tôi đến thăm mô hình nuôi ốc của anh Nguyễn Văn Sáu ở thôn Bản Cáu vào đầu giờ sáng, ngay giữa cánh đồng của thôn là 4 ao nuôi ốc rộng 1.000m2, xung quanh ao được che chắn bởi những tấm lợp bằng xi măng cũ. Vừa dẫn chúng tôi ra thăm ao nuôi ốc, anh Sáu vừa chia sẻ về cái duyên đến với nghề nuôi ốc nhồi. Với diện tích ruộng lúa hàng nghìn mét vuông, năm hai vụ lúa thì thừa thóc ăn nhưng không có cơ hội làm giàu. Anh quyết định thay đổi cách sản xuất. Tìm hiểu trên mạng xã hội, anh thấy tại xã Quảng Chu (Chợ Mới) có nhiều mô hình nuôi ốc nhồi, năm 2014 anh đến xã Quảng Chu để tìm hiểu cụ thể và học cách nuôi ốc nhồi.

Anh Nguyễn Văn Sáu (xã Đồng Thắng, Chợ Đồn) kết hợp nuôi ốc nhồi với trồng cây tai tượng để làm thức ăn và che nắng cho ốc.

Ban đầu, anh quyết định nuôi thử nghiệm, chuyển 250m2 ruộng lúa hai vụ sang làm ao nuôi ốc. Kết quả đạt được ngoài mong đợi, từ diện tích nuôi thử ban đầu, anh Sáu đã chuyển đổi cả 1.000m2 ruộng sang nuôi ốc. Theo anh Sáu, ao nuôi ốc không phải đào sâu, chỉ sâu khoảng 1m là đủ, ngoài mua giống ốc ban đầu, anh tự nhân giống cho các ao còn lại, chủ động hoàn toàn kỹ thuật nuôi ốc, nguồn thức ăn... Từ mạng xã hội, anh được một người bạn trong Nam gửi giống cây tai tượng, đây là loại cây trồng để làm bóng mát và thức ăn cho ốc rất tốt, ngoài ra cây cũng làm rau xanh rất ngon (nhất là cuống hoa xào với ốc).

Theo anh Sáu, ốc là đối tượng nuôi rất dễ và nguồn thức ăn khá phong phú, nhưng ốc nhồi lại rất nhạy cảm với thức ăn bẩn. Thức ăn của ốc nhồi khá đa dạng nên anh có thể tận dụng bèo tấm, rau mồng tơi, lá sắn, lá bầu... Anh cũng chú ý nguồn thức ăn đảm bảo an toàn, không bị nhiễm thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài thức ăn, nuôi ốc nhồi cần quan tâm đến chất lượng nguồn nước. Nước phải đảm bảo không bị ô nhiễm và luôn duy trì mực nước từ 40 - 100cm. Hàng ngày cần quan sát lượng thức ăn tiêu thụ để bổ sung hợp lý. Nếu thức ăn dư thừa sẽ ô nhiễm nguồn nước dẫn đến ốc bị chết. Ốc nhồi mùa đông dường như không hoạt động, lúc đó cần giảm lượng nước trong ao để ốc rúc xuống bùn trú đông, hoặc thả cây bèo lục bình xuống ao để giữ ấm cho ốc.

Hiện, ốc nhồi còn là đặc sản, có thể nấu được với rất nhiều món ăn ngon khác nhau nên nuôi ốc khá triển vọng và cho hiệu quả kinh tế cao. Đặc biệt, so với các loại vật nuôi khác thì nuôi ốc nhồi chi phí đầu tư thấp và không cần mua thức ăn cho ốc, rất phù hợp với nuôi nhỏ lẻ để tăng thu nhập.

Hơn 1.000m2 đất lúa được chuyển sang nuôi ốc.

Đến nay, gia đình anh Sáu đã chuyển đổi toàn bộ diện tích ruộng và ao quanh nhà để nuôi ốc, với gần 2.000m2 ao nuôi ốc. Sau 3 năm, anh Sáu bắt đầu bán giống ốc cho các hộ dân có nhu cầu nuôi trong khu vực. Ốc nhồi nuôi sau 12 tháng là sinh sản và thời gian ốc nhồi sinh sản từ tháng 2 - 8 âm lịch. Với kinh nghiệm tích lũy được, anh Sáu còn nhiệt tình chia sẻ phương thức nuôi ốc nhồi cho nhiều người dân trong xã. Đến nay một số hộ dân trong vùng đã đến học hỏi kinh nghiệm và bắt tay vào nuôi.

Theo anh Sáu, hiệu quả mang lại từ bán ốc là rất tốt, mỗi ngày thu trứng ốc được 1kg, giá bán 600.000 đồng/1kg, 1kg ốc giống con (sau khi nở) có giá 5 triệu đồng, thu nhập từ nuôi ốc trên 100 triệu đồng/năm. Hiện anh hỗ trợ 4 hộ trong xã nuôi ốc thương phẩm, mục tiêu đến năm 2021 sẽ cho ra đặc sản ốc nhồi ống nứa, ghi tên vào sản phẩm OCOP của huyện.

Thu nhập hàng trăm triệu đồng từ nuôi dúi

Đến thăm mô hình nuôi dúi của anh Liêu Đình Luyện thôn Nà Cà, cùng xã. Trại nuôi dúi của anh Luyện vào tận chân đồi rừng, xa khu dân cư, theo anh Luyện chia sẻ, con dúi càng yên tĩnh lớn càng nhanh nên anh làm trại nuôi trên đồi rừng. Anh đến với nghề nuôi dúi cũng từ việc tìm hiểu mô hình nuôi dúi ở xã Yên Mỹ (Chợ Đồn). Năm 2018 anh làm trại nuôi thử 15 đôi dúi giống, thấy dễ nuôi nên anh tiếp tục mở rộng khu chuồng nuôi dúi lên 500m2, hết vài chục triệu đồng, hiện nay anh đang có 100 đôi dúi bố mẹ, gần 200 dúi thương phẩm và dúi con.

Trại nuôi dúi của anh Liêu Đình Luyện ở thôn Nà Cà.

Theo chia sẻ của Luyện thì con dúi thuộc diện đặc sản, thị trường dúi thương phẩm hiện nay cung chưa đủ cầu. Anh Luyện đã liên kết tiêu thụ sản phẩm với nhiều nhà hàng, khách sạn tại Hà Nội. Hơn nữa, trong số các đối tượng vật nuôi đặc sản thì dúi là con vật dễ nuôi, cho hiệu quả kinh tế cao. Chuồng nuôi dúi thiết kế đơn giản, không tốn nhiều diện tích, 100m2 có thể nuôi được 400 con dúi. Chuồng có thể xây hoặc đổ tấm bê tông, gạch hoa gắn lại với nhau theo kích thước cao 60cm, rộng 50cm và dài 50cm. Tuy nhiên, chuồng phải kín gió, nên bố trí nơi ít tiếng động, tránh không để ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp.

Thức ăn của dúi gồm: Tre, hạt ngô, thân mía, mỗi ngày chỉ cho ăn một lần vào chiều tối. Theo kinh nghiệm của Luyện, không nên cho dúi ăn quá nhiều sẽ khiến con vật nuôi tích lũy nhiều mỡ. Đặc điểm của loài dúi là không cần uống nước, lượng chất thải ra ít và khô nên thường 15 -17 ngày mới phải dọn chuồng một lần. Dúi chịu lạnh tốt, mùa hè có thể phun sương trên mái che tạo nhiệt độ dưới 30 độ C để dúi sinh trưởng, phát triển tốt.

Về quá trình sinh trưởng, khi nuôi được 6 - 7 tháng là thời điểm dúi phát dục, cần ghép đôi để dúi giao phối. Qua theo dõi, nếu hai cá thể không xung đột thì ghép đôi với nhau. Sau 15 ngày tách đôi để dúi cái dưỡng thai và sinh sản. Khi dúi sinh sản được một tháng thì tách dúi con sang chuồng nuôi thương phẩm...

Mỗi năm dúi sinh sản 4 lứa, mỗi lứa 2-5 con. Dúi giống sau 3 tháng xuất chuồng có thể đạt 500-700g; dúi thương phẩm nuôi 7 tháng có thể xuất chuồng, đạt trọng lượng 1,5 - 1,8kg/con, giá dúi thương phẩm dao động 350.000 - 450.000 đồng/kg. Sau hai năm nuôi dúi, đến nay mỗi năm thu nhập từ dúi của gia đình anh Luyện khoảng 150 triệu đồng.